در صنایعی که از محصولات فولادی استفاده میشود، حرکت ۲ قطعه کنار هم و ایجاد سایش میان آنها یکی از رویدادهای مخربی است که معمولا خساراتی را به دنبال دارد.
در صورتی که این پدیده ادامه پیدا کند، ممکن است به خرابی و از کارافتادگی قطعات منجر شود، از همین رو برای جلوگیری از ایجاد خرابی در قطعات متحرک از ورق ضد سایش استفاده میشود.
این ورقهای فولادی از آلیاژی با درصد کربن بالا ساخته میشوند که در بالابردن سختی و مقاومت صنایع در برابر سایش تاثیرگذار هستند.
در ادامه مطلب سعی داریم تا اطلاعاتی در خصوص این نوع از محصولات فولادی و انواع آنها برایتان ارائه دهیم، پس پیشنهاد میکنیم تا پایان همراه ما باشید.
آشنایی با ورق ضد سایش
در واقع به عملیاتی که بر اثر لغزش ۲ سطح باعث کاهش جرم و کندهشدن ذرات سطحی میشود، سایش می‌گویند.
با بالابردن میزان سختی آلیاژ فولادی و استفاده از آن برای ساخت قطعات متحرک، میتوان تا حد زیادی از ایجاد چنین رویدادی جلوگیری کرد، به همین خاطر ورق ضد سایش با این هدف تولید میشود.
این محصولات فولادی در برابر خوردگی، جوش پذیری و ماشینکاری مقاومت خوبی از خود نشان میدهند.
صنایعی که از ورق ضد سایش استفاده می‌کنند شامل معدن، ماشین سازی، ادوات کشاورزی و بسیاری موارد دیگر است.
فرایند تولید ورق ضد سایش
به طور معمول برای ساخت ورقهای فولادی در ابتدا سنگ آهن درون کوره ذوب شده تا مواد اضافی و ناخالصی‌های آن حذف شود.
در مرحله بعد کربن و عناصر آلیاژی دیگری همچون، کروم، نیکل، منگنز و بور نیز به آن افزوده میشود و پس از آن درون واحدهای ریخته گری به شکل اسلب در می آید.
در نهایت نیز با کمک فرایند نورد گرم و سرد مراحل تولید به پایان میرسد. در طی فرایند نورد گرم که تحت دمای بالای ۹۰۰ درجه سانتیگراد انجام میشود، میتوان فولاد را شکل داد.
برای انجام فرایند نورد سرد نیز ورق ها مجددا از طریق غلتک عبور داده شده و عملیات جانبی برای اصلاح ساختار روی آنها انجام میشود.
عواملی همچون سرعت بالای سرمایش بعد از فولادسازی، افزایش میزان کربن و کارسختی بر اثر عملیات مکانیکی، میتواند روی بالابردن میزان مقاومت ورق فولادی در برابر سایش موثر باشند.
البته نکته ای که برای تولید ورق ضد سایش اهمیت دارد، مقدار کربن مورد استفاده برای آن است. هر چند این ماده در بالابردن سختی فولاد نقش دارد، اما استفاده بیش از حد از آن، باعث کاهش استحکام فولاد میشود.
انواع ورق ضد سایش
به طور معمول در صنایع مختلف از نمونه های گوناگون این محصولات فولادی استفاده میشود که تعدادی از آنها به شرح زیر هستند.
هاردوکس
ورق ضد سایش هاردوکس یکی از انواع این محصولات فولادی است که در تقسیمبندی آنها بر اساس میزان سختی میتوان به مواردی همچون ورقهای ۴۰۰، ۴۵۰، ۵۰۰، ۵۵۰، ۶۰۰ اشاره کرد.
انواع ورق ضد سایش هاردوکس دارای مقدار کربن بالایی هستند که سبب میشود میزان سختی آنها بالا رود و بههمین دلیل برای استفاده در پروژههای ساختمانسازی زیاد مناسب نیستند.
علاوهبر کربن از آلیاژهای دیگری همچون سیلیسیم، منگنز، نیکل، فسفر، گوگرد و بور نیز برای تولید انواع ورق هاردوکس استفاده میشود.
باید بگوییم که برای تولید این نوع از ورق ضد سایش، نورد سرد را بهکار میگیرند و همین اقدام، مقاومت آن در برابر سایش را نسبتبه انواع دیگر ورقها بیشتر میکند.
شکلپذیری بسیار خوب و مقاومت بالا در دماهای بسیار پایین از دیگر مزایای این محصولات فولادی بهشمار میرود.
یکی از مشخصات بارز این ورقهای ضد سایش، وزن پایین آنها است که میتواند وزن سازههای فلزی را تا حدودی کاهش دهد. مشخصات انواع ورقهای هاردوکس با سختی مختلف شامل موارد زیر است:
- ۴۰۰: با توجه به نوع کاربرد آن، ضخامتی بین ۳ تا ۱۳۰ میلیمتر دارد، قابلیت خمش خوب و جوشکاری مناسب از ویژگی های این نمونه است.
