اثرِ انفجار ترقه بر بناهای تاریخی جبران‌ناپذیر است

به گزارش ایرنا، تصاویری از برخورد ترقه به سقف اتاق بیگلربیگی پل خواجوی اصفهان در فضای مجازی منتشر شده است که نشان‌ می‌دهد در روزهای اخیر و به احتمال زیاد پس از آخرین چهارشنبه سال به قسمت‌هایی از این پل تاریخی ترقه پرتاب شده است؛ این اتفاق منحصر به اصفهان نبود و برخی از بناهای تاریخی شهرهای دیگر مانند دیوار قلعه فلک الافلاک خرم آباد و یک کتیبه تاریخی در گنج‌نامه همدان نیز از این آسیب مصون نماندند.

ناظر تزیینات معماری اداره کل میراث فرهنگی اصفهان روز شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: بناهای تاریخی همیشه در حال طی کردن فرایند زوال هستند اما عواملی مانند انرژی صوتی و گرمایی حاصل از انفجار ترقه می‌تواند این روند را چند سال جلوتر بیندازد و برای آنها تنش ایجاد کند.

بهشاد حسینی ادامه داد: ترقه زدن در بناهای تاریخی یک چالش جدید و ریشه‌های آن در فرهنگ اجتماعی و رفتارشناسی قابل بررسی است اما آسیب‌هایی از این دست در بناهای تاریخی را می‌توان در سه جنبه جستجو کرد.

ناظر تزیینات معماری اداره کل میراث فرهنگی اصفهان افزود: جنبه اول، آسیب منظری به‌دلیل رد سیاهی که ترقه بر پیکر بنا به جا می‌گذارد و بُعد دوم تاثیر جبران‌ناپذیرِ انرژی صوتی و گرمایی آزاد شده از برخورد ترقه بر بنای تاریخی است.

حسینی ادامه داد: همچنین در بعد سوم، فراورده‌هایی پس از انفجار تولید می‌شود که علاوه بر تحت تاثیر قرار دادنِ جنبه زیبایی‌شناسی بصری، می‌تواند عامل آسیب برای بنا باشد.

وی گفت: شاید در خوشبینانه‌ترین حالت بتوان بدون آنکه به ساختار اثر آسیبی برسد، رد سیاهی این مواد انفجاری را پاک کرد اما تنش ایجاد شده حاصل از انرژی صوتی و گرمایی انفجار ترقه در مصالح، ملات‌ها، آجرها و بندها غیر قابل جبران است و میزان آنها را باید با روش‌های علمی پیمایش کرد.

حسینی درباره فرایند پاکسازی آثار حاصل از برخورد ترقه به دیوار و تزیینات اتاق بیگلربیگی پل خواجو، توضیح داد: در مرحله نخست باید رد سیاهی پاکسازی شود بدون اینکه به ساختار اثر آسیب بزند و پس از آن به‌دلیل اینکه پاکسازی، تخریبی را هم ایجاد می‌کند باید قسمت مورد نظر را با مواد برگشت‌پذیر موزون‌سازی کرد.

این کارشناس گفت: فرهنگسازی و اطلاع رسانی در جامعه درباره اهمیت پاسداشت آثار و بناهای تاریخی برای پیشگیری از بروز چنین آسیب‌ها و چالش‌هایی ضروری است.

به گزارش ایرنا، خواجو از جمله پل‌های تاریخی اصفهان است که در میانه آن ساختمانی مخصوص به نام «بیگلربیگی» وجود دارد؛ این قسمت از بنا با تزیینات زیبای نقاشی و استفاده شاخص از رنگ عنابی برای اقامت موقتی شاه صفوی و خانواده او ایجاد شده بود.

این پل به دلیل معماری و تزیینات کاشیکاری آن مشهورتر از دیگر پل‌های تاریخی اصفهان است.