چالش اطلاع‌رسانی در بحران‌های مشهد

۲۹ دی ۱۴۰۳، ۱۰:۴۳
کد خبر: 85722694
ندا جواهر فر*
چالش اطلاع‌رسانی در بحران‌های مشهد

مشهد- ایرنا- اطلاع رسانی صحیح و سریع در زمان وقوع یک حادثه مهم و فراگیر از رسالت های اصلی رسانه با همکاری دستگاه های امدادی است اما عدم همراهی برخی دستگاه های امدادی با رسانه ها در مشهد به معضلی در حوزه خبرنگاری بحران تبدیل شده است.

به گزارش ایرنا، کتمان یک حادثه و مخفی سازی آن یا اطلاع رسانی دیرهنگام حادثه از معضلاتی است که در زمان بحران، چالش جدی ایجاد می کند.

از کارکردهای اطلاع‌رسانی بحران باید به مدیریت افکار عمومی، جلوگیری از شایعات و اخبار نادرست، کاهش تنش و نگرانی در جامعه و ایجاد اعتماد بین مردم و نهادهای امدادی اشاره کرد.

علاوه بر این اطلاع رسانی حوادث و بحران ها می تواند موجب هماهنگی در امدادرسانی نیز بشود و با بسیج به موقع نیروهای امدادی، از موازی‌کاری جلوگیری و از منابع و امکانات استفاده بهینه شود و دستگاههای امدادرسان باید این موارد را در روند اطلاع رسانی به رسانه ها و مردم سرلوحه کار قرار دهند.

البته که باید بر حق مردم برای آگاهی تاکید داشت از این منظر که دسترسی به اطلاعات صحیح و به‌روز، شفافیت در عملکرد دستگاه‌های امدادی، آگاهی از وضعیت بحران و اقدامات انجام شده از حقوق شهروندان است و عدم اطلاع رسانی به موقع از سوی متولیان به مثابه «ترک فعل اطلاع‌رسانی» محسوب می شود.

کارشناسان و صاحبنظران نیز بر این اعتقادند که از منظر حقوقی عدم اطلاع‌رسانی می‌تواند مصداق ترک فعل محسوب شود زیرا دستگاه‌های امدادی موظف به اطلاع‌رسانی هستند، این وظیفه در قوانین و مقررات مربوطه تصریح شده است و عدم انجام این وظیفه می‌تواند منجر به تشدید خسارات شود.

خبرنگاری بحران از شاخه های مهم فعالیت رسانه ای است و در زمان وقوع بحران، حضور خبرنگاران برای اطلاع رسانی صحیح و سریع و کاستن از تبعات اجتماعی ناشی از کتمان بحران بسیار مهم است و اغلب نیز خبرنگاران در صف مقدم بحران های گسترده حضور دارند.

مشکل جایی است که حادثه ای رخ داده اما دستگاه امدادی و بحران مدار تمام تلاش خود را برای مخفی کردن حادثه و ایجاد مانع برای اطلاع رسانی به کار می گیرد، چالشی که بارها و بارها در مشهد برای رسانه ها ایجاد مشکل کرده است.

سیل اردیبهشت ماه مشهد با ۱۲ قربانی شاهدی بر این ادعاست. در حالی که شهروندان در مناطق مختلف شهر درگیر سیلاب بودند و در بلوار سپاه مردم بی خانمان شده بودند اما مدیر وقت بحران شهرداری مشهد به رسانه ها اعلام کرده بود که سیلی اتفاق نیفتاده و فقط یک آبگرفتگی جزئی رخ داده است که البته پس از این مصاحبه از مسوولیتش کنار گذاشته شد.

حادثه دیگر گازگرفتگی ۳۳ دانش آموز در ۲۵ دی ماه مشهد بود که آتش نشانی مشهد از اطلاع رسانی رسانه ای این حادثه به دلیل برخی محافظه کاری ها امتناع کرده بود و اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز به عنوان متولی اطلاع رسانی و امدادرسانی در این حوزه، از ارایه هر گونه اطلاعات در خصوص تعداد و وضعیت دانش آموزانی که دچار مسمومیت شده بودند خودداری کرد.

اگر به دلیل یک بی احتیاطی در سیستم گرمایشی، تعداد زیادی دانش آموز روانه بیمارستان می شوند، این موضوع باید اطلاع رسانی شود تا دست اندرکاران امر حساس تر شوند، اطلاع رسانی این حادثه باعث ایجاد حساسیت در جامعه و رعایت الزامات ایمنی می شود و مخفی کردن موضوع ضعف است.

جمعه ۲۸ دی ماه نیز بیمارستان قائم مشهد که یکی از مهمترین بیمارستان ها در استان و در این کلانشهر است، دچار آتش سوزی شده بود اما این حادثه نیز از سوی مسوولان بیمارستان اطلاع رسانی نشد و آتش نشانی نیز موضوع را پس از ۲۴ ساعت و آن‌هم از طریق روزنامه وابسته به شهرداری منتشر و به نوعی انحصار اطلاع رسانی ایجاد کرد.

مخفی نگه داشتن وقوع یک حادثه و یا در انحصار گرفتن اطلاع رسانی آن بیانگر ضعف مجموعه های مربوطه در مدیریت موضوع و ترس از واکنش های اجتماعی ناشی از اطلاع رسانی است و این درحالی است که اطلاع رسانی در بحران و حادثه، ضرورتی انکارناپذیر و از الزمات مدیریت بحران، آگاه سازی جامعه است.

در شرایطی که هر فردی یک شهروند خبرنگار است و اتفاقات مختلف به سرعت در فضای مجازی فراگیر می شود، مسوولان مربوطه در حوزه بحران با بهره گیری از ظرفیت رسانه های حرفه ای و شناسنامه دار می توانند موضوع را به بهترین نحو مدیریت و اطلاع رسانی کنند اما متاسفانه در مشهد این مهم مغفول مانده و رسانه را با چالش اطلاع رسانی در بحران مواجه کرده است.

چنان که گفته شد عدم اطلاع‌رسانی حوادث به رسانه‌ها از سوی دستگاه‌های امدادرسان می‌تواند مصداق ترک فعل محسوب شود چرا که طبق قوانین مدیریت بحران، دستگاه‌های امدادی موظف به اطلاع‌رسانی شفاف و به موقع هستند و این وظیفه جزو تکالیف ذاتی سازمان‌های امدادرسان محسوب می‌شود.

البته استثنائات در برخی موارد خاص مانند ملاحظات امنیتی، جلوگیری از تشویش اذهان عمومی و دستورات قضایی ممکن است اطلاع‌رسانی را محدود یا با تأخیر مواجه کند اما خارج از این موارد، وظیفه اطلاع رسانی از وقوع بحران و حادثه به صورت مستقیم بر عهده دستگاههای امدادرسان و متولی است.

*خبرنگار ایرنا در مشهد

اخبار مرتبط

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha