به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، اولین سفر آیت الله رئیسی و نخستین سفر یک رئیس جمهور از ایران به سوریه پس از ۱۳ سال به این کشور به یکی از ویژه ترین سفرهای دیپلماتیک در «تاریخ دیپلماسی» منطقه ای کشورمان تبدیل شده است.
سفر امروز رئیس‌جمهور به دمشق را علاوه بر اینکه باید یک نقطه عطف تاریخی در روابط ایران و سوریه ارزیابی کرد به لحاظ منطقه‌ای نیز قطب نمای سیاسی در غرب آسیا حاکی از این است که اولین حضور آیت الله رئیسی در قامت ریاست جمهوری ایران در سوریه نشانه ای از ورود غرب آسیا به عصر جدیدی از حیات خود در شکل گیری صلح و ثبات است.
بیش از ۱۲ سال از روزهایی که دولت و ملت سوریه با یک جنگ ویرانگر تحمیلی از سوی غرب و با همراهی و حمایت های آشکار و نهان رژیم صهیونیستی و برخی حکام عربی و البته ترکیه مواجه شدند می گذرد. حالا پس از گذر از این مرحله دشوار سید ابراهیم رئیسی و بشار اسد امروز در حالی دست یکدیگر را در کاخ شعب می فشارند که سیادت گفتمان مقاومت در خاورمیانه امروزی را جشن می گیرند؛ دیگر خبری از دولت‌ها و مقاماتی که خواهان اسقاط نظام سوری بودند باقی نیست و خیلی از آن دولتمردانی که خود را در برابر سوریه قرار دادند یا از قدرت کنار رفته اند یا از دنیا رفته اند.
رئیس‌جمهور سوریه که روزی توسط کشورهای غربی و عربی در محاصره و انزوا قرار گرفته بود، موفق شد علاوه بر پیروزی در میدان جنگ با تروریست‌های تکفیری، یک پیروزی سیاسی هم کسب کند. تصویر غالب در منطقه طی یکسال گذشته صف کشیدن سران عربی برای گرفتن عکس یادگاری و مصافحه با بشار اسد بوده است.
سفر رسمی وزرای خارجه امارات و عربستان به سوریه و سفرهای متعدد اسد به امارات، عمان، ایران و روسیه نشان داد او پیروز جنگ بزرگ در منطقه شده است.
سفر رئیس جمهوری ایران به سوریه همچنین در بحبوحه تحرکات دیپلماتیک منطقه‌ای صورت می‌گیرد که پس از «توافق ریاض و تهران» برای از سرگیری روابط خود با ابتکار پکن، ترتیبات سیاسی-امنیتی جدیدی در منطقه شکل داده که با اتخاذ راهبرد واقع گرایی (رئالیسم) توسط بازیگران منطقه ای، چشم‌انداز آتی سیاسی در خاورمیانه را علیه منافع زیاده خواهانه آمریکا در منطقه غرب آسیا تعریف کرده است.
حضور رئیس جمهور ایران در سوریه به فاصله اندکی از حضور فرستاده ویژه چین در دمشق، ضربه دیگری برای آمریکا در از دست رفتن وزن و اعتبارش در منطقه است؛ به ویژه اینکه رئیس‌جمهور سوریه که میزبان فرستاده ویژه دولت چین در خاورمیانه بود گفت که رها شدن از قید و بند معامله با دلار آمریکا، ضروری شده است.
«جای جون» ، فرستاده ویژه دولت چین در خاورمیانه که بعدازظهر شنبه به دیدار بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه رفت در این دیدار، فقط درباره روابط پکن - دمشق رایزنی نکرد، بلکه آخرین دیدگاه‌های مشترک درباره روابط چین با کشورهای خاورمیانه بررسی شد.
طبق گزارش خبرگزاری رسمی سوریه «سانا» بشار اسد گفت: جهان امروز بار دیگر در سایه حضور و روابط چین، روسیه و ائتلاف کشورهای بریکس که می‌توانند نظام بین‌المللی چندقطبی به وجود آورند نیازمند توازن است.
