به گزارش ایرنا، 'مارمه' یا 'مادرمه' از آیین‌های سنتی آغاز هر ماه تبری یا زمینی در مازندران بود که گذر زمان نتوانسته آن را در زیر گرد و غبار فراموش شدگی دفن کند.
مارمه، آیین سنتی نو شدن ماه در مازندران
این آیین سنتی که هدف آن یادآوری گذر زمان، دور ریختن کینه و کدورت گذشته و آغاز دوباره زندگی با پاکی و خیرخواهی و استعانت از خداوندگار یکتا بوده، در سال های اخیر فقط به نخستین روز سال جدید خلاصه شده است.
مردمان مناطق مختلف مازندران بویژه در بخش های کوهستانی در زمان های قدیم این مراسم را بدون هرگونه تکلف و تشریفات در روز نخست هر ماه تبری اجرا می کردند، ولی برگزاری آن در روز اول فروردین تقریبا در تمام نقاط استان فراگیر بود.
ماههای تبری
تاریخ نویسان مبدا سال تبری را مرگ یزدگرد سوم در سال ۳۱ هجری می دانند و بر این باورند که اسپهبد ' گیل ژاماسپی ' از اسپهبدان تبرستان آن را رواج داده است.
سال تبری همانند هر تقویم دیگری ۱۲ ماه دارد ولی تمامی ماههای آن ۳۰ روزه است و یک سال آن هم ۳۶۰ روز دارد.
پنج روز اضافه هر سال در ماههای دوازدهگانه محاسبه نمی شود، بلکه به عنوان ' پتک ' به آخر سال اضافه می شود و روز اضافه سال های کبیسه هم ششک گفته می شود.
نخسین روز سال تبری (فردینه ماه) برابر با سوم ماه مرداد شمسی است.
نام ماههای طبری هم عبارت از؛ فردینه ماه، کرچه ماه، هر ماه، تیر ماه، ملار ماه، شروینه ماه، میر ماه، دونه ماه، ارکه ماه، د ماه، وهمنه ماه و نوروز ماه است.
جشنی برای احیای سنت ها
در سال های اخیر دوستداران فرهنگ و آیین های بومی مازندران جنبشی را برای احیای آداب و رسوم این سرزمین کهن آغاز کردند و تلاش دارند تا با شناساندن فرهنگ غنی ایرانی - بومی به کودکان، نوجوانان و جوانان، هویت مندی فرهنگی کشور را استحکام ببخشند.
مارمه کننده یا خوش قدم
زمانی که نواختن موسیقی با نی که با دعای تحویل سال همنوازی می شد، به انتها رسید، مارمه یا فرد خوش قدم سینی به دست وارد جمع شد، ظرفی که در آن یک جلد کلام الله مجید، سبزه، آب و شاخه سبز درخت و شکوفه های بهاری درخت آلوچه جای گرفته بود.
به جا آوردن آداب پذیرایی از مارمه کننده و انجام وظایفی که بر عهده وی بود، مراسم را به بخش پایانی رساند، بخشی که یادآور دید و بازدیدهای عیدانه و سرگرمی های مربوط به دوران استراحت در پنج روز موسوم به ' پتک ' بود.
اولین روز هر ماه طبری "مارمه" محسوب می شود که به اعتقاد مازندرانی صاحب خانه در این روز از فرد خوش قدم می خواهد که وارد خانه شود و تا آمدن او دوست ندارد کسی وارد خانه اش شود و به اصطلاح "مارمه" او را بشکند.
در گذشته، پدربزرگ ها و مادربزرگ ها تا بدان اندازه به این سنت پایبند بودن که برای آگاهی مهمانان از مارمه چوبی را به صورت اوریب بر چارچوب خانه می گذاشتند که به همه اعلام کنند منتظر فرد خوش قدم هستند.
بعد از شکستن مارمه توسط فردی که به آن مارمه لینگ، خوش لینگ (خوش پا) و خوش قدم می گویند خیال صاحبخانه آسوده می شد و دوستان و اقوام می توانستند به خانه آمد و شد کنند.
براساس اعتقاد و باور مازندرانی ها مارمه لینگ فردی خوش قدم که حضورش مایه خیر و برکت است و این شایستگی را دارد که مارمه را بشکند.
رسم است برای اولین روز عیدنوروز هر خانواده مارمه لینگ خود را از میان اعضای خانواده، همسایه، اقوام نزدیک، کودکان، سادات و کسانی خوشنام و خوش رفتار هستند.
بزرگ خانواده برای تایید مارمه لینگ به قرآن مجید استخاره می کند و اگر خوب آمد به آن فرد اطلاع می دهند به منزلشان بیاید و مارمه را انجام دهد. اگر هم از اهل همان خانه بود دقایقی قبل از تحویل سال نو با گل، سبزه و قرآن و در حالیکه او و سایر افراد خانواده لباس نو پوشیدند از خانه خارج می شود و بعد از تحویل سال نو مارمه لینگ با پای راست قدم در خانه میذارد.
او با سلام و صلوات با گل و قرآن به دست با همان پای راست به تک تک اتاق های خانه می رود و سپس آنها را روی سفره می گذارد و عیدی خود را از بزرگتر خانه می گیرد و بدین گونه رسم دیرینه مارمه انجام می شود.
نظر شما