اقتصاد دیجیتال فرصت نجات بخش توسعه خوزستان

به گزارش ایرنا، اقتصاد دیجیتال به نوعی از فعالیت اطلاق می‌شود که با به‌کارگیری ابزارهای دیجیتال مانند اینترنت، دستگاه‌های هوشمند و فناوری‌های نوین مانند بلاکچین، اینترنت اشیا، فضای ذخیره‌سازی و هوش مصنوعی رویه‌های مرسوم را متحول کرده است.

اقتصاد دیجیتال روز به روز رواج بیشتری یافته و کاربردهای آن بیشتر شناخته می‌شود که تمام نقل و انتقالات و فعالیت‌های اقتصادی را دربرمی‌گیرد که در بستر هرگونه ابزار دیجیتالی در دنیای اقتصادی امروز قابل گسترش است.

این نوع اقتصاد به منظور افزایش راندمان و بهره وری، توسعه اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری به عنوان یک رویکرد غالب در بیشتر کشورهای جهان و ایران محسوب می‌شود که در صورت پیشرفت بخشی از مشکلات اقتصادی ایران و حتی خوزستان را رفع می‌کند.

از آنجایی که استان خوزستان از نظر نرخ بیکاری جایگاه سوم کشور را به خود اختصاص داده است؛ بنابراین توسعه این نوع اقتصاد می‌تواند نقش قابل توجهی در ایجاد فرصت های شغلی پایدار ایفا کند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استاندار خوزستان در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: در استان خوزستان، راه‌اندازی کسب و کارهای نو با استفاده از خلاقیت و تکنولوژی‌های روز ارتباطی، به عنوان یکی از بخش‌های مهم و درآمدزای اقتصاد از برنامه‌ها و الزامات بسیار ضروری به شمار می‌رود.

دکتر محمد راضی جلالی با اشاره به اینکه توسعه اقتصاد دیجیتال در استان نیاز به اقدامات موثرتری دارد افزود: در حوزه شبکه اینترنت، فیبرنوری و تلفن همراه اقدامات خوبی صورت گرفته اما برای پیشرفت زنجیره این نوع اقتصاد، زیر ساخت‌های لازم نیز باید تکمیل شوند.

وی ادامه داد: اجرای پروژه‌های هوشمندسازی و اینترنت اشیا در خوزستان به عنوان مجموعه فناوری‌های نوین منوط به همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی مرتبط است.

راضی جلالی تصریح کرد: در راستای توسعه اقتصاد دیجیتال و با هدف شناسایی ظرفیت‌ها و فراهم‌سازی بستر زیرساختی و ارتباطی در سطح استان و کلانشهر اهواز، نشست‌های تخصصی با موضوع بررسی ساختار و عملکرد هوشمندسازی و اینترنت اشیا برگزار شده است.

لزوم تدوین سند توسعه اقتصاد دیجیتال

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استاندار خوزستان گفت: با توجه به اهمیت و ضرورت توسعه اقتصاد دیجیتال درخوزستان، تنظیم سند توسعه این نوع کسب و کارها از الزامات مهم در راستای تدوین نقشه راه در دستور کار استان است که توسط کمیته تخصصی تدوین خواهد شد.

وی همچنین از مهمترین نقاط ضعف اقتصاد دیجیتال را نداشتن آمادگی زیرساخت‌های ارتباطی کشور، تعریف نشدن روابط نیروی کار و کارفرما و امکان سواستفاده احتمالی در پلتفرم ها از اطلاعات شخصی افراد عنوان کرد.

نقاط قوت و ضعف

راضی جلالی بیان کرد: از مهمترین نقاط قوت اقتصاد دیجیتال، افزایش کارایی، اشتغال‌زایی، افزایش رفاه مصرف کننده و دسترسی آسان به بازارهای متنوع، ایجاد رقابت در قیمت گذاری‌ها، اقتصاد اشتراکی، افزایش سواد دیجیتال، پویایی جامعه با ایجاد شغل‌های جدید، بهره برداری بهینه از منابع موجود و بهبود مهارت‌های شغلی است.

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استاندار خوزستان در خصوص اقدامات موثر در جهت دیجیتالی کردن اقتصاد در خوزستان گفت: پیگیری ارائه تسهیلات تبصره ۱۸ جهت حمایت از طرح‌های شرکت‌های دانش بنیان به منظور افزایش تولید، اشتغال و کارآفرینی و ارتقای رشد اقتصادی استان، گسترش پروژه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا در زمینه کشاورزی، صنعت، نفت و خدمات به گونه‌ای که تمام فرآیندهای آنها بر پایه فناوری اطلاعات و گردش مالی هنگفتی در اقتصاد دیجیتال باشد از جمله این اقدامات محسوب می‌شود.

