به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، سفر مهم «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه عربستان سعودی به سوریه پس از ۱۲ سال (از ۲۰۱۱ تاکنون) قطع ارتباط سیاسی میان این دو کشور، به یکی از مهمترین خبرهای محافل سیاسی و رسانه ای بدل شده است.
وزیر خارجه سعودی در دیدار با اسد ضمن بیان اهمیت سوریه برای کشورهای عرب منطقه و عربستان گفت: «سوریه خواهد توانست به «توسعه پایدار» دست یابد و عربستان، تمام تلاش خود را به کار خواهد گرفت تا تمامیت ارضی سوریه حفظ شود و آوارگان به این کشور بازگردند.»
همچنین باید به این موضوع هم اشاره کرد که «فیصل المقداد» وزیر خارجه سوریه هفته گذشته در صدر هیأتی بلندپایه سفری را به عربستان و شهر جده داشته و در آن سفر با مقامات سعودی دیدار و گفتگوهایی را صورت داده، بنابراین میتوان این سفر را به نوعی پاسخ طرف سعودی به سفر مقام سوری هم قملداد کرد.
استمرار آثار مثبت سیاسی توافق ایران و عربستان
متعاقب توافق صورت گرفته میان ایران و عربستان که برخی از آن به عنوان زلزله سیاسی در منطقه یاد می کنند، کشورهای مختلفی از جمله امارات، بحرین و کویت خواستار ارتقای سطح مناسبات سیاسی خود با تهران شدند.
اما واقعیت آن است که همانطور که بسیاری از کارشناسان نیز گفته اند، آثار مثبت سیاسی و اقتصادی «توافق تهران و ریاض» محدود به این دو کشور نخواهد بود و با توجه به توان بازیگری و تاثیرگذاری بالای ایران و عربستان، نزدیکی این دو کشور ثمرات مثبت زیادی را برای منطقه نیز دارد.
اینکه عربستان سعودی قصد دارد کنسولگری خود را در دمشق پس از ده سال قطع رابطه، بازگشایی کند و البته سفر وزیر خارجه سعودی به دمشق، یکی از این مصادیق آثار مثبت سیاسی توافق مزبور است که میتواند پیامی قوی برای بدخواهان منطقه به همراه داشته باشد.
عضویت مجدد سوریه در اتحادیه عرب
برخی کشورهای عرب منطقه به واسطه آنکه اتحادیه عرب در سال ۲۰۱۱ عضویت سوریه را در آن اتحادیه به «حالت تعلیق» درآورد، با سوریه روابط سیاسی خود را کاهش یا قطع کرده بودند، اما به مرور و پس از به نتیجه نرسیدن تلاش های گسترده برای سقوط نظام سوریه، سفارتخانه ها و کنسولگری های خود را در آن کشور مجدد بازگشایی کردند.
اتحادیه عرب چندی پیش اعلام کرد که اجلاس آتی سران کشورهای عربی، نوزدهم ماه می (بیست و نهم اردیبهشت ماه) در عربستان سعودی برگزار خواهد شد.
باتوجه به خواست و اراده شکل گرفته در میان کشورهای عرب منطقه و به طور خاص عربستان برای بازگشت سوریه به این اتحادیه، میتوان یکی از دستورکارهای سفر وزیر خارجه سعودی به سوریه را، «دعوت از بشار اسد» برای حضور در نشست آتی در عربستان دانست.
به تعبیر دیگر، حضور سوریه در اتحادیه عرب به منزله شکست طرح آمریکا و غرب در به «انزوا کشاندن سوریه» در عرصه منطقه ای و بین المللی خواهد بود.
افزایش ثبات و امنیت منطقه ای
نزدیکی کشورهای منطقه به یکدیگر و درک این مساله که میتوان مسائل و مشکلات میان خود را از طریق «گفتگو و مسیر دیپلماتیک» حل و فصل کرد، منجر به کاهش تنش و ناآرامی و البته افزایش ثبات و امنیت در غرب آسیا خواهد شد.
ایده «امنیت منطقه ای» از سوی جمهوری اسلامی ایران ریشه در نگاه راهبردی تهران به منطقه پیرامونی خود دارد، این ایده به معنای پذیرش اصل تأمین منافع و امنیت جمعی و ضرورت احترام به آن است.
چرخش عربستان و امارات به عنوان دو کشور مهم عرب منطقه به سمت دمشق، میتواند منجر به کاهش تنش های گذشته آنها و البته ایجاد و گسترش هرچه بیشتر امنیت و ثبات در منطقه شود.
