به گزارش ایرنا، نوروز، فصل تازه شدن طبیعت و تجلی سنت‌های زیبای باستانی ایرانیان، با جلوه رنگارنگ سفره‌های هفت‌سین آغاز می‌شود؛ میان هفت‌سین‌های پرمعنا و نمادین، حضور ماهی‌های کوچک و قرمز در تنگ‌های شیشه‌ای، حال و هوای خاصی به این جشن می‌دهد و به‌ویژه برای کودکان جذاب است.
بااین‌حال، جایی که نماد طبیعت به‌جای تکامل و زیباسازی، به تهدیدی برای چرخه محیط‌زیست تبدیل شود، باید بازنگری شود.
ماهی قرمز، که بومی ایران و زیستگاه‌های طبیعی کشور نیست، نه‌تنها ممکن است سلامت انسان‌ها را با انتقال باکتری‌های خطرناک به خطر بیندازد، بلکه رهاسازی آن در آب‌های طبیعی، معضلی جدی برای حیات آبزیان بومی است.
پیامدهای زیست‌محیطی ناشی از این ماهی کوچک، زنگ هشداری است برای حفاظت از زیست‌بوم‌های ارزشمند آبی کشور، تا نوروز را تنها با زیبایی و سازگاری با طبیعت جشن بگیریم، نه تخریب زیستگاه‌های آن.
ماهی قرمز و باکتری‌های خطرناک
این ماهی‌ها حاوی باکتری «سالمونلا» و سایر باکتری‌های خطرناک هستند که با تماس مستقیم دست با ماهی، امکان انتقال این باکتری به انسان وجود دارد.
این ماهی‌ها بومی مناطق آبی ایران نیستند، بلکه از شرق آسیا، به‌ویژه چین، به ایران وارد می‌شوند و گونه‌ای مهاجم برای حیات وحش آبی کشور محسوب می‌شوند.
گاهی دیده می‌شود که خانواده‌ها بعد از تحویل سال نو، ماهی‌های قرمز را در زیستگاه‌های آبی طبیعی رهاسازی می‌کنند که این اقدام باعث بروز مشکلات جدی برای گونه‌های بومی آبزی می‌شود.
ماهی قرمز، تهدیدی برای حیات آبزیان بومی
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان ایلام در این زمینه گفت که ماهی قرمز عید نوروز توانایی بالایی در سازگاری با محیط دارد و در صورت رهاسازی در زیستگاه‌های آبی، با خوردن غذای ماهیان بومی، باعث اختلال در زنجیره غذایی این آبزیان می‌شود.
«علیرضا محمدی» توضیح داد که این ماهی‌ها نباید در پشت سدها و رودخانه‌ها رها شوند، چرا که به‌عنوان گونه‌ای مهاجم، باعث کاهش جمعیت آبزیان بومی خواهند شد و به محیط زیست آسیب وارد می‌کنند.
وی افزود: ماهی قرمز از نوع ماهیان رودخانه‌ای نیست و رهاسازی آن در رودخانه‌ها و سدها، که زیستگاه آبزیان بومی است، به دلیل تغذیه این ماهی از تخم سایر ماهیان می‌تواند باعث آسیب، مرگ‌ومیر، و کاهش زاد و ولد در میان گونه‌های آبزی شود.
محمدی به مردم توصیه کرد که این ماهی‌ها را به‌جای رهاسازی در زیستگاه‌های طبیعی، در استخر پارک‌ها یا اماکنی که شهرداری برای این کار در نظر گرفته است، رها کنند.
سازگاری بالا و تولید مثل سریع ماهی قرمز
وی ادامه داد: ماهی قرمز، برخلاف ماهی‌های طبیعی، قادر به تحمل طیف وسیعی از دما، شوری و آلودگی آب است و به همین دلیل می‌تواند به‌سرعت خود را با هر شرایط محیطی جدیدی سازگار کند.
به گفته محمدی، یکی از خصوصیات مهم در تولیدمثل ماهی قرمز، وقوع پدیده ماده‌زایی است و در این فرآیند، ماهی ماده بدون جفت‌گیری با ماهی نر و تنها با استفاده از اسپرم ماهیان نر تخمک‌های خود را بارور می‌کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان ایلام ابراز کرد که همین ویژگی موجب می‌شود که ماهی قرمز به‌سرعت در محیط‌های تازه وارد شده، جمعیت‌های پایداری را تشکیل دهد و به گونه‌ای مهاجم تبدیل شود.
محمدی یادآور شد، آثار زیان‌بار حضور ماهی قرمز در محیط‌های طبیعی شامل افزایش آلودگی و تیرگی آب، به دلیل تغذیه از گیاهان و مواد آلی موجود در بستر آب، و از بین بردن گیاهان آبزی است و این گیاهان برای ماهیان بومی دیگر به‌عنوان آشیانه و محل تخم‌ریزی استفاده می‌شوند.
حفظ طبیعت، جلوه‌ای از احترام به سنت‌های نوروزی
نوروز، جشن هم‌زیستی انسان با طبیعت و یکی از زیباترین نمادهای شکوفایی و تحول است، اما این جشن باستانی نباید به تهدیدی برای زیستگاه‌های آبی و حیات موجودات زنده بدل شود.
همان‌طور که ما از زیبایی‌های سفره هفت‌سین و حضور ماهی قرمز لذت می‌بریم، مسئولیت داریم که از آسیب رساندن به چرخه زیستی آن‌ها جلوگیری کنیم.
خانواده‌ها می‌توانند ماهی‌های قرمز را در منازل خود نگهداری کنند یا در حوضچه‌های مصنوعی که از سوی شهرداری‌ها تعبیه شده‌اند، رهاسازی کنند.
با این اقدام ساده، ضمن پاسداشت سنت‌های نوروزی، می‌توانیم گامی مؤثر در حفظ زیستگاه‌های طبیعی و جلوگیری از تخریب زیست‌بوم‌های آبی برداریم؛ چرا که زیبایی نوروز زمانی کامل می‌شود که طبیعت هم از ما لبخند رضایت داشته باشد.
استان ایلام دارای ۱۵ رودخانه دائمی است که با رعایت این نکات، می‌توان به جریان دائمی حیات در بستر این رودخانه‌ها کمک کرد تا دست یاریگر طبیعت نیز، همواره گوشه چشمی به جریان زندکی در بطن جامعه داشته باشد.
نظر شما