به گزارش ایرنا، پل ساسانی در نزدیکی چهارتاقی خیرآباد در شهرستان گچساران، استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد و این پل تاریخی با قدمت ساسانی در ۱۳ آبان سال ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
انتشار اخبار در فضای مجازی و سایت های خبری درباره میراث به جامانده این پل حاکی از انجام مرمت‌های غیرفنی با سیمان سیاه و لاشه سنگ مرمت وجود داشت که در پی آن برخی رسانه‌ها و باستان شناسان نیز واکنش نشان داده و این نوع اقدامات را خودسرانه دانستند.
دوستداران میراث فرهنگی با انتشار عکس های مختلف از مرمت‌های غیرفنی از پل ساسانی با سیمان سیاه و لاشه سنگ مرمت و بخشی از ملات سفید ابراز نارضایتی کردند.
به گفته باستان شناسان قدمت تاریخی محوطه‌ای که چهارتاقی و پل خیرآباد در آن واقع شده، به دوره ساسانی بر می گردد و این منطقه در مسیر اصلی اتصال شهر تاریخی "ارجان" است.
برخی از باستان‌شناسی دراین زمینه اظهار کرد: به نظر می‌رسد پل ساسانی اخیرا مرمت شده که وضعیت آشفته‌ای دارد، به گونه‌ای که در مرمت جدید، بخش‌هایی از معماری دوره ساسانی از بین رفته و پل با مصالحی چون سیمان و لاشه سنگ پوشانده شده و روی دیواره پل ساسانی هم ملات سفید ریخته شده است.
به گفته آنها، همچنین حجمی از سیمان و آهک در این محوطه باستانی و روی سازه‌های معماری رها شده و بخش‌هایی دیگر از محوطه نیز خاکبرداری شده و با برداشت خاک ممکن است به لایه‌های باستانی آسیب وارد شود.
تعدادی دیگر از فعال میراث فرهنگی در فضای مجازی در این باره گفتند: به نظر می رسد پل ساسانی استحکام‌بخشی و ایمن‌سازی نشده و مرمت آن با سیمان و لاشه سنگ، مسیر را برای دسترسی آسان‌تر مردم و موتورسواران بر روی پل را باز کرده، که برای آنها و پل خطرآفرین است.
واکنش میراث فرهنگی و گردشگری گچساران به مرمت پل ساسانی باسیمان
رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گچساران در واکنش به انتشار خبری در رسانه‌ها با عنوان "مرمت پل ساسانی خیرآباد باسیمان" گفت: تمامی مراحل مرمت و بازسازی پل ساسانی خیرآباد مطابق استاندارد های لازم و کنوانسیون‌ها و منشورهای مرمتی "بورا" بند ۸-۱ و ۱۵-۳ و منشور "ونیز»" بند ۹ و ۱۰ اجراشده است .
رحیم خردمند ابراز کرد: ساختن بناهای تاریخی فروپاشیده به همان شکل اولی در مرمت پل ساسانی خیرآباد رعایت شده و مصالح جدید نیز بر اساس مصالح پل انتخاب و بکار گرفته‌شده است.
وی افزود: مصالح بکار رفته در پل ساسانی از سنگ لاشه کوهی به‌صورت قواره سنگ قلوه رودخانه و ملات ها ساروج در پی و کف و گچ نیم کوب در سازه‌های بالاتر است.
خردمند ادامه داد: در هنگام مرمت پل ساسانی به غیر از برداشت مصالح فرسوده و خاک مرده روی بدنه هیچ سازه اصیلی تخریب نشده، و تمام اجزای باقی‌مانده نیز حفظ شده است.
رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گچساران گفت: درجاهایی که کارشناسان میراث فرهنگی تشخیص داده بخش‌هایی از سازه اصلی به‌صورت قاب نمایش داده شده است.
مصالح بکار رفته در پل ساسانی از ملات های مرمتی است
وی تصریح کرد: مصالح مرمتی در پل ساسانی خیرآباد نیز بر اساس همان مصالح انتخاب‌شده و بنابراین همرنگی و هم‌جنسی رعایت شده به‌گونه‌ای که مرمت جدید و اصل بنا قابل‌تشخیص است.
خردمند اظهار کرد: ملات جدید بکار رفته بجای ساروج ملات باتارد (ترکیب گچ سیمان و ماسه) که از ملات های مرمتی است که برای حفظ بدنه اصلی بنا و دوخت دوز ترک‌های بین نما و سازه دوغاب ریزی شده است.
وی ادامه داد: مقداری ملات های بکار رفته در پل ساسانی به علت فرسودگی و سوراخ‌های بدنه نیز روی بدنه ریخته شده که پاک خواهد شد.
خردمند ابراز کرد: در مورد مصالح رهاشده هنگام عکس‌برداری، کارگاه هنوز فعال بوده و هم اکنون تمیزکاری انجام شده است.
وی با بیان اینکه خاکبرداری در این بنای تاریخی با مجوز انجام شده گفت: خاک‌ریزی انجام شده برای جلوگیری از رانش و کنترل و تغییر مسیر آب محوطه به رودخانه بوده است.
مرمت پل ساسانی در هشت مرحله انجام شد
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گچساران با بیان پل ساسانی تبدیل به ویرانه شده بود گفت: یک دهنه پل تاریخی متعلق به دوره ساسانی با اعتبار بیش از هشت میلیارد ریال واقع در مجموعه تاریخی خیرآباد شهرستان گچساران مرمت شد.
خرمند ابراز کرد: این مجموعه متشکل از سه دهنه پل، مدرسه، آتشکده، قلعه، آب انبار و چهار طاقی‌های قلعه سنگی کوچک است.
وی سه دهنه پل واقع در مجموعه تاریخی خیرآباد را مربوط به سه دوره اشکانی، ساسانی و اسلامی عنوان کرد و گفت: این سازه‌ها در جاده ارجان که دروازه تجارت ایران از خلیج فارس به جاده ابریشم بوده در زمان اردشیر بابکان احداث شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گچساران با اشاره به لزوم مرمت سالانه مجموعه های تاریخی با توجه به تهدید عوامل طبیعی گفت: پل ساسانی مجموعه تاریخی خیرآباد تاکنون در هشت مرحله مرمت و بازسازی شده است.
خردمند مجموعه آثار تاریخی منطقه خیرآباد یادمانی از فرهنگ و تمدن کشور و تسهیل کننده جابجایی های تجاری، زیارتی و گردشگری و ... ذکر و اضافه کرد: مرمت و بازسازی این اثر تاریخی نیازمند اعتبار بیشتری برای مرمت است.
وی افزود: این اثر تاریخی شامل پل‌ها و چهار طاقی‌هایی برای سهولت عبور کاروانیان در جاده ارتباطی گچساران به بهبهان ساخته شده است.
به گفته رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گچساران پروژه مرمت «پل ساسانی» منطقه خیرآباد گچساران از سوی یکی از کارشناسان باستان‌شناسی خوب استان و بر اساس استانداردهای دقیق سازه‌ای و معماری انجام شده است.
شهرستان ۱۵۶ هزار نفری گچساران در جنوب غربی کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.
نظر شما