تسریع در خروج نیروهای آمریکا از منطقه
یکی از معضلات اساسی که سالهاست منطقه ما را به خود درگیر کرده، حضور نیروها و پایگاه های نظامی آمریکا در برخی کشورهای منطقه به بهانه واهی تامین امنیت آن کشورهاست.
درک این مساله که خروج نیروهای آمریکایی از منطقه میتواند به آرامش و امنیت غرب آسیا کمک شایانی کند از زمانی بیشتر مورد توجه قرار گرفت که همگان دیدند «سرنوشت افغانستان» پس از بیست سال حضور آمریکا در آن کشور چه شد.
همچنین، ترور فرماندهان مقاومت در فرودگاه بغداد، یکی دیگر از نقاط عطفی بود که رهبران و ملت های منطقه به لزوم خروج هرچه سریعتر آمریکا از منطقه پی بردند.
بنابراین، یکی دیگر از نتایج نزدیکی ریاض و دمشق و دیدارهای دیپلماتیک میان مقامات عالی رتبه آنها میتواند توافق بر سر لزوم خروج نیروهای آمریکایی و البته شبه نظامیان کُرد سوری مورد حمایت آمریکا یا همان «نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد)» از خاک سوریه باشد.
در موضوع لزوم خروج نیروهای آمریکایی از منطقه در ماه های اخیر به خوبی ما شاهد ایجاد «همگرایی کشورهای منطقه» هستیم که همگی به این نتیجه رسیدند که حضور بیگانگان در منطقه نه تنها کمکی به حل موضوعات اختلافی میان آنها نمی کند، بلکه موجبات اختلاف بیشتر آنها را فراهم می آورد.
اما در باب اهمیت حضور نیروهای آمریکا در منطقه برای واشنگتن دلایل متعددی را میتوان برشمرد و از جمله آن میتوان به اظهارات اخیر «میچ مک‌کانل» رهبر جمهوری‌خواهان در سنای آمریکا اشاره کرد که گفته: «تا زمانی که تهدید ایران علیه منافع آمریکا در خاورمیانه وجود دارد، دولت آمریکا نیز باید حضور نظامی خود را در این منطقه حفظ کند.»
دخالت های خارجی و نقض حاکمیت ملی سوریه
علاوه بر عراق، افغانستان، پاکستان، ترکیه و برخی دیگر از کشورهای منطقه، در سوریه هم نیروهای آمریکایی به منظور «بهره برداری از نفت» سرشار آن کشور حضور داشته و اجازه نمیدهند که دولت دمشق بر تمامیت ارضی کشور خود حاکمیت داشته باشد و ناقض این حق قانونی سوری ها هستند.
همچنین پُر واضح است که یکی از حامیان اصلی حضور «گروه های تروریستی» چون داعش و برخی دیگر از افراطگرایان تکفیری در سوریه طی سال های اخیر، آمریکا و البته رژیم صهیونیستی بوده و هستند که تمام تلاش خود را به کار بسته اند تا ضمن ناامن و بی ثبات نگهداشتن سوریه و مهیا کردن شرایط حضور و فعالیت باقیمانده تروریست ها، مانع از ثبات و توسعه آن کشور و البته به انزوا کشاندن سوریه شوند.
البته دخالت های خارجی در روند تحولات سوریه محدود به آمریکا و برخی کشورهای غرب و رژیم صهیونیستی نمیشود، بلکه ترکیه نیز با انجام برخی حملات نظامی به خاک سوریه به بهانه حضور «نیروهای پ. ک.ک» در آن کشور، به امنیت و ثبات در سوریه ضربه میزند، موضوعی که بارها با مخالفت ایران به عنوان یکی از کشورهای همسایه و دوست سوریه مواجه شده است.
در همین راستا، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان در یکی از دیدارهای خود با رئیس‌جمهور سوریه ضمن تأکید بر «درک نگرانی‌های ترکیه» گفت که ایران با توسل به عملیات نظامی برای رفع مشکلات مخالف است.
جمهوری اسلامی ایران که با انجام اقدامات گسترده در سال های متمادی سیاست ایجاد و گسترش صلح، ثبات و امنیت را در کشورهای منطقه دنبال و اجرایی کرده است، در پرونده سوریه هم در قالب «گفتگوهای آستانه» به همراه روسیه و ترکیه به عنوان سه کشور ضامن تلاش های زیادی را انجام داده تا آرامش و امنیت در سوریه حکمفرما شود.
نظر شما