نخستین نشست وزیران علوم سازمان شانگهای با عضویت کامل ایران + فیلم

به گزارش خبرنگار ایرنا، کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه به نمایندگی از کشورمان در این نشست حضور یافت.

امید رضایی فر قائم مقام وزیر در امور بین الملل و رئیس مرکز همکاری های علمی بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز به صورت ویدیوکنفرانس در جمع مقامات عالی حوزه آموزش و علوم کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای سخنرانی کرد.

ایران به دنبال همکاری جامع با سازمان شانگهای است
سفیر ایران در مسکو با اشاره به اینکه کشورمان از تیرماه ۱۴۰۲ به عنوان عضو کامل به سازمان همکاری شانگهای پیوست، یادآور شد که جمهوری اسلامی ایران پیش از این در ۲۰ سال گذشته و در زمان عضویت خود به عنوان ناظر در این سازمان، دیدگاه‌های خود را بیان کرده است.

جلالی اظهار داشت: ایران هم‌اینک نیز به عنوان عضو کامل به دنبال تعامل سازنده و همکاری جامع با بخش های مختلف تخصصی سازمان همکاری شانگهای است.
وی، یکی از مهمترین زمینه‌های همکاری کشورهای عضو سازمان شانگهای را حوزه آموزش عنوان کرد و افزود: آموزش سنگ بنای توسعه هر کشوری است وجمهوری اسلامی ایران هم در این زمینه سابقه و تجربه طولانی دارد.

اقدامات بزرگ ایران در حوزه علم و فناوری با وجود تحریم‌ها
سفیر ایران در مسکو در بخش دیگری از سخنان خود گفت: کشور ما با وجود مواجهه با همه تحریم‌ها و فشارهای غیرعادلانه برخی قدرت‌ها در حوزه تحقیق‌،پژوهش و آموزش عالی کارهای بزرگی انجام داده است.
وی یادآور شد: ایران هم‌اینک در منطقه غرب آسیا در بسیاری از شاخص‌های علوم و تحقیقات از جمله فناوری و انرژی جایگاه برتر را دارد.

آمادگی تهران برای به اشتراک گذاشتن تجارب در حوزه آموزش
جلالی ادامه داد: ما آماده هستیم تا دستاوردها و تجربیات خود را در حوزه آموزش با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را به اشتراک بگذاریم.
وی با بیان اینکه همکاری دانشگاه‌های برتر عضو سازمان همکاری شانگهای اقدام بسیار مهم و در خور تقدیری است، گفت:‌ دانشگاه‌های برتر ایران، سالیانی است که با کشورهای شانگهای از جمله روسیه در حال همکاری مشترک هستند.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه اظهار داشت: ما آمادگی خود را به شکل کامل اعلام می کنیم که به عنوان یک عضو کامل سازمان شانگهای، همکاری کاملی را با این سازمان همکاری داشته باشیم.

جایگاه برتر علمی ایران در منطقه غرب آسیا با وجود تحریم ها
امید رضایی فر قائم مقام وزیر در امور بین الملل و رئیس مرکز همکاری های علمی بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز در سخنانی ویدیوکنفرانس در این نشست بر آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران بر توسعه همکاری ها در حوزه علم و فناوری تأکید کرد و گزارشی از دستیابی ایران به جایگاه های قابل توجه در عرصه علم و فناوری با وجود تحریم های غرب از جمله جایگاه برتر در غرب قاره آسیا ارائه کرد.

در نشست وزیران علوم سازمان همکاری شانگهای، مقاماتی از اعضای اصلی شامل روسیه، ایران، چین، هند، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان و ازبکستان درباره توسعه همکاری ها دیدگاه های خود را مطرح کردند. 
 