- ۴۵۰: استحکام و دوام بالای این مدل از مزایای آن محسوب می شود، ضخامت آن نیز بین ۳۰ تا ۸۰ میلیمتر است و برای ساخت ماشینآلات حفاری و کامیون مورد استفاده قرار میگیرد.
- ۵۰۰: معمولا انواع نمونه های هاردوکس با سختی ۵۰۰ را با ضخامتهای بیشتر از ۵ میلیمتر تولید می کنند و با توجه به اینکه در دماهای بالای ۲۵۰ درجه سانتیگراد بسیاری از خواص خود را از دست میدهند، نمیتوان در دماهای بالا از آنها استفاده کرد.
- ۵۵۰: موارد استفاده از این نمونه ورقها شامل ساخت تیغه های بسیار مقاوم، چرخ های خردکننده قوی، دستگاههای حفاری و برخی موارد دیگر است.
- ۶۰۰: در محیط هایی که احتمال فرسایش و پوسیدگی بالا است، این نمونه ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. طول عمر مناسب، ضربه پذیری بالا و قیمت اقتصادی از مزایای این محصول است.
ولدوکس
ولدوکس نامی تجاری است که به ورقهای ضد سایشی نسبت داده میشود. این ورقها با کمک فرایند نورد سرد، توسط شرکت سوئدی SSAB تولید میشوند.
در مقایسه با ورق های هاردوکس، میزان مقاومت ورق ضد سایش ولدوکس کمتر است. از مشخصات این محصول می توان به مواردی همچون استحکام بالا، توزیع تنش یکنواخت و قابلیت عملیات حرارتی اشاره کرد.
انواع گریدهای ورق ضد سایش ولدوکس بر اساس میزان سختی عبارتاند از:
- ۷۰۰: ۳ نمونه از ورق هایی با سختی ۷۰۰ در بازار عرضه می شود که با پسوندهای E، D و F شناخته می شوند.
- ۹۰۰: از این ورق ها برای عضوهای باربر با حداقل استحکام تسلیم ۹۰۰ مگاپاسکال استفاده می شود.
- ۹۶۰: دارای ۲ نوع E و D است که گرید E قابلیت چقرمگی ضرب های خوبی تا دمای منفی ۴۰ درجه سانتیگراد دارد. در حالی که برای گرید دیگر این قابلیت تا دمای منفی ۲۰ دیده میشود.
- ۱۱۰۰: نمونه های ساخته شده با سختی ۱۱۰۰ قابلیت خمش سرد و جوشکاری مناسبی دارند.
- ۱۳۰۰: ورق های ۱۳۰۰ مستحکمترین نمونه تولیدی انواع ولدوکس است و در مواردی که نیاز به مقاومت و تحمل بار زیادی باشد، این نمونه ها مورد استفاده قرار میگیرند.
دورستات
ورق های فولادی که با نام دورستات شناخته میشوند، یکی از نمونه های تولیدی شرکت فستالپین اتریش هستند که برای ساخت ماشینآلات مورد استفاده در صنایع معدنی، فولادی و سیمانی کاربرد دارند.
سختی نمونه های مختلف ورق ضد سایش دورستات ۴۰۰ تا ۶۰۰ است، انواع این ورقها در برابر فشار مکانیکی و سطح سایشی مقاومت بسیار خوبی از خود نشان میدهند.
با توجه به جوشپذیری خوبی که این محصولات فلزی دارند، برای انجام عملیات جوشکاری نیازی به پیشگرمایش نیست.
از ویژگیهای خوبی که این نوع از ورقهای ضد سایش دارند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضخامت ورق های دورستات نسبت به ورق های فولادی معمولی کمتر است. در حالی که مقاومت و استحکام بسیار بالایی دارد.
- درجه خلوص بالا، ساختارهای ریزدانه و همگن باعث شده است تا شکل پذیری سرد این نوع از ورقها بسیار عالی باشد.
- ویژگی دیگر، صافی فوق العاده آن است و با توجه به این مزیت، برای فرایندهای برش به منظور دستیابی به دقت ابعادی بالا در ساخت قطعات و تجهیزات گوناگون از این نوع ورق ها استفاده میشود.
مواردی که نام برده‌شد از جمله نمونه های پرکاربرد ورق ضد سایش در صنایع گوناگون است و در صورتی که به دنبال مرغوبترین نمونه های آن هستید، میتوانید به شرکت فولاد هفت مراجعه کنید.
جمع بندی
یکی از پدیده هایی که ممکن است باعث خرابی و آسیبدیدگی قطعات متحرک شود، سایش است. با توجه به این مسئله برای جلوگیری از این رخداد معمولا برای ساخت قطعات از ورق ضد سایش استفاده میشود.
در روند ساخت این نوع ورق های فولادی از کربن و عناصر آلیاژی دیگری همچون بور، منگنز، کروم و نیکل استفاده می شود که فرایند پردازش آنها نیز با کمک نورد سرد و گرم است.
*** محتوای این مطلب تبلیغاتی است و ایرنا مسئولیتی درباره آن ندارد.
نظر شما