به گزارش ایرنا، جنگل‌های شمال ایران با قدمتی بیش از ۵۰ میلیون سال یکی از ارزشمندترین جنگل‌های جهان و مهم ترین جنگل های ایران حدود ۲ میلیون هکتار مساحت دارد، بیش از ۸۰ گونه درختی و درختچه در آن وجود دارد. جنگل‌های شمال که به "جنگل‌های هیرکانی" معروف است این روزها در معرض آسیب قرار دارند.
جنگل‌های هیرکانی با ۱.۹ میلیون هکتار وسعت از آستارا در شمال استان گیلان شروع می شود، بخشی از سمنان و مازندران را دربرمی گیرد و تا گُلی‌داغ در شرق استان گلستان به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر و عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر پراکنش دارد. بخشی کوچکی از جنگل‌های هیرکانی هم معادل ۲۰ هزار هکتار در جمهوری آذربایجان قرار دارد.
در جنگل های شمال ایران ۹۰ گونه درختی و ۲۱۱ گونه درختچه ای و هزار و ۵۵۸ گونه علفی و بوته ای وجود دارد، مساحت این عرصه ها در حدود یک درصد جنگل های اروپا است ولی تعداد گونه های آن ۱۶ درصد گونه های موجود در کل قاره اروپا است.
آمارها نشان می دهد سهم هر ایرانی کمتر از یک چهارم متوسط سهم هر شهروند کره زمین از جنگل است. بر اساس آخرین آمار موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، وسعت رویشگاه‌های جنگلی ایران حدود ۱۲ میلیون هکتار و سرانه هر ایرانی از جنگل، کمتر از ۲ دهم هکتار است که یک چهارم سرانه جهانی می‌شود، در صورتی که میانگین سرانه هر شهروند در کره زمین هشت دهم هکتار جنگل است بنابراین باید توجه به حفظ رویشگاه‌های جنگلی، چهار برابر توجه جهانی باشد.
از سوی دیگر به گفته فعالان محیط زیست، وضعیت جنگل‌های کشور نگران‌کننده است و اگر مردم نسبت به حفظ جنگل‌ها آگاهی و حساسیت لازم را نداشته باشند، شرایط جنگل ها بحرانی می شود و مردم باید بدانند کاشت درخت صرفا در مناسبت‌هایی مانند روز درختکاری در اطراف شهرها به هیچ وجه نمی‌تواند ضامن ریه‌های طبیعی جنگل برای تولید اکسیژن در مناطق شمالی، غربی، شرقی و جنوبی کشور باشد و باید با هم و در کنار هم به فکر حفاظت از این دستگاه بزرگ اکسیژن‌ساز باشیم.
جنگل‌ها اگر چه در نظر عموم انبوهی از درختان محسوب می‌شود اما اکوسیستم جنگل با یک زنجیره به هم پیوسته موجودات زنده در خاک (میکروارگانیسم) و موجودات غیر زنده در تعامل است که بقا و حیات این مجموعه به یکدیگر مرتبط است.
جنگل‌های ایران به ویژه هیرکانی یکی از منحصر به فردترین جنگل های دنیا است که در حال حاضر بخش قابل توجهی از جنگل ها در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و حفاظت از این تنوع زیستی از اولویت‌دارترین برنامه مدیریتی سازمان جنگل ها است. یکی از عواملی که سبب شده است جنگل‌های ایران در دنیا ویژه شناخته شود به خاطر برخورداری از تنوع گونه ای و زیستی آن است.
به گفته مسوولان سیاست‌های سازمان جنگل‌ها برای مدیریت و حفاظت رویشگاه‌های جنگلی، کاهش عوامل تخریب است: این اقدام در راستای توسعه مشارکت مردمی و حفاظت از جنگل‌ها انجام می شود.
رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تیرماه پارسال در کارگاه آموزشی هم‌افزایی برای حکمرانی سرزمین، مساحت جنگل های ایران را ۱۴میلیون و ۳۷۵هزار هکتار اعلام و خاطرنشان کرد که این جنگل‌ها در پنج ناحیه رویشی کشور پراکنده هستند.
عباسعلی نوبخت افزود: ۲ میلیون و چهار هزار هکتار جنگل هیرکانی اشاره کرد و اظهار داشت: هر هکتار جنگل شمال سالانه قادر است ۱۵۰۰ متر مکعب آب را در خود ذخیره کند. این در حالی است اگر ۱۵۰۰ مترمکعب آب را در ۲ میلیون هکتار وسعت عرصه‌های جنگلی شمال محاسبه کنیم، سالانه حدود سه میلیارد مترمکعب آب تنها در حوزه جنگل‌های هیرکانی ذخیره‌سازی می‌شود.
نوبخت به برخی از چالش‌های موجود در جنگل‌های هیرکانی اشاره کرد و افزود: از سال ۷۰ تاکنون ۶۹ مورد آفات و امراض جنگلی تنها در منطقه هیرکانی شناسایی شده است و اکنون بسیاری از مردم از فلات مرکزی بسوی دامنه جنوبی البرز مهاجرت می‌کنند و اگر منابع طبیعی در کشور درست مدیریت و حفاظت شود قطعاً جلوی مهاجرت اکولوژیک گرفته خواهد شد.
علاوه بر آفات و امراض جنگلی که رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به آن اشاره کرده است خیل عظیم حضور مسافران، گردشگران و افراد بومی در دل جنگل برای گشت و گذار نیز یکی دیگر از عوامل تخریب این عرصه ها به شمار می رود.
روزانه چهار هزار تن زباله در مازندران تولید می شود که در ایام خاص بویژه تعطیلات این میزان افزایش قابل ملاحظه ای می گیرد به طوری که سرانه تولید زباله استاندارد مقدار ۳۵۰ گرم است و این میزان در مازندران حدود ۸۰۰ گرم است.
همسو با افزایش میزان تولید، رها شدن زباله در جنگل ها و دیگر مناطق طبیعی به روال معمول در استان مازندران مبدل شده است.
نظر شما