به گزارش روز پنج شنبه گروه علم و آموزش ایرنا، ششمین روز از پویش حمایت از زوج‌های نابارور که به مناسبت روز ملی جمعیت و طی یک هفته، از ۳۰ اردیبهشت تا ۵ خرداد و با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره ابعاد مختلف ناباروری برگزار می‌شود، به موضوع «ملاحظات روانشناختی درباره‌ی ناباروری» اختصاص یافت.
دکتر بهزاد قربانی، روانپزشک و عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن‌سینا درباره اختصاص این روز به موضوع ابعاد روانشناختی ناباروری گفت: ناباروری یک موضوع صرفاً بیولوژیک و پزشکی نیست و ابعاد گوناگون عاطفی و روانی، زناشویی و اجتماعی دارد. در واقع، ناباروری را باید یک سندرم دانست که تنها بخش کوچکی از آن پزشکی و بیولوژیک است و زوج‌های نابارور با پیامدهای متعدد و گسترده‌ای از نظر عاطفی، روانی، اجتماعی و روابط زناشویی مواجه‌اند.
وی درباره آثار روانشناختی ناباروری توضیح داد: ابعاد روانشناختی ناباروری را در سه سطح یا منظر می‌توان بررسی کرد. نخست، آثار روانی و عاطفی ناباروری بر خود فرد، دوم آثار روانشناختی ناباروری بر روابط زوجین و سوم نیزآثار روانشناختی ناشی از برخورد و رفتارهای اطرافیان است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن‌سینا درباره آثار و پیامدهای شخصی ناباروری بیان کرد: به لحاظ علمی اثبات شده است که فردی که مشکل ناباروری دارد، یعنی علت ناباروری به او برمی‌گردد، سطوح بالایی از اضطراب را تجربه می‌کند. بنابراین، اختلالات اضطرابی مهم‌ترین عارضه روانی ناباروری است.
وی ادامه داد: افزون بر این، فردی که به لحاظ پزشکی علت ناباروری به او برمی‌گردد، ممکن است با مشکلات دیگری همچون افسردگی، ضعف اعتماد به نفس و میل به انزوا درگیر شود. اغلب این افراد احساس گناه یا احساس نقص و کاستی می‌کنند و این امر باعث می‌شود نتوانند در وجوه دیگر زندگی نیز دچار اختلال عملکرد شوند.
دکتر قربانی افزود: البته، این مشکلات ممکن است همسر او را نیز درگیر کند. یعنی همسر نیز از روی همدلی و همراهی و تلاش برای اینکه فرد به‌تنهایی بار این فشار را به دوش نکشد و با برچسب ناباروری مواجه نشود، ممکن است دچار این عوارض شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه، ناباروری بر روابط بین زوجین نیز اثرگذار است، افزود: چه روابط عاطفی، کلامی و غیرجنسی و چه روابط جنسی. به لحاظ جنسی، به دلیل تمرکز بیش از حد زوجین بر فرزندآوری، هدف زوجین از رابطه جنسی فقط بچه‌دار شدن و این ارتباط یک ارتباط تکلفیی می‌شود و وقتی این امر رخ نمی‌دهد، زوجین از رابطه زناشویی طفره می‌روند.
این روانپزشک ادامه داد: به لحاظ عاطفی نیز، به دلیل استرس‌ها و بار روانی ممکن است این مشکل باعث شود زوجین از هم دور شوند، روابط‌شان دچار تنش شود و دیگر نتوانند همدیگر را تحمل کنند. بنابراین، لازم است زوجین توجه کنند که فرزندآوری نباید همه‌ی ابعاد زندگی آنها را تحت‌الشعاع قرار دهد.
وی اظهارکرد: داشتن فرزند تنها یک بخش از زندگی خانوادگی است و زوجین نباید با تمرکز بیش از حد بر این موضوع، وظایف خود نسبت به یکدیگر را از یاد ببرند و نباید اجازه بدهند مشکل ناباروری امکان لذت بردن از دیگر بخش‌های زندگی را از آنها بگیرد و نقش همسری را کم‌رنگ کند.
به گفته دکترقربانی، زوج‌های نابارور باید بدانند که اتفاقاً در مسیر تشخیص و درمان ناباروری که می‌تواند سخت و طولانی باشد، بیش از هر زمان به همدلی و همراهی با یکدیگر نیاز دارند و با حمایت عاطفی از یکدیگر بهتر می‌توانند با فشارها و استرس‌های این مسیر مقابله کنند.
وی همچنین افزود:، اگر زوجی متوجه شدند که مشکل ناباروری در حال آسیب زدن به روابط آنهاست، حتماً باید از مشاوره و زوج‌درمانی کمک بگیرند و اجازه ندهند این آسیب‌ها بیشتر و بیشتر شود.
این روانپزشک درباره تأثیرات رفتارهای اطرافیان بر زوج‌های نابارور نیزگفت: متأسفانه گاهی خانواده‌ها و اطرافیان با برخوردهای نادرست باعث افزایش فشار روانی بر این زوج‌ها می‌شوند. پرسش‌های مکرر درباره‌ی اینکه چرا بچه‌دار نمی‌شوید، هشدارهایی مثل این که دارد دیر می‌شود و حتی واکنش‌های ترحم‌آمیز، اگرچه از سر دلسوزی است، اما اغلب نتیجه‌ای جز افزایش فشار روانی ندارد. این نوع مواجهه ممکن است باعث شود زوج‌ها به‌تدریج از جمع‌های خانوادگی و معاشرت‌های اجتماعی فاصله بگیرند و دچار انزوا شوند و این احساس انزوا خود به اضطراب و افسردگی دامن می‌زند.
این روانپزشک افزود:بنابراین، توصیه می‌شود که خانواده‌ها و اطرافیان زوج‌های نابارور به هیچ‌وجه از آنها چیزی نپرسند یا راهکار و توصیه به آنها ارائه نکنند. در واقع باید بیاموزیم که این موضوع جزو حریم شخصی و خصوصی افراد است و ما حق نداریم درباره آن پرسش یا اظهار نظر کنیم. مطمئن باشیم اگر زوجی نیازمند مشورت یا دردل باشند خودشان پیشقدم می‌شوند و با افرادی که خودشان صلاح می‌دانند در این خصوص صحبت می‌کنند.
دکتر قربانی یادآور شد: هدف اصلی مجموعه ابن‌سینا از برگزاری این پویش افزایش آگاهی عمومی درباره ناباروری است و همان‌طور که در ابتدا گفته شود، ناباروری فقط یک مسئله پزشکی نیست. همان‌طور که در بیماری‌های دیگر، مانند سرطان، باید به وجوه عاطفی و روانی بیماری و حمایت روانی از بیمار توجه کرد، در ناباروری نیز لازم است به این موضوع توجه شود و به‌ویژه با افزایش آگاهی عمومی، به‌تدریج درباره مواجهه صحیح خانواده‌ها و جامعه با زوج‌های نابارور فرهنگ‌سازی شود.
نظر شما