زمزمه امید در شریان زندگی

چهره اش در هم رفته و رنگ رخسارش به زردی می‌گراید و اخم های عمیق صورتش دردی را در خود هویدا می کند که حتی آرامش روی تخت نیز آن را پنهان نمی کند.

چشم هایش با تو حرف می زند و به دستگاهی خیره شده که هر هفته یکبار سرنوشت او را رقم می زند، ولی همچنان امید پرسه زنان در باور او موج می زند و اینجاست که توکل به خداوند و ایمان به زندگی معنا پیدا می کند.

قدم زدن در بخش بیماران دیالیزی بیمارستان امام علی(ع) بجنورد بوی دیگری از بخشش و زندگی را می دهد و باور چگونه بودن تا زیستن در این حیات را جان دوباره می بخشد و ناخودآگاه دست دعا به سوی شفای عاجل تمامی بیماران به آسمان بلند می شود.

عقربه های ساعت بر روی ۱۱ و ۴۵ دقیقه می چرخد و در یک روز بارانی و گرفته در میان غرش های آسمان برای جویای احوالات بیماران دیالیزی سری به بیمارستان امام علی(ع) بجنورد می زنم و همراه نگهبان و با وساطت معاونت درمان برای مصاحبه با بیماران دیالیزی به داخل بخش راه پیدا می کنم.

بوی نم الکل بدجور توی دماغم می‌پیچد و کامم را در بدو ورود تلخ می‌کند اما دیدن انبوهی از افرادی که منتظر دیالیزند و رنگ از رخسار و طراوت از لب هایشان پریده مرا تشویق به بحث در مورد شرایط این بیماران در این خطه از شمالشرق کشور می کند.

نگاهی به اطرافم می اندازم تا شاید سوژه ای برای گفت و گو پیدا کنم اما انگار هیچ یک نای صحبت کردن ندارد تا اینکه فرد جوانی را می بینم که پوشه ای در دست دارد و به ظاهر سر حال و روبه راه به نظر می رسد.

از او می پرسم برای دیالیز آمده ای؟ می گوید نه و به برادرش که روی تخت دراز کشیده اشاره می کند.

پسری ۱۷ ساله که امید نام دارد و با بدنی بی رمق و چشمان فرو رفته خیره به لوله باریکی است که حیاتش را رقم می زند، شلنگ پرخونی که یک سر آن به سرخرگ و سیاهرگ و سردیگر آن به دستگاه دیالیز متصل است.

انگار که سوژه برای مصاحبه جور شد کریم بردی شجاعی از این پسر جوان در خصوص برادرش می پرسم؛ اینکه چند سال با این بیماری دست و پنجه نرم می کند و چه مشکلاتی دارند؟

با اینکه ظاهری خسته و خواب آلود داشت، اما معرفتی به خرج می دهد در قالب گفت و گویی کوتاه از مشکلاتشان می گوید.

کریم بردی شجاعی می گوید: حدود ۶ سال است که برادرم از ناراحتی کلیوی رنج می‌برد و هفته‌ای ۲ مرتبه باید دیالیز شود.

وی می افزاید: خدا را شکر که برادرم بیمه بیماران خاص است و هزینه های دیالیز رایگان می شود اما از آنجایی که اوضاع مالی خوبی نداریم خیلی از اوقات هزینه رفت و آمدمان نیز دغدغه ای بزرگ است.

او که خود را ساکن منطقه مرزی رازوجرگلان معرفی می کند، می گوید: خیلی از اوقات سعی می کنیم با مینی بوس رفت و آمد کنیم اما گاهی ظرفیت آن تکمیل می شود و تنها هزینه رفت و برگشت بیشتر از ۳۰۰ هزار تومان خرج برمی دارد.

از او در خصوص اینکه چرا تاکنون اقدامی برای پیوند نداشتید، می پرسم و می گوید: سه سال پیش با کمک های انجمن یک بار پیوند کلیه انجام دادیم اما بعد از ۲ سال به دلیل کم خونی، کلیه جواب نداد و دوباره دست به دامن این دستگاه ها شدیم. ‌

وی می افزاید: متاسفانه این روزها هم برخی با کلیه تجارت می‌کنند و هزینه هر کلیه ۳۰۰ میلیون تومان برآورد می شود و پرداخت این مبلغ بیش از توان مالی ما است. در این مواقع انجمن حمایت از بیماران کلیوی هم کمک می‌کند اما پشت نوبتی های زیادی در این انجمن منتظر دریافت کلیه هستند.

