تاثیر «شیر مادر» در جلوگیری از ابتلای نوزاد به سندروم مرگ ناگهانی

دکتر محمدرضا اسماعیلی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان داشت: مواد موجود در شیر مادر از نظر تغذیه ای آن را نسبت به فرمولا یا شیرخشک ها که عمدتا از شیر گاو تهیه می‌شوند، به طور کامل متمایز و منحصر به فرد می‌کند.

فوق تخصص گوارش، کبد و تغذیه کودکان ادامه داد: شیر مادر روند دینامیک وسیعی دارد، بطوریکه نه تنها محتویات آن در ابتدا و انتهای هر وعده شیردهی متفاوت است بلکه در طول شبانه روز و از مادری به مادر دیگر نیز این تفاوت دیده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در ابتدا هر وعده شیر دهی میزان آب و لاکتوز موجود در آن بیشتر و در انتهای آن میزان چربی زیادتر بوده است، گفت: با این پدیده عطش اولیه شیرخوار را بر طرف و در انتهاء شیردهی با توجه به چربی بیشتر موجود در آن سبب سیری کودک و رها کردن سینه مادر می‌شود و به عبارتی دیگر این امر سبب می شود که مدت زمان شیر خوردن به تناسب نیاز کودک و توسط خود او تنظیم شود.

این پزشک افزود: از موارد دیگری که ماهیت دینامیک شیر مادر را نشان می‌دهد این است که در طول شبانه روز میزان چربی شیر مادر متغیر است بطوریکه که میزان چربی آن در بعد از ظهر نسبت به صبح بیشتر می‌باشد.

وی در همین راستا اظهار داشت: تفاوت مواد مغذی شیر مادر نوزادان نارس و رسیده که به تناسب نیاز آنها می‌باشد، گواه دیگری از ویژگی های دینامیکی شیر مادر می باشد.

دکتر اسماعیلی اضافه کرد: شیر مادر نه تنها حاوی مواد درشت مغذی (قند، چربی و پروتئین) به مقدار کافی و از انواع مناسب آنها بر خوردار است بلکه ریز مغذی ها ی لازم نظیر انواع ویتامین ها و روی (Zn) را نیز برای شیرخوار فراهم می‌کند.

فوق تخصص گوارش، کبد و تغذیه کودکان دانشگاه علوم پزشکی بابل تصریح کرد: در شیر مادر، سلول های زنده ایمنی بخش همراه با انواع ایمونوگلوبولین ها نظیر IgA به میزان فراوان وجود دارد که دفاع بدن شیرخوار را بر علیه ابتلا به انواع عفونت ها افزایش می‌دهد که بر فرضا مثال در زمانیکه مادر شیرده مبتلا به سرماخوردگی می‌شود با تولید انواع مواد دفاعی در بدن مادر و انتقال آنها از طریق شیر همراه با ادامه شیردهی می‌تواند در پیشگیری و کاهش ابتلا فرزندش به این بیماری کمک‌ کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل بدر ادامه این را هم گفت که وجود انواع فاکتور های رشد و مواد فعال بیولوژیک دیگر در شیر مادر، رشد و تکامل مناسب تری را برای کودکان شیر مادر خوار در مقایسه با شیرخشک خواران فراهم می‌کند.

وی افزود: به طور مثال وجود انواع پروتئین خصوصا Whey و چربی غیر اشباع که متناسب با دستگاه گوارش و نیازهای متابولیکی شیر خوار می باشد و حضور بعضی از مواد نظیر لاکتوفرین که هم زمان چند کار مهم را انجام می‌دهند بطوریکه هم در جذب آهن و پیشگیری از کم خونی و هم بر علیه میکروارگانیسم های بیماری زا نقش زیادی بازی می‌کند و نقش پره بیوتیک های فراوان در شیر مادر نظیر اولیگوساکاریدها نیز در پیشگیری و ابتلا به انواع بیماری ها به اثبات رسیده است.

این متخصص این مطلب را هم یادآور شد که با توجه به این خصوصیات، میکروبیوم روده ای یا همان شناسنامه میکروبی روده ای شیر مادر خواران که در شکل گیری سیستم ایمنی از بدو تولد نقش مهمی بازی می‌کند نسبت به شیر خشک خواران، متمایز می‌شود.

تغذیه با شیر مادر سبب افزایش بهره هوشی در کودکان می شود

دکتر اسماعیلی گفت: در مطالعات متعدد نشان داده شد که شیر مادر علاوه بر ویژگی ها ی تغذیه ای و ایمنی بخشی فراوان، با ایجاد ارتباط عاطفی و روحی خوب بین مادر و فرزند، در کاهش بیماری های جسمی و نیز بیماری های روحی و رفتاری ‌و افزایش بهره هوشی بالاتر کودکان تاثیر فوق العاده ای دارد و نیز در پیشگیری و ابتلا مادر به بعضی از بیماری‌ها نیز موثر است.

وی بیان داشت: عفونت روده ای و اسهالی، (گاستروآنتریت)، عفونت تنفسی و گوش، بیماری آلرژیک، آنتروکولیت نکروزان در نوزادن، عفونت ادراری، سپسیس(عفونت خونی)، سندرم مرگ ناگهانی، بستری شدن، دیابت قندی، چاقی، بیماری التهابی روده، بیماری دندانی(پوسیدگی)، سرطان (لوکمی)، بیماری های ایسکمیک‌ قلبی عروقی از بیماری ها و مواردی هستند که در تحقیقات فراوان نشان داده شد که در شیرمادر خواران کمتر از شیر خشک خواران دیده می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل اضافه کرد: با توجه به ویژگی های فراوان شیر مادر که به برخی از آنها اشاره شد، اهمیت تغذیه با شیر مادر به طور انحصاری در شش ماه اول بعد از تولد (بدون دریافت پستانک و بطری شیر) و ادامه آن بعد از این سن همراه با غذای کمکی، باید توسط مادران عزیز و همراه با حمایت خانواده ها و نیز راهنمائی های مراقبین سلامت در واحد های مختلف بهداشتی و درمانی مورد عنایت خاص قرار گیرد.

فوق تخصص گوارش، کبد و تغذیه کودکان بیان داشت: متاسفانه آمارها و مطالعات موجود ‌از جمله تحقیقات ما نشان می‌دهد که بیش از نصفی از شیر خواران زیر شش ماه به دلائل متعدد به ویژه با دریافت نابجا پستانک و بطری شیر، از تغذیه با شیر مادر بطور انحصاری در زیر شش ماه اول زندگی محروم می‌شوند که باید مورد توجه همه علاقه مندان سلامت کودکان و خانواده ها قرارگیرد.