به گزارش ایرنا، در اطراف شهر سلماس و نزدیک به روستای خان تختی، کتیبه‌ای در دل کوهی استوار به نام کوه پیر چاووش نگاشته شده است؛ وجود کتیبه خان تختی (Stone inscriptions of Khan Takhti) که در زمان ساسانیان حک شده گویای اصالت و هویت این منطقه از کشورمان است و نشان از رویدادهای تاریخی و فتوحات آن زمان توسط ایرانی ها دارد.
کتیبه خان تختی جزو آثار ملی به حساب می‌آید و دیدن آن ما را با یکی از اصیل ترین جاذبه های تاریخی آشنا می‌سازد؛ این کتیبه در واقع نشان از شکوه و غرور ایران باستان دارد زیرا اطلاعات به دست آمده از این حکاکی‌ها، بیانگر نمایش پیروزی در برابر سلطه روم است.
کتیبه خان تختی سلماس ۱۸ قرن قدمت دارد
طبق تحقیقات انجام شده قدمت «کتیبه خان تختی سلماس» به دوره ساسانیان و قرن سوم میلادی برمی‌گردد و حدود ۱۸ قرن قدمت دارد؛ بسیاری از باستان شناسان از جمله «کارپنت، فلاندرز، کوست، دمرگان، لمان و والتر هینتز» اقدام به معرفی این سنگ نگاره‌ها کرده‌اند.
رومی‌ها بارها به این مناطق حمله کرده‌اند که در یکی از حملات آنان، «جولیانوس» امپراطور روم به سلماس لشکر کشی کرد و این شهر را به سلطه خود درآورد؛ اما در یکی از مهم ترین جنگ‌ها، اردشیر بابکان و جانشین او شاپور اول از ساسانیان ارتش روم را شکست داد و موفق به تسخیر منطقه ارمنستان شدند؛ حکاکی ارزشمند سنگ خان تختی سلماس در حقیقت مربوط به این پیروزی است.
معماری کتیبه خان تختی سلماس
به گفته باستان شناس ارومیه‌ای، کتیبه خان تختی سلماس حدود ۲ متر عرض و حدود ۲.۵ تا ۳.۵ متر طول دارد؛ این کنده کاری‌های گران بها از سطح زمین با ارتفاع ۲ متر نصب شده‌اند و زیبایی و ظرافت آنها توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. این حکاکی، مردانی را به تصویر می‌کشد که پیاده و سواره هستند و آنچه در سرشان است شبیه تاج بوده، لباس این مردان شبیه لباسی است که در زمان حکومت اردشیر (یکی از سلطنت های سلسله ساسانیان) پوشیدن آن مرسوم بوده است.
رضا علیزاده ادامه داد: اردشیر بنیان گذار سلسله ساسانی بود و شاپور اول پسر اردشیر و ولیعهد وی بود؛ هر دو پادشاهانی بودند که در دوران سلطنت خود پیروزی های باشکوهی بر رومیان داشتند.
وی افزود: این نقش برجسته متعلق به قرن سوم میلادی و دوره پادشاهی ساسانیان است؛ سلماس کنونی در دوره اشکانیان یکی از مناطق حائل بین ایران و امپراتوری روم بوده و پس از آن به محل درگیری‌های نظامی دو ابرقدرت وقت ساسانیان و امپراتوری روم بدل شد؛ سنگ‌نگاره خان‌تختی، یادگار یکی از پیروزی‌های ایرانیان بر رومیان است و در آن اردشیر بابکان و ولیعهدش شاپور اول به تصویر کشیده شده‌است که در بازگشت از فتح ارمنستان و پیروزی بر سپاهیان روم، دو تن از حکمرانان ارمنی محلی هدایایی به او تقدیم می‌کنند.
در این نگاره سوار سمت چپ اردشیر بابکان است و سوار سمت راست شاپور یکم که در مقام ولیعهدی است و تاجی همانند پدرش دارد؛ تاریخ ایجاد این نگاره، سال ۲۳۸ میلادی است.
سنگ‌نگاره ساسانی خان‌تختی، مربوط به دوره ساسانیان است و در کیلومتر ۱۵جاده سلماس به ارومیه در نزدیکی روستای میناس واقع شده و در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۶۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
مسیر دسترسی به کتیبه خان تختی سلماس
این اثر در مسیر ارومیه - سلماس قرار دارد که حدود ۷۵ کیلومتر که از ارومیه به سمت سلماس حرکت کنید، در کنار جاده می توانید این کتیبه را ملاحظه کنید.
برای بازدید از این اثر لازم نیست کوهنوردی یا صخره‌نوردی کنید زیرا در دامنه کوه پله‌هایی تراشیده شده است تا مردم بتوانند به‌راحتی به سنگ‌نگاره دسترسی پیدا کنند.
به گزارش ایرنا، سلماس یکی از شهرهای اصیل آذربایجان غربی است که در دشت واقع شده و در کتاب‌های باستانی شهر سلماس به عنوان شهری با بازارهای خوب و مسجدی که از سنگ ساخته شده معروف است.
قلعه کوراوغلو هدر، امامزاده کهنه شهر، امامزاده برگشاد (امامزاده هشتم)، آبشار خورخورا، آبشار تمر، کلیساهای هفتوان،خسروا، قلعه چهریق، قلعه قارنی‌یاریق، دره زولا چای، تالاب چیچک، تالاب آق زیارت، دره تمر،آب گرم ایسی‌سو، سنگ نگاره خان‌تختی،تپه مغانجوق،حمام شیخ، نهر علیشاه، پل علیشاه، مسجد آقا یا مسجد امام حسن (ع) در ضلع جنوبی سلماس (دیلمقان قدیم)، قبر پیرمردان، قبر قول هارتون، آغ داغ قلعه سی، خرابه های دئرگه، زنجیرقلعه تمر و تپه اهرنجان و تپه هفتوان از جمله آثار تاریخی و گردشگری شهرستان سلماس محسوب می شوند.
آذربایجان غربی بیش از یک هزار و ۸۰۰ اثر تاریخی ثبت جهانی و ملی است که دراین میان تخت سلیمان تکاب، قره کلیسای چالدران، آیین مذهبی قرزه کلیسای چالدران، کاروانسرای شاه عباسی خوی و کلیسای زور زور ماکو در فهرست جهانی قرار گرفته اند.
نظر شما