از او در خصوص وام هایی که برای کمک به بیماران خاص در نظر گرفته اند، می پرسم، آیا ثبت نام کرده اید؟

کریم بردی می گوید: چند وقت پیش از معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بنده تماس گرفتند و من هم سریعا پیگیر کارهای اداری اش شدم، الان هم در مرحله معرفی به بانک هستیم و خداوند را شاکر هستیم که هزینه‌های دیالیز رایگان است اما همچنان مشکلاتی وجود دارد که بی تردید همین وامی که در نظر گرفتند تا مدت ها هزینه های دارویی و رفت و آمد ما را برطرف خواهد کرد.

این تنها روایت زندگی یکی از خانواده دارای بیماری دیالیز است که شمارشان در خراسان شمالی به ۲۸۴ نفر می رسد و درد بیماریشان پشت آبرویشان پنهان شده و هر یک با مشکلات خاص خود دست و پنجه نرم می کنند.

علایم نارسایی کلیوی

نارسایی کلیه به ۲ نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شود که تفاوت این ۲ نوع در آن‌ است که در نارسایی حاد، بیماری به تازگی در فرد ایجاد شده و نارسایی قابل برگشت است اما در حالت مزمن نارسایی از سال‌های گذشته ایجاد شده و امکان برگشت و احیای بافت کلیه وجود ندارد و تنها کاری که می‌توان برای بیمار انجام داد دیالیز یا پیوند کلیه است.

در دوران ابتدایی ابتلا به نارسایی کلیه هیچگونه علامتی در فرد ایجاد نمی‌کند و تنها می‌توان با انجام آزمایش تشخیص داد که فرد دچار نارسایی کلیه شده است.

ابتلا به دیابت و فشار خون کنترل نشده از مهمترین عوامل ایجاد نارسایی کلیه است و علاوه بر آن بی‌تحرکی و ورزش نکردن درصد ابتلا به نارسایی کلیه را تشدید می‌کند از این رو برای پیشگیری از این بیماری باید دیابت و فشار خون در بیماران کنترل شود و تحرک و ورزش در سبک زندگی افراد گنجانده شود.

دیابت در مراحل پایانی پیشروی خود را با علائمی نظیر تهوع، استفراغ، شکل‌گیری علائم عصبی، گیجی و منگی، تورم و تنگی نفس خود را نشان می‌دهد که در این زمان فرد بیمار باید تحت دیالیز قرار گیرد بنابراین بیماران مبتلا به دیابت و فشار خون، حداقل سالی یک بار آزمایش‌های مربوط به کلیه را انجام دهند تا از سلامتی خود در این خصوص اطمینان کسب کنند.

۱۹۸ بیمار دیالیزی در نوبت پیوند

مسوول واحد فراهم‌آوری اعضای معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی می گوید: ۱۹۸ بیمار از ۲۸۴ بیمار دیالیزی زیر پوشش این دانشگاه نیازمند پیوند عضو کلیه هستند.

مهری فرشاد با بیان اینکه بیشتر پیوند عضو بیماران نیازمند خراسان شمالی در بیمارستان منتصریه مشهد انجام می شود، می افزاید: برای انجام پیوند کلیه بیمار یا باید به صورت شخصی اقدام به این کار کند و یا با تشکیل پرونده و درخواست برای پیوند کلیه در صف انتظار قرار گیرد.

وی ادامه می دهد: بیمارانی که در لیست انتظار قرار می گیرند باید هر سه ماه یکبار آزمایشات و پرونده خود را به روز کنند در غیر این صورت پیوند آنها به تاخیر می افتد.

فرشاد تصریح می کند: متاسفانه بسیاری از بیماران بعد از قرار گرفتن در لیست انتظار هر سه ماه پرونده خود را به روز نمی کنند و همین امر باعث به تاخیر افتادن پیوند آنها می شود ضمن اینکه افرادی که سن کمتری دارند و یا از لحاظ کلیوی وضعیت اورژانسی و نامساعدی دارند در اولویت پیوند قرار می گیرند.

