روایتی از یک خبر | سرنوشت شوم سلاح‌های سنگین غرب در اوکراین

به گزارش ایرنا، خبرگزاری رویترز گزارش داد که بنا بر اعلام وزارت دفاع روسیه، نظامیان روس در جریان دفع ضد حملات اوکراین تنها در مدت ۴۸ ساعت، دستکم ۷ تانک «لئوپارد» ساخت آلمان و پنج خودروی زرهی جنگی (IFVs) ساخت آمریکا موسوم به «بردلی» را منهدم کردند.

شبکه خبری سی‌ان‌ان نیز نوشت: اوکراینی‌ها در چند روز گذشته همزمان با آغاز عملیات «ضد حمله» علیه روسیه، دستکم ۱۶ خودروری زرهی «بردلی» را از دست داده است. این خودروهای جنگی یا نابود شده و یا خسارت دیده و یا توسط سربازان اوکراینی رها شده‌اند.

بخش دفاعی - نظامی نشریه «فوربز» نیز در گزارشی به این موضوع پرداخت و عنوان کرد: تیپ ۳۳ مکانیزه و تیپ ۴۷ هجومی اوکراین به نظر می‌رسد تنها در مدت چند دقیقه، سه دستگاه از ۱۴ تانک لئوپارد ۲‌ای۶ (۲A۶)، ۱۶ دستگاه از ۱۰۹ خودرو زرهی ام -۲ (بردلی) و سه دستگاه از ۶ خودروی مهندسی تانک‌های لئوپارد ۲‌آر (۲R) خود را از دست دادند.

بر این اساس، این دو تیپ نظامی اوکراین، حدود یک پنجم (۲۰ درصد) از مجموع خودروهای جنگی سنگین خود را به هنگام تلاش ناموفق برای عبور از یکی از استحکامات روسیه در «مالا توکماچکا» (Mala Tokmachka) واقع در منطقه «زاپوریژیا» از دست دادند.

فوربز می‌گوید: نکته قابل توجه این است که اوکراین برای دستیابی به اهداف نظامی خود تنها ۲۱ دستگاه لئوپارد ۲ای‌۶ در اختیار دارد که ۱۸ عدد از ذخایر نظامی آلمان و سه عدد دیگر از انبار کشور پرتغال تأمین شده است. در نتیجه از دست دادن این تانک‌ها هزینه سنگینی است که کی‌یف توان پرداخت آن را ندارد.

در جریان این ضد حمله هشت روزه، بیشترین خسارت به بهترین تانک‌های در اختیار اوکراین وارد شد و مهمتر اینکه مشخص نیست آیا تحمل این خسارت‌ها، با دستاوردی ارزشمند همراه بوده است یا خیر.

پیشینه

روسیه در فوریه ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰) به دلیل حمایت از استقلال جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک در دونباس اوکراین و آنچه بی‌توجهی غرب نسبت به نگرانی‌های امنیتی با گسترش نیروهای ناتو تا نزدیکی مرزهای روسیه دانست، «عملیات ویژه نظامی» علیه اوکراین را آغاز کرد.

اعمال تحریم‌ها برای تضعیف اقتصادی مسکو و حمایت نظامی غرب از اوکراین با سرکردگی آمریکا از همان ماه‌های اولیه این جنگ آغاز و با گذشت زمان سلاح‌های سنگین نیز در کنار سامانه‌های دفاعی و مهمات در بسته‌های نظامی غربی‌ها برای کی‌یف گنجانده شد.

در اوایل ۲۰۲۳ (زمستان ۱۴۰۱)، چندین دولت غربی با افزایش مقیاس کمک‌های نظامی خود به اوکراین، تانک‌های جنگی بیشتری از جمله تانک‌های لئوپارد را به نیروهای مسلح کی‌یف ارائه کردند.

در این میان، همزمان با گسترش کمک‌های تسلیحاتی غرب، با پایان یافتن فصل سرما گمانه‌زنی‌ها درباره ضدحمله بزرگ اوکراین علیه روسیه شدت گرفت.

اگرچه غربی‌ها در ظاهر ادعا می‌کنند موفقیت و یا شکست کی‌یف در این ضد حمله بر تداوم حمایت نظامی آن‌ها بی تأثیر است اما کارشناسان بر این باورند که دستکم برای جلب رضایت عمومی در حمایت از اوکراین، پیروزی هر چند ناچیز کی‌یف در این ضد حمله برای سران غربی در اروپا و آمریکا ضروری است.

از فوریه ۲۰۲۳ (اسفند ۱۴۰۱) و پس از موافقت تحت فشار برلین با ارسال تانک‌های لئوپارد به کی‌یف که برخی آن را به دلیل ویژگی‌های این تانک‌ها نقطه عطفی در زمینه حمایت‌های تسلیحاتی از اوکراین می‌دانند، کی‌یف هم یک قدم فراتر رفته و اکنون بر نیاز اوکراین به دریافت هواپیماهای جنگی پیشرفته غرب از جمله جنگنده‌های اف -۱۶ اصرار دارد.

اگرچه هنوز هیچ کشوری به طور رسمی با ارسال این جنگنده‌ها با کی‌یف موافق نکرده اما جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا به تازگی از برنامه خود برای آموزش خلبانان نظامی اوکراینی برای هدایت جنگنده‌های اف -۱۶ خبر داد که مورد استقبال متحدان آن نیز قرار گرفت.