رئیس جمهور سوریه همچنین ضمن تمجید از میانجی‌گری چین که به بهبود روابط تهران- ریاض منجر شد، تصریح کرد: این مساله بر ثبات در منطقه خاورمیانه تاثیر خواهد گذاشت.
از همین رو است که محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری در توییت اخیر خود درباره سفر رئیس جمهور به سوریه نوشت: «غرب آسیا یک دوره تحول ژئوپلیتیک ۱۲ ساله به شدت پرتنش را طی کرده که پیروز قطعی آن جمهوری اسلامی ایران و بازنده قطعی آن آمریکاست.
حضور رئیس جمهوری ایران در دمشق و توافقات تهران-دمشق در جریان این سفر رقم زننده تحولات مهمی در منطقه خواهد بود. رخدادهای دیپلماتیک اخیر در منطقه مبنی بر «لزوم خروج نیروهای بیگانه از خاک سوریه» و اعمال حاکمیت دمشق بر تمامیت سرزمینی این کشور با تاکید ایران و سوریه بر لزوم پایان اشغال خاک سوریه توسط نظامیان باقی مانده آمریکایی منطبق شده است.
آمریکا از آخرین برخورد خود با مقاومت در سوریه خوشنود نیست. جایی که پس از حملات مقاومت مجبور شد دوباره اعتراف کند ۲۳ تن از نظامیانش دچار آسیب مغزی شده اند. درست مدتی بعد از موضع گیری سریع رئیس جمهور آمریکا که کشورش خواهان درگیری با ایران نیست. بر این اساس یک مقام نظامی آمریکایی چندی قبل در گفت‌وگو با صدای آمریکا ادعا کرد: حملاتی که گروه‌های تحت حمایت ایران طی ماه گذشته علیه نظامیان آمریکایی در سوریه انجام داده‌اند باعث ضربه مغزی دردناکی برای ۲۳ نظامی آمریکایی شده است».
آمریکا در سوریه ۲۸ پایگاه علنی دارد که بیشتر این پایگاهها در مناطق نفت‌خیز وگازی سوریه قرار و به صورت هفتگی، خبرهایی درباره غارت نفت سوریه توسط آمریکا منتشر می‌شود. پنجم فروردین نیز چندین راکت به پایگاه ارتش آمریکا در میدان گازی کونیکو اصابت کرد.
صدها سرباز آمریکایی در سوریه بویژه در مناطق شمال شرق پیرامون چاه‌های نفت و گاز و همچنین مرزهای شرق و جنوب این کشور با اردن و عراق حضوری غیرقانونی دارند.
علاوه بر ایران و چین، روسیه هم برای آمریکا در سوریه به یک معضل تبدیل شده است. یک مقام ارشد نیروی هوایی آمریکا چند روز قبل فاش ساخت که جنگنده‌های روسیه تعقیب و تقابل با جنگنده‌های آمریکا بر فراز حریم هوایی سوریه را به شدت افزایش داده‌اند. وبگاه دیفنس نیوز روز شنبه به نقل از ژنرال ارشد نیروی هوایی آمریکا در منطقه نوشت، جنگده‌های روسیه به طور فزاینده‌ای نزدیک جنگنده‌های آمریکایی در آسمان سوریه پرواز می‌کنند.
«ژنرال آلکسوس گرینکویچ» فرمانده نیروی هوایی آمریکا در منطقه گفت: از اول مارس، خلبانان روسی به شیوه‌های خصمانه عمل کرده‌اند و باعث نگرانی سران نظامی آمریکا شده و این موجب احتمال اشتباه محاسباتی و تشدید تنش شده است».