«شانگهای»، سازمانی با عضویت نصف جمعیت جهان، توان امنیتی و اقتصادی قابل توجه و آینده‌ای قابل تأمل در نظم نوین جهانی، ۱۳ تیرماه ۱۴۰۲ عضو جدید خود را به جهان معرفی کرد و بدین ترتیب، انتظاری ۱۰ ساله برای پیوستن جمهوری اسلامی ایران به یکی از مهمترین سازمان‌های منطقه‌ای نتیجه داد و تهران به عضویت رسمی سازمان همکاری‌های شانگهای درآمد؛ سازمانی که در نگاه امنیت‌محور از آن به «ناتوی شرقی» تعبیر می‌شود و از دیدگاه اقتصادی نیز می‌تواند با توفیق در پایان دادن به استیلای دلار بر معاملات اقتصادی زمینه‌ساز تغییری بزرگ در مسیر تبادلات مالی و تجاری در جهان باشد.
از منظر روابط بین‌الملل هم عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای، ارسال سیگنال شکستن پروژه انزوا و ایران‌هراسی است.
هسته ابتدایی سازمان همکاری‌های شانگهای در آوریل ۱۹۹۶ در حالی شکل گرفت که چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان در تکاپو بودند تا تنش‌های مرزی و دخالت‌ها در امور داخلی را به حداقل ممکن برسانند و امضای معاهده‌ی «تعمیق اعتماد نظامی» را هم می‌توان در همین راستا ارزیابی کرد؛ ائتلاف پنج کشور در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ (۲۵ خرداد ۱۳۸۰) با نام شانگهای پنج شناخته می‌شد اما از این تاریخ کشورهای مذکور در بیانیه‌ای مشترک به‌صورت رسمی از تأسیس سازمان همکاری شانگهای (Shanghai Cooperation Organisation ) با اهداف امنیتی، اقتصادی و دفاعی خبر دادند. گرچه مهمترین هدف از تأسیس این سازمان، ایجاد ساختاری بود که بتواند امنیت را در مرزهای روسیه و چین تأمین کند اما آرام‌آرام نام شانگهای به‌دلیل حضور ابرقدرت‌های اقتصادی چون چین و روسیه با اقتصاد و توسعه و تجارت آمیخته شد و امروز این نهاد در عرصه اقتصاد حرفی برای گفتن دارد.
توجه به آمار و ارقام اهمیت سازمان شانگهای را ملموس‌تر نشان خواهد داد؛ وقتی بدانیم که ۳۵ درصد خشکی‌های زمین، بیش از ۴۰ درصد جمعیت جهان، ۲۰ تریلیون دلار از حجم اقتصاد دنیا متعلق به کشورهای عضو این سازمان اوراسیایی است. سازمان همکاری‌های شانگهای با ۹۶ هزار میلیارد دلار حجم تولید ناخالص داخلی (GDP) در سال ۲۰۲۱، ۲۵ درصد تولید ناخالص جهان را به خود اختصاص داده است.
فرایند عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای از سال ۱۳۹۴ آغاز شد و سال ۱۴۰۰ همزمان با سفر آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» به تاجیکستان پیگیری و سال ۱۴۰۱ در نشست بیست‌ودوم این سازمان، فرایند عضویت رسمی ایران در این سازمان کلید خورد و تیر ماه سال ۱۴۰۲ به تکامل رسید و تحقق یافت.
شانگهای سال ۲۰۱۰ شرایط پذیرش اعضای جدید را اعلام و برخی بندهای آن الحاق ایران به این سازمان را با اما و اگرهایی روبه‌رو کرد. سرزمین متقاضی عضویت دائم باید در منطقه اوراسیا حضور می‌داشت، از روابط دیپلماتیک با اعضای سازمان همکاری شانگهای برخوردار بود با اعضای دیگر روابط اقتصادی و تجاری داشت، تخاصمی با دیگر کشورهای عضو نداشت و فاقد تعارض میان تعهدات بین‌المللی در حوزه امنیتی با پیمان‌های بین‌المللی و مکانیسم‌های پذیرفته‌شده از سوی سازمان شانگهای بود، به تعهدات در قالب منشور سازمان ملل عمل و هنجارهای حقوق بین‌الملل را رعایت می‌کرد و در نهایت متقاضی عضویت دائم نباید تحت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل می‌بود.
ایران هم می‌بایست برای رسیدن به جایگاه امروز از این خوان‌ها عبور می‌کرد و برخی پیچیدگی‌ها نیز این عبور را دشوارتر می‌ساخت. برای این عضویت ایران باید ۴۹ سند رسمی مورد نیاز را امضا و اجرایی می‌کرد که مهمترین آن سند تعهدات و ترتیبات اجرایی الحاقی بود. تعیین سفیر حُسن‌ نیت و توافقنامه حُسن همسایگی هم از مهمترین پیش‌نیازهای عضویت بود که با توجه به پایان پروسه رسمیت و رسمی و اصلی شدن عضویت ایران در این سازمان، تمامی این اسناد و تعهدات امضا و اجرایی شده است.