ایالات متحده تاکنون بزرگترین حامی مالی و نظامی اوکراین بوده است و به گزارش تارنمای تحلیلی آماری «استاتیستا»، کمک‌های نظامی این کشور از آغاز جنگ تا تاریخ ۱۷ آوریل ۲۰۲۳ (۲۸ فروردین ۱۴۰۲) از ۴۳ میلیارد یورو (۴۶.۴۵ میلیارد دلار) فراتر رفت.

پس از آمریکا مؤسسات زیر نظر اتحادیه اروپا با سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو (۳.۸ میلیارد دلار) بیشترین حمایت نظامی از اوکراین را داشته‌اند.

علاوه بر ارسال انواع سلاح و تجهیزات نظامی، کشورهای غربی به سربازان اوکراینی، آموزش نظامی ارائه می‌کنند.

در همین رابطه، ارتش بریتانیا در هر ۱۲۰ روز ۱۰ هزار سرباز اوکراینی را آموزش می‌دهد، اتحادیه اروپا نیز قصد دارد حداکثر تا ۱۵ هزار سرباز اوکراینی را در چارچوب مأموریت کمک نظامی خود آموزش دهد.

ایالات متحده نیز در حال آموزش حدود ۵۰۰ سرباز در ماه برای استفاده از برخی تجهیزات نظامی پیشرفته خود از جمله سامانه‌های پیشرفته دفاع هوایی و سامانه‌های موسوم به «هیمارس» (HIMARS) است.

اهمیت موضوع

تارنمای استاتیستا گزارش می‌دهد: با وجود تمام حمایت‌های غرب، شمار کارکنان نظامی فعال روسیه تا سال ۲۰۲۳ بیش از چهار برابر اوکراین بود. علاوه بر این، شمار هواپیماهای جنگی روسیه ۱۳ برابر، خودروهای زرهی‌اش چهار برابر و ناوگان دریایی آن ۱۶ برابر بیش از اوکراین بود.

از طرف دیگر کشورهای غربی با سرازیر کردن کمک‌های نظامی خود به اوکراین، انبارهای مهمات ذخیره خود را تا سطوح بحرانی کاهش داده‌اند.

پیتر پلگرینی نخست وزیر سابق اسلواکی دیروز (دوشنبه) با هشدار در مورد وضعیت ذخایر تسلحاتی غرب، گفت: انبارهای تسلیحات در سراسر اروپا خالی شده است و احیای آن از پنج تا ۱۰ سال به طول خواهد انجامید.

پیشتر شبکه «سی‌ان‌بی‌سی» نیز به نقل از جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گزارش کرده بود که ذخایر نظامی اکثر کشورهای اروپایی عضو ناتو اگر نگوییم به طور کامل تخلیه شده، اما به اتمام نزدیک شده‌اند، زیرا ما سلاح‌های زیادی را در اختیار اوکراینی‌ها قرار دادیم.

اما ناتوانی نیروهای مسلح اوکراین در به کارگیری سلاح‌های غرب به نظر نمی‌رسد بهای خطر کردن غرب را پرداخته باشد.

تارنمای روزنامه آمریکایی پولیتیکو در گزارشی از روند پیش‌روی ضد حمله اوکراین روز شنبه نوشته بود: تیپ‌های مسلح و مکانیزه [مجهز به خودروهای زرهی و جنگی] اوکراین حملات خود در اطراف «باخموت» و منطقه «زاپوریژیا» (Zaporizhzhia) را دوچندان کرده‌اند اما به نظر می‌رسد این حمله‌ها با مقاومت توانمند روسیه روبه‌رو شده است و هر دو طرف در پنج روز گذشته خسارات سنگینی را متحمل شده‌اند.

بر اساس این گزارش، حمایت جهانی از روسیه روز به روز افزایش می‌یابد و سیمور هرش روزنامه‌نگار تحقیقی آمریکایی نیز روز گذشته با اشاره به روند نزولی اعتبار جهانی ایالات متحده به ویژه پس از جنگ اوکراین تاکید کرده بود شمار کشورهای مستقل حامی روسیه روند افزایشی دارد و در حال حاضر بالغ بر نیمی از جمعیت جهان در جنگ اوکراین حامی روسیه هستند.

وی همچنین در توضیح اثرگذاری محدود تحریم‌های غرب علیه روسیه گفته بود بر خلاف تصور نادرست غرب از استیصال مسکو پس از اعمال تحریم‌ها، تنها می‌توان گفت «شرایط [در روسیه] به خوبی گذشته نیست».

ارزیابی

در حالی که کی‌یف روز گذشته تانک‌های لئوپارد بیشتری را درخواست کرد، شواهد موجود از روند پیشرفت ضد حمله اوکراین برغم تمام تلاش غرب برای تجهیز و تقویت نظامی این کشور، چندان امیدوار کننده به نظر نمی‌رسد.

واقعیت این است که یادگیری نحوه استفاده از سلاح‌های مدرن، مستلزم دوره‌های آموزشی طولانی‌مدت است و شمار سربازان اوکراینی که از مهارت کافی برای استفاده از سلاح‌های غربی یا مدرن برخوردار هستند، محدود است و زمانی که این گروه افراد از دور جنگ کنار روند، چه کسانی جایگزین آن‌ها خواهد شد؟ سربازان ساده و آموزش ندیده.

بنابراین به نظر می‌رسد که راهکار پایان جنگ اوکراین را نه در شکست روسیه در میدان نبرد بلکه می‌بایست در پایان دادن به سودهای مالی شرکت‌های تسلیحاتی غربی به نفع جلوگیری از یک فاجعه جهانی جست‌وجو کرد.