به گزارش ایرنا، در ایران، با توجه به ظرفیت های گسترده گردشگری از جمله مناطق تاریخی، فرهنگی، جاذبه های طبیعی، گردشگری مذهبی و تقاضا برای سفر در ایام سال، بویژه در تعطیلات نوروز به شدت افزایش می یابد، این حجم بالای سفرها نیازمند برنامه ریزی دقیق، مدیریت منسجم و هماهنگی میان دستگاههای مختلف است تا تجربه ای ایمن و با کیفیت برای گردشگران فراهم شود.
با هدف مدیریت یکپارچه خدمات سفر و ارتقای کیفیت گردشگری داخلی و خارجی ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر در کشور به ریاست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و در استانها با عنوان ستاد اجرایی خدمات سفر به ریاست استانداری براساس مصوبه هیئت وزیران تشکیل و فعالیت آن در طول سال دائمی است، این ستاد با حضور و همکاری ۲۷ دستگاه و نهاد اجرایی و تشکل های بخش خصوصی و سازمان های مردم نهاد به عنوان اعضاء رسمی و تعدادی از اعضاء غیر رسمی، تلاش دارد، تا ضمن کاهش مشکلات سفر، امکانات و خدمات متنوعی را برای گردشگران تامین کند.
با توجه به افزایش سفرهای نوروزی در ایام پیک سفر، مدیریت این حجم گسترده از گردشگران بدون یک برنامه ریزی دقیق و ساز و کار های مشخص، می تواند به مشکلاتی چون ازدحام، کمبود زیرساخت های اقامتی، افزایش حوادث و سوانح جاده ای، کمبود مواد غذایی پروتئینی، گرانفروشی و کم فروشی و در نتیجه نارضایتی گردشگران منجر شود.
در این راستا، ستاد خدمات سفر با ایجاد هماهنگی بین دستگاه های مرتبط خدمات رسان در امر سفر و بکارگیری ظرفیت های موجود و پیش بینی افزایش ظرفیت ها، در تلاش است تا ضمن تسهیل فرایند سفر، ایمنی، امنیت و رفاه؛ کیفیت خدمات گردشگری را افزایش دهد علاوه بر بُعد خدماتی، نقش این ستاد در توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور نیز قابل توجه است.
رونق گردشگری منجر به افزایش درآمد جوامع محلی، بهبود کسب و کارهای مرتبط با سفر و معرفی هرچه بیشتر ظرفیت های فرهنگی و طبیعی کشور می شود و نیز با مدیریت صحیح سفرها و هدایت گردشگران به مقاصد مختلف، می توان از تمرکز بیش از حد بر برخی مناطق و آسیب به زیرساخت های طبیعی و تاریخی جلوگیری کرد و توسعه متوازن را رقم زد بنابراین ضرورت و اهمیت وجود ستاد اجرایی خدمات سفر نه تنها در مدیریت بحران های احتمالی و ارائه خدمات ضروری، بلکه در تحقق اهداف کلان توسعه پایدار گردشگری کشور نیز نمایان می شود.
یکی از مهمترین چالش های گردشگری، کمبود زیرساخت های مناسب برای پاسخگویی به تقاضای بالای سفر در ایام اوج و پیک سفرها است، ستاد از طریق، افزایش ظرفیت اقامتی، با همکاری هتل ها، اقامتگاههای بومگردی، هتل آپارتمان ها، هتل ها و حتی مدارس و در حالت بحرانی از مساجد، خوابگاههای دانشجویی، سالن های ورزشی بهره خواهد گرفت.
همچنین، تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی، شامل اتوبوس ها، قطارها و هواپیماها و نیز بهبود وضعیت جاده ها و پایانه های مسافرتی برای کاهش تصادفات و ترافیک، ایجاد و تجهیز ایستگاههای خدماتی رفاهی بین راهی برای ارائه خدمات دهی، بخش مهمی از نیازهای سفر را پوشش داده و تجربه ای مطلوب و به یادماندنی برای گردشگران فراهم می کند.
دیگر چالش اساسی در مدیریت گردشگری، عدم هماهنگی بین دستگاههای اجرایی مرتبط و خدمات رسان به گردشگران است که ستاد خدمات سفر به عنوان یک نهاد هماهنگ کننده و سیاست گذار، تعامل میان سازمان های مختلف را به عنوان زنجیره ارزش خدمات افزایش داده و از موازی کاری و اتلاف منابع جلوگیری می کند.
از جمله این اقدامات مهم می توان به ایجاد سامانه های نظارتی و اطلاعاتی برای پایش لحظه ای وضعیت سفرها، هماهنگی میان پلیس راهور، هلال احمر، راهداری، اورژانس و سایر نهادهای خدماتی، برگزاری جلسات منظم برای رصد مشکلات و بهبود فرایندها، استفاده از فن آوری های نوین در مدیریت سفر و اطلاع رسانی به گردشگران که در کاهش مشکلات و افزایش بهره وری نقش مهمی ایفا می کند.
یکی دیگر از جنبه های مهم مدیریت سفر، آگاهی و اطلاع رسانی مناسب به گردشگران است؛ بسیاری از مشکلات سفر، ناشی از نداشتن آگاهی گردشگران درباره مقاصد، مسیرها، ظرفیت های اقامتی و خدماتی و بعضاقوانین و مقررات سفر است، ستاد سفر از طریق، ایجاد پلتفرم های اطلاع رسانی آنلاین و آفلاین، استفاده از رسانه ها جمعی برای آگاهی بخشی، انتشار بروشورها و نقشه های گردشگری و توزیع در پایانه ها، مراکز و کمپ های اطلاع رسانی و درصورت امکان آموزش جوامع محلی برای پذیرایی بهتر از گردشگران، در مدیریت بهتر سفرها و افزایش رضایت گردشگران تاثیر گذار است.
