حمایت مسکو از موضع بی‌طرفی ترکمنستان در سیاست خارجی

به گزارش روز دوشنبه ایرنا به نقل از وبسایت سفارت روسیه در ترکمنستان، ایوان ولینکین در مراسم روز کارگزاران دیپلماسی ترکمنستان تصریح کرد: طی سال‌های گذشته مکتب دیپلماسی ترکمنستان سیاست به رسمیت شناخته شده‌ای را تشکیل داده است که متعهد به اصول بی‌طرفی است بطوریکه سیاست احترام متقابل، صلح‌طلبی و آمادگی برای گفت‌وگو در سازمان‌های بین‌المللی و در قالب‌های دوجانبه را دنبال می‌کند.

وی گفت: این امر در بالاترین سطح سازماندهی رویدادهای بین المللی به شاخصه سیاست ترکمنستان تبدیل شده است.

ولینکین تصریح کرد: روسیه از ابتکارات بین المللی ترکمنستان با هدف تقویت صلح و امنیت در آسیای مرکزی و سهم قابل توجه دیپلمات‌های این کشور در کار نهادهای سازمان ملل استقبال می‌کند.

سفیر روسیه گفت: به لطف سیاست بی‌طرفی، عشق آباد به طور کلی به عنوان یک بازیگر مهم منطقه‌ای شناخته شده و جایگاه قابل توجهی در نظام روابط بین الملل دارد.

به گزارش ایرنا، ترکمنستان، تنها کشور آسیای مرکزی است که از سوی سازمان ملل به آن وضعیت «بی‌طرفی دائم» داده شده و از ۲۹ سال پیش این وضعیت را حفظ کرده است.

ترکمنستان که در سال ۱۹۹۱ میلادی با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی استقلال خود را به دست آورد، گام‌های ملموسی برای ساختن آینده این کشور بر اساس سیاست بی‌طرفی برداشته است.

دکترین نظامی ترکمنستان که پس از استقلال اعلام شد، شامل اصل «بی‌طرفی مثبت» و همچنین اصول اساسی حقوق بین‌الملل مانند عدم مداخله در امور داخلی سایر کشورها و رعایت تمامیت ارضی آنها بود.

یکی از دلایل مهم انتخاب مسیر بی طرفی دائمی ترکمنستان در سیاست خارجی، جغرافیای آن است.

ایفای نقش پل ژئوپلیتیکی بین شرق و غرب در زمینه‌های تجاری، حمل و نقل و لجستیک و منابع طبیعی غنی، تلاش ترکمنستان برای کسب وضعیت بی طرفی در سیاست خارجی را برانگیخته است.

از نخستین روزهای استقلال، یکی از ماموریت‌های مهم دیپلماسی ترکمنستان، تضمین به رسمیت شناختن بی‌طرفی از سوی جامعه جهانی با اتخاذ اصول صلح آمیز در ایجاد همکاری با کشورهای جهان بوده است.

ترکمنستان در ۲ مارس ۱۹۹۲ (۱۲ اسفند ۱۳۷۰) به عضویت سازمان ملل متحد درآمد، سپس در اجلاس تهران در ۱۹۹۲ (۱۳۷۰) به عضویت سازمان همکاری اقتصادی (ECO) و سپس به کشورهای جنبش غیرمتعهدها و بعدتر به صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) ملحق شد. این کشور همچنین به عضویت سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل(یونسکو)، و بهداشت جهانی (WHO) نیز درآمده است.

دولت عشق آباد آن دوره در نشست سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) که در تاریخ ۱۰ ژوئیه ۱۹۹۲ (۲۰ خرداد ۱۳۷۱) در هلسینکی، پایتخت فنلاند برگزار شد، دیدگاه خود در مورد وضعیت بی‌طرفی دائمی را ارائه و مورد استقبال شرکت کنندگان قرار گرفت.

همچنین در بیانیه اسلام آباد که در نشست سازمان همکاری اقتصادی (ECO) در ۱۵ مارس ۱۹۹۵ (۲۴ اسفند ۱۳۷۳) به تصویب رسید، شرکت کنندگان بی طرفی مثبت دائمی ترکمنستان در نظام حقوقی بین‌المللی را به رسمیت شناخته و بر اهمیت منطقه‌ای و بین‌المللی آن تاکید کردند.

ترکمنستان رسما در نشست اسلام آباد اعلام کرد که آماده است به عنوان مرکز آشتی در منطقه عمل کند. این اعلامیه یکی از گام‌های مهمی بود که برای اعلام یک کشور بی طرف دائمی طبق قوانین بین‌المللی انجام شد.

در ۲۰ اکتبر سال ۱۹۹۵ ( ۲۸ مهر ۱۳۷۴)، در نشست جامعه کشورهای غیرمتعهد در کلمبیا، وضعیت بی‌طرفی ترکمنستان بار دیگر مورد بحث قرار گرفت.

در نتیجه کار دیپلماتیک مستمر و هدفمند آباد، ترکمنستان با تصویب اکثریت مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۱۲ دسامبر ۱۹۹۵ (۲۱ آذر ۱۳۷۴) به عنوان کشور بی طرف دائمی اعلام شد.

در ۳ ژوئن ۲۰۱۵ (۱۳ خرداد ۱۳۹۴) در شصت و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، «بی طرفی دائمی ترکمنستان» با حمایت ۱۹۳ کشور برای دومین بار پذیرفته شد.

در ۲ فوریه ۲۰۱۷ (۱۴ بهمن ۱۳۹۵)، در هفتاد و یکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ۱۲ دسامبر به عنوان «روز جهانی بی طرفی» اعلام شد.

وظایف و حقوق یک کشور بی‌طرف در کنوانسیون لاهه ۱۹۰۷ تعیین شده است. وظایفی که تحت بی طرفی قرار می گیرند عبارتند از: پیشگیری از درگیری، مذاکره، میانجیگری و بکارگیری فرستادگان ویژه و مشاوره.