مسوول واحد فراهم‌آوری اعضای معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با اشاره به فرسودگی دستگاه های بخش دیالیز بیمارستان امام علی(ع) بجنورد، می گوید: تنها مرکز دولتی که به صورت رایگان دیالیز را انجام می دهد، بیمارستان امام علی(ع) بجنورد است به گونه ای که از تمامی شهرستان های استان به این مرکز مراجعه می کنند.

فرشاد اضافه می کند: این مرکز درمانی ۱۸ دستگاه دیالیز دارد که از این تعداد ۱۶ دستگاه سالم و ۲ دستگاه دیگر خراب و در دست تعمیر است.

اختصاص ۱۳ دستگاه دیالیز

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی خراسان‌شمالی نیز می گوید: به تازگی ۱۳ دستگاه دیالیز به ارزش ۳۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مراکز درمانی استان اختصاص یافت.

دکتر جواد شاهین‌فر در این خصوص می افزاید: از این تعداد سه دستگاه برای راه‌اندازی مرکز دیالیز در راز و جرگلان و سایر دستگاه‌ها نیز برای توسعه مراکز دیالیز شیروان، جاجرم و بیمارستان امام علی(ع) بجنورد اختصاص خواهد یافت.

وی با بیان اینکه عدالت در ارایه خدمات بهداشتی و درمانی از اهداف دانشگاه علوم پزشکی است، تأکید می کند: پیگیری های لازم برای رفع کمبودهای درمانی استان بویژه مناطق محروم در حال انجام است.

پرداخت ۲۰ میلیارد تومان وام به بیماران خاص

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی می گوید: بیماران خاص بویژه افراد دچار نارسایی کلیوی از کارافتاده می‌شوند و از نظر اقتصادی در شرایط بدی قرار می‌گیرد که می‌طلبد این افراد مورد حمایت قرار گیرند.

دکتر علی عفتی زاده می افزاید: در راستای حمایت از بیماران خاص سال گذشته ۲۰ میلیارد تومان وام به ۴۰۰ بیمار نیازمند و متقاضی استان پرداخت شد.

وی ادامه می دهد: مبلغ وام قرض الحسنه بیماران خاص ۵۰۰ میلیون ریال است که به صورت بازپرداخت پنج ساله و با کارمزد چهار درصد از محل توافق بانک مرکزی و وزارت بهداشت و درمان به بیماران خاص پرداخت می شود.

وی با بیان اینکه بیماران دیالیزی، سرطانی، تالاسمی و هموفیلی بیشترین افراد معرفی شده برای دریافت وام هستند می گوید: در این مدت؛ هزار بیمار خاص خراسان شمالی برای دریافت این وام قرض الحسنه به بانک های عامل معرفی شدند که تاکنون ۴۰۰ نفر وام خود را دریافت کردند.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی ادامه می دهد: تاکنون ۶ هزار و ۵۰۰ بیمار خاص و صعب العلاج در استان شناسایی و در سامانه اختصاصی این دانشگاه برای بهره‌مندی از خدمات صندوق بیماران خاص ثبت شده است.

وی می افزاید: از این تعداد؛ ۲ هزار و ۸۹۴ نفر بیمار دیابتی، ۲ هزار و ۳۷۰ نفر بیمار سرطانی، ۴۰۷ نفر بیمار ام اس، ۱۰۳ نفر بیمار هموفیلی، ۲۸۴ نفر بیمار دیالیزی، ۱۳۷ نفر بیمار پیوندی، ۹۷ نفر بیمار اوتیسم، ۶۶ نفر بیمار پی کی یو و ۳۳ نفر بیمار تالاسمی است.

عفتی زاده ادامه می دهد: از دیگر بیماری‌های خاص تحت پوشش دانشگاه می‌توان به نقص ایمنی اولیه، سی اف، ای بی، ام پی اس، اس ام ای اشاره کرد.

یازدهم اسفند ماه هر سال "روز جهانی کلیه" نامگذاری شده است.

خراسان شمالی دارای ۱۱ بیمارستان و هزار و ۴۴۴ تخت بیمارستانی است و هم اکنون پنج هزار نفر در حوزه سلامت این استان خدمت رسانی می کنند.

در این استان یک میلیون نفری، ۳۶۰ پزشک عمومی و ۲۵۰ پزشک متخصص فعالیت دارند.