اقتصاد دیجیتال عامل موثر در کاهش نرخ بیکاری جوانان تحصیل‌کرده

بر اساس اعلام نظر رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستان اقتصاد دیجیتال از جمله حوزه‌هایی است که برای ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار به بهبود آموزش‌های فناورانه نیاز دارد.

مهرداد نیکو بیان کرد: یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند به کاهش نرخ بیکاری دربین جوانان تحصیلکرده دانشگاه‌های استان کمک کند، توجه به حوزه اقتصاد دیجیتال است.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به انواع فعالیت‌های اقتصادی بیان کرد: داد و ستد در بازار به ۲ صورت فیزیکی و مجازی در زمینه تولید، توزیع و مبادلات انجام می شود و در بستر دنیای مجازی و یا اینترنت با عنوان اقتصاد دیجیتال گسترش زیادی یافته است؛ اقتصاد اشتراکی، شبکه‌های اجتماعی یا محتواهای دیجیتال بسترهایی برای فعالیت‌های اقتصادی با عنوان اقتصاد دیجیتال را فراهم می‌کنند.

ابراهیم انواری افزود: پیش از شیوع ویروس کرونا این نوع اقتصاد ۲.۲ درصد از فعالیتهای GDP یا تولید ناخالص داخلی کشور را شامل می‌شد اما بعد از آن اهمیت تجارت الکترونیک و اقتصاد دیجیتال به گونه‌ای افزایش یافت که در حال حاضر حدود ۶.۵ درصد از تولید ناخالی داخلی را به خود اختصاص داده است.

وی با اشاره به شاخص های مختلف اقتصاد دیجیتال گفت: ایران از نظر سرعت رشد این اقتصاد در دنیا رتبه ششم را دارد به گونه‌ای که بعد از چین، آذربایجان، اندونزی، هند و ویتنام قرار گرفته اما در چند سال اخیر سرعت آن با استفاده از بسترهای اینترنتی برای کسب و کارهای اقتصادی حدود سه برابر شده است.

انواری با تاکید براینکه اقتصاد دیجیتال برای توسعه نیاز به زیرساخت‌ها، بسترها و فناوری‌ها دارد ادامه داد: زیرساخت‌هایی از جمله شبکه‌ها و سرویس‌های مخابراتی، تکنولوژی‌های انتقال، ارتباطات چند رسانه‌ای، شبکه‌های موبایل بدون کابل، فیبر نوری، سیستم‌های ماهواره‌ای و ارتباطات محلی با سرعت بالا به توسعه اقتصاد دیجیتال کمک می‌کنند.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز با تاکید بر اینکه ۳۰ درصد جمعیت استان خوزستان شامل دانش آموختگان دانشگاهی بیکار هستند افزود: با توجه به بالا بودن نرخ بیکاری در خوزستان اقتصاد دیجیتال می‌تواند در افزایش اشتغال کمک کننده باشد.

شاخص های اقتصاد دیجیتال

وی با اشاره به پیشرفت استان در برخی شاخص‌های اقتصاد دیجیتال گفت: ضریب نفوذ اینترنت و تلفن همراه در روستاهای خوزستان شاخص خوبی ندارد که باید در این زمینه فعالیت بیشتری صورت گیرد، البته در شاخص‌های نماد اعتماد الکترونیک، توسعه دولت الکترونیک، تعداد تراکنش ها، کاربران اینترنت، پهنای باند ثابت و موبایل فعالیت‌های خوبی در سال‌های اخیر انجام شده اما با ایده‌آل جهانی فاصله زیادی وجود دارد.

انواری با اشاره به اینکه جوانان عمده خریداران فضای اقتصاد دیجیتال در سال‌های اخیر را تشکیل داده اند افزود: با این وجود مالکیت واحدهای کسب و کار اینترنتی در فضای کسب و کار دیجیتال را کمتر زنان تشکیل داده اند که نیاز به مطالعه و ریشه یابی دارد.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز با تاکید براینکه فناوری‌های دیجیتالی از جمله ذخیره سازها، پردازش دهنده‌ها، سیستم‌های عامل و نرم افزارهای کاربردی، لازمه اقتصاد دیجیتال هستند توضیح داد: رشد حدود سه برابری تجارت الکترونیک نسبت به چهار تا پنج سال گذشته نشان می‌دهد فضا برای کارکردن اقتصاد دیجیتال وجود دارد و باید زیر ساخت‌های لازم را فراهم کنیم.

موانع کسب و کار دیجیتال

وی در خصوص موانع کسب و کارهای دیجیتالی اظهارکرد: قوانین و مقررات، مالیات و عوارض و نبود مشوق از جمله این موانع محسوب می‌شوند. همچنین دولت در اقتصاد دیجیتال علاوه بر ایجاد زیرساخت باید آموزش و فرهنگ‌سازی داشته باشد؛ علاوه بر این نیز فیلترینگ و قطعی اینترنت نباید به گونه ای باشد که به کسب و کارهای دیجیتال ضربه ای وارد شود.

