تراشه‌ها؛ حوزه جدید نبرد چین و آمریکا

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از تارنمای اینترنتی مجله تایم، سفیر پکن در لاهه در مصاحبه با یک روزنامه هلندی گفت: اتحادیه اروپا می تواند از تاثیرات واکنش چین به محدودیت های آمریکا در زمینه تجهیزات تراشه ای جلوگیری کند.

تان جیان، سفیر چین در هلند، در مصاحبه با ان آر سی گفت: اگر آمریکایی‌ها با ما به شیوه‌ای سلطه‌جویانه رفتار کنند، ما مطمئناً پاسخ خواهیم داد اما روابط ما با اتحادیه اروپا نباید تحت تأثیر قرار گیرد.

هلند میزبان شرکت اسمل هولدینگ است (ASML Holding NV) است که پیشرفته‌ترین تجهیزات تراشه‌سازی جهان را تولید می‌کند و در حالی که دولت آمریکا به دنبال محدود کردن پکن در صنعت نیمه‌رسانا است و دو کشور وارد یک جدال ژئوپلیتیک شده‌اند، ممنوعیت گسترده فروش برخی تجهیزات پیشرفته این شرکت به چین در ماه جاری میلادی اجرایی شد.

وی در این مصاحبه گفت: آمریکا ایده خود را در مورد امنیت، حتی به موضوعاتی که هیچ ربطی به خطرات نظامی ندارد، گسترش داده است. آنها بر متحدان خود فشار می آورند تا همین کار را انجام دهند.

اوایل این ماه، شرکت هلندی اعلام کرد که پس از لغو بخشی از مجوزهای صادراتی توسط دولت هلند، ارسال برخی از ماشین‌ها به چین را لغو کرده است.

بلومبرگ در اوایل ماه جاری میلادی گزارش داد این اقدام به درخواست دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و چند هفته قبل از اجرایی شدن این ممنوعیت انجام شد.

تان گفت: گفتگو با دولت هلند باید بهبود یابد تا از بدتر شدن وضعیت جلوگیری شود، به گفته تان، شرکت‌های چینی به دلیل افزایش کنترل‌ها، فشار سیاسی و اطلاعات نادرست، کار در این بلوک را دشوارتر می‌دانستند.

وزارت بازرگانی آمریکا پیش از این اعلام کرده بود در مورد استفاده و منبع تراشه های قدیمی ساخت چین در زنجیره تامین صنایع مهم آمریکا مانند مخابرات، خودروسازی و دفاع به دلیل نگرانی های امنیت ملی، تحقیق خواهد کرد.

این تحقیقات برای «ایجاد زمینه بازی برابر برای تولید تراشه های قدیمی و کاهش خطرات امنیت ملی ناشی از تهدید چین» انجام خواهد شد.

ما جی‌هوا، ناظر قدیمی مخابرات، درباره این موضوع به روزنامه صبح چین جنوبی گفت: استناد به امنیت ملی تنها بهانه ای برای حفظ رقابت پذیری آمریکا در تولید تراشه های قدیمی است.

وی افزود: صنعت تراشه چین مزایایی از جمله هزینه های کمتر، پیشرفت سریع تر تحقیق و توسعه و کاربردهای متنوع تر در مقایسه با آمریکا دارد.

شرکت تحقیقاتی ترندفورس مستقر در تایوان در یادداشتی نوشت: چین در حال حاضر ۴۴ کارخانه ریخته‌گری ویفرهای نیمه هادی در حال کار و ۲۲ کارخانه دیگر در دست ساخت دارد و تا پایان سال ۲۰۲۴، تولید تراشه کامل را در ۳۲ کارخانه ریخته گری توسعه خواهد داد.

داده‌های گمرک چین نشان می‌دهد ارزش صادرات تراشه‌هایی مانند پردازنده‌ها و کنترل‌کننده‌ها به آمریکا، با ۱۷ درصد رشد سالانه به ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار در ۱۱ ماهه اول سال گذشته میلادی رسیده است.

با این حال، کل واردات مدارهای مجتمع ساخت چین توسط آمریکا با ۰.۵ درصد کاهش به ۲ میلیارد و ۲۰ هزار دلار در مدت مشابه رسیده است.

توسعه صنعت تراشه چین با حمایت دولتی، نگرانی آمریکا و اتحادیه اروپا را برانگیخته است.