همچنین ضرورت و اهمیت، یک نهاد اجرایی منسجم که بتواند در ارائه کیفیت خدمات سفر، مدیریت بحران های احتمالی سفر، هماهنگی خدمات و کاهش مشکلات سفر ایفا نقش نماید، امری اجتناب ناپذیر و برای مقاصد گردشگری امر حیاتی در حفظ و ارتقا جایگاه مقصد سفر خواهد بود.
با ارائه خدمات مناسب، تجربه ای خوشایند و افزایش رضایت گردشگران فراهم گردیده و با مدیریت صحیح مسیرها، اطلاع رسانی درباره نقاط پرخطر و حادثه خیز و افزایش خدمات امدادی، کاهش ترافیک و حوادث جاده ای، ایمنی سفرها را افزایش داده و همچنین در شرایط اضطرار مانند بلایای طبیعی، بیماری های واگیردار و ازدحام بیش از حد با مدیریت بحران ها، اقدامات موثری را انجام خواهد داد.
گردشگری، یکی از مهمترین منابع درآمدی برای بسیاری از شهرها و روستاهاست، ستاد خدمات سفر با هدایت و راهنمایی صحیح گردشگران، می تواند در توسعه اقتصادی جوامع محلی موثر بوده، ضمن اینکه توزیع مناسب گردشگران و فرهنگ سازی درباره حفاظت از محیط زیست آثار تاریخی از فرسایش و آسیب به جاذبه های گردشگری جلوگیری می کند.
ستاد خدمات سفر در ابعاد مختلف به عنوان یک نهاد کلیدی در مدیریت گردشگری کشوری و استانی نقش اساسی دارد. یکی از مهم ترین دغدغه های سفر تامین امنیت گردشگران است. لذا ستاد با به کار گیری و همکاری پلیس راهور، اورژانس، هلال احمر و دیگر نهادهای مرتبط، نسبت به استقرار پایگاه های امدادی در مسیرهای گردشگری بویژه در مناطق پُرخطر، افزایش گشت های جاده ای و خدمات پلیس راه، ایجاد سامانه های هشدار دهنده برای وضعیت جوی و ترافیکی از بُعد ایمنی و امدادرسانی، امنیت و سلامت گردشگران را تضمین می کنند.
یکی دیگر از ماموریت های این ستاد، تامین نیازهای رفاهی گردشگران است تا در ایام پیک سفر، بسیاری از مراکز اقامتی با کمبود ظرفیت مواجه می شوند. ستاد با ایجاد ظرفیت های موقت و نظارت بر قیمت ها، از بُعد خدمات رفاهی و اقامتی، از بروز مشکلات جدی جلوگیری می کند.
همچنین از بُعد فرهنگی و اجتماعی، سفر ها نه تنها یک تجربه تفریحی، بلکه فرصتی برای تبادل فرهنگی و آشنایی با سنت ها و رسوم مناطق مختلف است، بنابراین ستاد با برگزاری نوروزگاه ها و جشنواره های بومی و محلی، حمایت از صنایع دستی و محصولات محلی با برپایی بازارچه های موقت، هدایت گردشگران به مقاصد ناشناخته یا کمتر شناخته شده و ... در تقویت پیوندهای فرهنگی و اجتماعی میان مردم نقش موثری ایفا می کند.
یکی دیگر از وظایف این ستاد، نظارت بر عملکرد بخش های خدماتی است، بعضا مراکز خدمات رسان به گردشگران اقدام به گران فروشی و کم فروشی، عدم رعایت اصول بهداشتی، عدم ارائه خدمات مطلوب می کنند، لذا ستاد با بهره گیری از دستگاه ها و نهادهای مرتبط نسبت به افزایش نظارت ها و برخوردها با تخلفات، از حقوق گردشگران حمایت می کند.
به همین منظور سامانه آنلاین ۰۹۶۲۹ به عنوان سامانه رسیدگی به شکایات و اطلاع رسانی راه اندازی شد تا با ایجاد گشت های نظارتی مشترک بین سازمان های مرتبط برای بازدید و بررسی مشکلات در محل از جمله اقدامات ستاد است.
استان مازندران به عنوان یکی از اصلی ترین مقاصد گردشگری کشور هر سال میزبان میلیون ها گردشگر از سراسر ایران است. آب و هوای معتدل، طبیعت زیبا، جاذبه های تاریخی، دریا، جنگل و امکانات تفریحی گسترده، این استان را به مقصدی محبوب برای گردشگران تبدیل کرده است.
اما افزایش حجم سفرها به این استان، چالش هایی نظیر ازدحام بیش از حد، مشکلات زیرساختی، چالش های زیست محیطی، افزایش تصادفات و گران فروشی و کم فروشی را بی شک به همراه خواهد داشت. این استان به عنوان قطب گردشگری کشور می تواند از توان و ظرفیت ستاد اجرایی خدمات سفر که ترکیبی بسیار مناسب از دستگاه ها و نهادهای اجرایی، تشکل های صنفی و بخش خصوصی و سازمان های مردم نهاد است، با برنامه ریزی دقیق و هدفمند در مدیریت یکپارچه سفر و هم افزایی و هم پوشانی فعالیت ها، در راستای ادامه سفری ایمن، با کیفیت و خاطره انگیز برای گردشگران در طول سال بویژه در تعطیلات نوروزی بهره لازم را ببرد.
**عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران و پژوهشگر حوزه گردشگری
نظر شما