انواری ادامه داد: دولت می‌تواند از نظر سخت افزاری (زیرساخت‌های اینترنتی) و نرم افزاری (از طریق وضع قوانین) در اقتصاد دیجیتال حمایت کننده باشد به گونه ای که با طراحی برخی مکانیسم‌ها، تسهیل کننده فضای این نوع اقتصاد باشد.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز اضافه کرد: دولت به عنوان حکمران باید در این زمینه ورود پیدا کند و از سرمایه گذاری در پروژه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات حمایت کرده و مشوق‌هایی مانند خدمات پشتیبانی رایگان ارائه کند.

وی گفت: در حوزه زیرساخت‌ها باید فضای اینترنت به صورتی فراهم شود که توسعه اقتصاد دیجیتال با همراهی دولت به عنوان عاملی در جهت کاهش نرخ بیکاری در کشور موثر باشد.

انواری در خصوص عوامل عقب ماندگی ایران در اقتصاد دیجیتال بیان کرد: ناکافی بودن زیر ساخت‌ها، موانع فرهنگی و اجتماعی و نبود اعتماد از جمله این موانع هستند و نقش شرکت ‌های دانش بنیان را نمی‌توان نادیده گرفت.

مواجه بودن با شکاف دیجیتال

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز با تاکید بر اینکه با یک شکاف دیجیتال مواجه هستیم تصریح کرد: باید دسترسی به تکنولوژی های دیجیتال را در لایه لایه جامعه افزایش دهیم و با استفاده از آن برای بهبود بهره وری و کارایی فرآیندها اقدام کرد که این امر در ایجاد زیرساخت‌ها و توسعه اقتصاد دیجیتال نقش تاثیرگذاری دارد.

وی با اشاره به اینکه شاخص‌های جامعه اطلاعاتی نشان می دهد برخی کشورها در حوزه دیجیتال دارای حرکت تند و پرشتاب هستند گفت: برخی از این کشورها برای کنار زدن موانع در این حوزه گام‌های بلند برمی دارند و برخی نیز کار را تازه شروع کرده اند که ایران در این رده قرار می گیرد چون سرمایه گذاری و زیرساخت لازم را نداشته و یا استفاده نکرده است.

انواری در ادامه به شاخص آمادگی الکترونیک در اقتصاد اشاره کرد و گفت: فضای امن شبکه، محافظت از حریم خصوصی، نیروی کار متخصص و استفاده از استانداردهای آموزشی در حیطه این شاخص می‌گنجد که بر اساس این شاخص می‌توانیم فروش اجناس را با ارائه خدمات بر اساس اینترنت به شکل بهتری ارائه کنیم.

ویژگی‌های اقتصاد دیجیتال

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز در خصوص اینکه چرا باید از این نوع اقتصاد حمایت کرد و دنیا به سمت این نوع اقتصاد حرکت می‌کند توضیح داد: از جمله ویژگی‌های اقتصاد دیجیتال و فضای کسب و کار اینترنتی این است که در برابر تغییرات بازار و محیط انعطاف پذیر است، زودتر به نتیجه می‌رسد، انگیزه کار و کارایی سرمایه بالاست، سرمایه محدودتری دارد و محرک اصلی آن کارافرینی است.

وی افزود: همچنین فضای کسب و کار اینترنتی ساختار سازمانی پیچیده ای ندارد و برای اشتغال مفید است. از نظر اجتماعی در بازه کم اشتغال بالا ایجاد می‌کند و به نوعی تمرکز زدایی در برنامه‌ریزی ایجاد کرده است. همچنین در ایجاد رقابت سهم بالایی دارد، دانش بنیان و پویاست و هزینه کمتری دارد.

انواری در زمینه معایب کسب و کار دیجیتال گفت: این نوع کارها ممکن است به راحتی ورشکستگی را به دنبال داشته باشند و در صورت نداشتن تخصص و و اطلاعات کافی، نداشتن فرهنگ کار گروهی و برنامه ریزی نامناسب برای ابعاد مختلف کسب و کار به موفقیت نرسند.

اراده دولت سیزدهم در تحول اقتصاد دیجیتال

به گفته رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم اراده‌ خوبی برای تحول در حوزه اقتصاد دیجیتال از خود نشان داده است.

مجتبی توانگر افزود: موضوع اقتصاد دیجیتال نیازمند ساختار حمایتگر است، هسته این نوع اقتصاد نیازمند سرمایه‌گذاری جدید است و باید از تمام ظرفیت آن مانند پلتفرم‌ها استفاده کنیم.

وی تاکید کرد: فیلترینگ، مالیات و بیمه آزادکاری از موانع سر راه اقتصاد دیجیتال است اما چابکی بخش خصوصی می‌تواند روند توسعه اقتصاد دیجیتال را شتابان کند.