در ماه اوت (شهریور)، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، قانون تراشه را امضا کرد و یارانه‌هایی تا سقف ۵۳ میلیارد دلار برای تولید ویفرهای ساخته شده در خاک آمریکا ارائه کرد. با این حال، شرایطی برای تامین مالی در نظر گرفته شد و از سازندگان تراشه‌هایی که بودجه دریافت می‌کنند از توسعه یا ساخت تاسیسات نیمه‌رسانای پیشرفته در چین به مدت ۱۰ سال جلوگیری کرد.

به گفته یک شرکت مشاوره نیمه هادی مستقر در شانگهای، این اقدام که توسط پکن به عنوان «هژمونی تراشه» مورد انتقاد قرار گرفت و بر کاهش ظرفیت کلی سیلیکون چین تا سال ۲۰۲۵ به میزان ۱۸۰ هزار ویفر ۱۲ اینچی در ماه تأثیر خواهد داشت.

همراهی فزاینده‌ای در میان متخصصان نیمه‌رسانا در چین وجود دارد که کنترل‌های صادرات نیمه‌رساناهای آمریکا به بهانه امنیت ملی مانع توسعه صنعت تراشه چین می‌شود.

جینا ریموندو، وزیر بازرگانی آمریکا، ماه گذشته میلادی گفت: به هیچ وجه نمی‌توانیم به [چین] اجازه دهیم پیشروی آمریکا در طراحی پیشرفته نیمه‌رساناها را بگیرد، و افزود که حفاظت از مسائل امنیت ملی ما بیش از درآمد شرکت های آمریکایی که مایل به فروش تراشه های پیشرفته به چین هستند، اهمیت دارد.

در ماه اکتبر (آبان)، وزارت بازرگانی آمریکا کنترل صادرات محموله‌های تراشه‌های پیشرفته و ابزارهای ساخت تراشه به چین را تشدید کرد و در چهار سال گذشته قوانین زیادی در تلاش برای محدود کردن پیشرفت پکن در ساخت ویفرهای نیمه هادی پیشرفته در ۱۴ نانومتر به کار گرفته بود.

در پاسخ به این اقدامات، چین متعهد شده است که به خودکفایی بیشتر در تولید تراشه دست یابد و بودجه دولتی قابل توجه چندین میلیاردی به این بخش سرازیر خواهد شد، این تلاش‌ها با جایگزینی قطعات داخلی و تجهیزات برای فرآیندهای ریخته‌گری پیشرفته آغاز شده‌اند، زیرا جایگزینی فناوری‌های قدیمی‌تر با منبع خارجی آسان‌تر است.

موسسه «ترند فورس» گفت: چین به شدت روی فناوری‌های تکمیل فرآیند مانند ویفرهای ۲۸ نانومتر و بالاتر به ویژه در پاسخ به کنترل صادرات تجهیزات پیشرفته توسط آمریکا، ژاپن و هلند تمرکز می‌کند.

بر اساس گزارش این شرکت، انتظار می‌رود سهم جهانی چین از ظرفیت فرآیند بالغ تا سال ۲۰۲۷ به ۳۹ درصد برسد که نسبت به ۳۱ درصد در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. در صورتی که خرید تجهیزات به آرامی پیش برود، فضا برای رشد بیشتر خواهد بود. در مقابل، سهم چین از ظرفیت فرآیند پیشرفته تولید جهانی که به صورت ۱۴ نانومتر و کمتر تعریف شده است، از ۸ درصد در سال جاری به ۶ درصد کاهش خواهد یافت.

ترند فورس هشدار داد: گسترش سریع ظرفیت فرآیند پیشرفته چین به جنگ قیمت درباره محصولاتی مانند حسگرهای تصویر و آی سی های مدیریت انرژی منجر می شود که بر کارخانه های ریخته گری مستقر در تایوان تأثیر می گذارد.

برادی وانگ، یکی از مدیران شرکت تحقیقاتی کانترپوینت، گفت: بخش تراشه‌های چین محبوب سرمایه‌گذاران بوده است و گسترش فرآیندهای پیشرفته توسط صنعت خودروهای الکتریکی آن افزایش یافته است؛ جایی که تقاضا برای تراشه‌هایی مانند آی‌سی‌های مدیریت انرژی بسیار زیاد است. قیمت گذاری برای تراشه‌ها و ویفرها در سال آینده تحت فشار کاهنده قرار خواهد گرفت.