گروه جامعه ایرنا - ۲۳ مهر سالروز وفات محمد بن زکریا رازی به پاس تحقیقات ارزنده وی در بیماری سل به نام روز ملی مبارزه با سل نامگذاری شده است. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت حذف سل تا سال ۲۰۵۰ یک هدف جهانی است و مهمترین اهداف جهانی تعیین شده، دستیابی به کاهش ۸۰ درصدی میزان بروز سل و کاهش ۹۰ درصدی میزان مرگ و میر ناشی از سل تا سال ۲۰۳۰ (نسبت به سال ۲۰۱۵) و در نهایت حذف این بیماری تا سال ۲۰۵۰ میلادی است.
عامل بیماری سل، باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس است. این باکتری ممکن است به هر بخشی از بدن مثل کلیه، نخاع و مغز حمله کند اما عموما به ریه‌ها حمله می‌کند. روزانه نزدیک به چهار هزار نفر در دنیا جان خود را به خاطر این بیماری قابل پیشگیری و درمان‌پذیر از دست می‌دهند. هر فردی که مورد حمله این باکتری قرار می‌گیرد، لزوما بیمار نمی‌شود. در واقع، بعد از ورود باکتری به بدن دو حالت سل نهفته و بیماری سل (سل فعال) ممکن است رخ دهد. اگر بیماری سل درمان نشود، می‌تواند کشنده باشد.
سل از چه راه‌هایی انتقال می‌یابد؟
سل از طریق هوا و از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. هنگامی که فرد مبتلا به سل ریوی صحبت، سرفه یا عطسه می‌کند، می‌خندد یا آواز می‌خواند، این باکتری وارد هوا می‌شود. افراد نزدیک، هنگام نفس کشیدن در این هوا ممکن است آلوده شوند. باکتری وارد ریه می‌شود، رشد کرده و از طریق خون به سایر اندام‌ها مثل کلیه و مغز حمله می‌کند و در عین حال بیماری سل از طریق دست دادن، اشتراک غذا یا نوشیدنی و دست زدن به ملافه یا صندلی توالت منتقل نمی‌شود.
همسایگی ایران با افغانستان و پاکستان که در زمره کشورهای با بار بالای سل در دنیا هستند، اثرات سنگین مستقیم و غیرمستقیم همه‌گیری کرونا و تحریم‌های ظالمانه بین‌المللی بر مولفه‌های اجتماعی موثر بر بروز و مرگ ناشی از بیماری، دشواری کار در این مقابله با بیماری سل و ضرورت توجه بیش از پیش نسبت به اهمیت این بیماری را یادآوری می‌کند.
حذف سل به معنای دستیابی به میزان بروز کمتر از یک مورد سل در میلیون نفر جمعیت است در حالی که اکنون میزان بروز تخمین زده شده در کشور ۱۳۰ مورد در میلیون نفر است.
در سال ۲۰۲۰، حدود ۹.۹ میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا بوده‌اند و با تلاش های انجام‌شده در سال‌های گذشته، میزان بروز بیماری سل در کشور روند نزولی را نشان می‌دهد.
برخی از متخصصان بیماری‌های عفونی بر این باورند که بیماری سل در هر سنی ممکن است رخ دهد. حدود نیمی از موارد این بیماری، با آزمایش ساده نمونه خلط کشف می‌شوند که در مراکز بهداشتی به صورت رایگان قابل دریافت است و در صورت درمان مناسب و کامل، بیماری سل درمان‌پذیر است.
به گفته متخصصان بیماری‌های عفونی، گرچه سل یک بیماری با عامل شناخته شده و همه‌گیرشناسی مشخص بوده و اصول درمان آن از حدود ۶۰ سال قبل شناخته شده و بیش از یک ربع قرن است که رژیم درمان کوتاه مدت برای آن به کار می‌رود ولی بخشی از بیماران مبتلا به سل هنوز در بسیاری از نقاط جهان و از جمله کشور ما تشخیص داده نمی‌شوند یا تحت درمان مناسب قرار نمی‌گیرند.
گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حاکی از آن است که در سال ۱۴۰۱ از کل موارد ابتلا به سل در کشور، ۵۶ درصد موارد مرد و ۲۲.۸ درصد موارد نیز افراد غیرایرانی بودند همچنین تعداد کل موارد مبتلا به سل شناسایی شده در سال ۱۴۰۱ در کشور، هفت هزار و ۲۹۹ نفر بوده‌اند که از این تعداد سه هزار و ۹۴۵ نفر (۴.۶ در هر یکصد هزار نفر جمعیت) مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت بوده‌اند.
پیام طبرسی متخصص بیماری‌های عفونی درباره بیماری سل به خبرنگار ایرنا گفت: بیماری سل مهلک‌ترین بیماری عفونی در سطح جهان محسوب می‌شود و مهمترین علت مرگ در مبتلایان به ایدز است و شاخص‌ترین علت مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به شمار می‌آید.
درمان سل در کشور رایگان است
وی با بیان اینکه درمان سل در کشور رایگان است، اظهار داشت: با توجه به خطر بروز مقاومت دارویی و مزمن شدن بیماری، باید داروها به موقع و روزانه مصرف شود و معمولاً پس از دو هفته از مصرف منظم دارو در بیماران مبتلا به سل ریوی، بیماری دیگر سرایت‌کننده نیست.
این پزشک افزود: در صورت مصرف نامنظم دارو، عواقب وخیم و حتی مرگ ممکن است بروز کند. در طول دوره درمان به خصوص در موارد سل ریوی، لازم است در فواصل زمانی مشخص، آزمایش خلط تکرار تا از بهبود بیماری اطمینان حاصل شود.
طبرسی تصریح کرد: پنج تا ۱۵ درصد مبتلایان دچار بیماری سل فعال می‌شوند و بقیه به علت دفاع سیستم ایمنی بدن عفونت نزد آنها مهار شده و تا پایان زندگی به حالت خاموش می‌ماند.
نظر شما