رژیم صهیونیستی هم که علاوه بر ادامه دادن به اشغال غیرقانونی بلندی‌های جولان، عملیات هوایی و موشکی گاه و بی‌گاه علیه مواضع نظامی و غیرنظامی سوریه انجام می‌دهد با نگرانی و هراس زیادی به سفر رئیس جمهور ایران به سوریه و نتایج آن بر امنیت سرزمین های اشغالی چشم دوخته است.
تل آویو که هفته قبل شاهد حضور وزیر خارجه ایران نزدیکی مرزهای سرزمین های اشغالی در مارون الراس لبنان بود حالا این بار حضور رئیس جمهور ایران را در نزدیکی ارتفاعات جولان احساس خواهد کرد.
به گفته منابع امنیتی اسرائیل، که با رسانه های عبری گفتگو کرده اند، محور مقاومت دنبال ایجاد یک «شبکه راداری پیشرفته» در منطقه با هدف هشدار در مقابل حملات هوایی رژیم صهیونیستی در آینده است.
این فعل و انفعالات همزمان با تلاش‌های سیاسی برای بازگشت سوریه به جهان عرب صورت می‌گیرد که اصلا این اتفاقات خوشایند واشنگتن و تل آویو نیست.
«تارنمای عربی رای‌الیوم» ، در آستانه سفر آیت الله رئیسی به سوریه در یادداشتی تحلیلی نوشت: «بن‌سلمان» ، ولیعهد سعودی به سفر رئیس‌جمهور ایران به دمشق به چشم چراغ سبزی از سوی ایران، مهم‌ترین متحد سوریه برای بازگشت قطعی دمشق به «اتحادیه عرب» نگاه می‌کند.
در این یادداشت آمده است که بن سلمان می‌خواهد سران عرب را در اجلاس آتی اتحادیه عرب در ریاض با یک میهمان ویژه یعنی بشار اسد شگفت‌زده کند. در این زمینه، دشمن شماره یک سابق اسد حتی حاضر است بهای عصبانیت آمریکایی‌ها از این اتفاق تاریخی را هم بپردازد.
رای الیوم به نقش بن‌سلمان در تغییر لحن ناگهانی «احمد ابوالغیط» ، دبیرکل مصری اتحادیه عرب درباره بازگشت سوریه و بیانیه اخیر گروه ۵ در امان مبنی بر مخالفت با دخالت نیروهای خارجی که حضور غیرقانونی در سوریه دارند، اشاره می‌کند.
بیانیه مشترک روز دوشنبه وزرای خارجه ۴ کشور عربی برای حفظ تمامیت ارضی سوریه از نگاه ناظران بین المللی می‌تواند طلیعه شکست آمریکا در منطقه قلمداد شود.
وزرای خارجه عربستان، اردن، مصر و عراق روز دوشنبه پس از دیدار در امان در حضور همتای سوری خود اعلام کردند دولت مرکزی جمهوری عربی سوریه باید حکومت قانون را در تمامیت ارضی خود برقرار کرده و به حضور گروه‌های مسلح خارجی و تروریست‌ها پایان دهد.
این نخستین دیدار جمعی وزیر خارجه سوریه با سران کشورهای برجسته عربی از زمان تعلیق عضویت سوریه در اتحادیه عرب در سال ۲۰۱۱ بود. این بیانیه کمابیش همان محتوایی را داشت که چند روز قبل در مذاکرات چهارجانبه وزرای دفاع فدراسیون روسیه، جمهوری اسلامی ایران، جمهوی عربی سوریه و جمهوری ترکیه در مسکو بر آن تاکید شد.
در نتیجه مذاکرات طرف‌ها بر تمایل خود در حفظ تمامیت ارضی سوریه و لزوم فعال‌سازی تشریک مساعی برای بازگشت هر چه سریع‌تر «آوارگان سوری» به کشور خود تأکید کردند. وزرای دفاع چهار کشور همچنین به طور خاص، لزوم گفت‌وگوهای سازنده در فرصت موجود و لزوم تداوم آن به نفع صلح و ثبات پایدار در جمهوری عربی سوریه و کل منطقه را خاطرنشان ساختند.
نظر شما