ترددهای غیرمجاز و خطر اپیدمی مالاریا در سیستان و بلوچستان

به گزارش ایرنا، پشه آنوفل همچنان در سیستان و بلوچستان در حال جولان دادن است و هم‌اینک در حوزه دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر ۲۴۷ ‎بیمار مبتلا به مالاریا شناسایی و درمان شدند و در این میان تلاش بی وقفه در حوزه بهداشت و درمان ایران برای مقابله با این بیماری عفونی تداوم دارد.

مالاریا یکی از بیماری‌های انگلی است که از طریق گزش پشه آنوفل و رشد و تکثیر تک یاخته پلاسمودیوم در خون انسان ایجاد می‌شود، پلاسمودیوم‌ها در داخل گلبول‌های قرمز خون رشد می‌کند و پس از رشد، تکثیر شده و موجب پاره شدن گلبول‌های قرمز خون و بروز علائم مالاریا می‌شود.

بر اساس آمار، بیشترین موارد بیماری مالاریا در ایران مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و قسمت گرمسیری کرمان است.

اشخاصی که به بیماری مالاریا مبتلا می‌شوند ابتدا احساس سرما و سپس لرز می‌کنند و بعد دچار تب می‌شوند، در نهایت تعریق را تجربه کرده که به این مراحل حمله مالاریا گفته می‌شود؛ از دیگر علائم مالاریا می‌توان به سردرد، استفراغ، بزرگی طحال، کم خونی و دردهای عضلانی اشاره کرد.

به گفته کارشناسان رایج ترین روش انتقال بیماری از طریق گزش پشه آنوفل ماده آلوده به انگل است، قطع زنجیره انتقال بیماری و پیداکردن سریع مخازن آلوده و درمان بموقع و کامل آن نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد.

پشه آنوفل همچنان در سیستان و بلوچستان در حال جولان دادن است و تا کنون ۲۴۷ نفر در جنوب استان مبتلا به مالاریا شدند و در این میان تلاش خستگی ناپذیر در حوزه بهداشت و درمان ایران برای مقابله با این بیماری عفونی تداوم داردمالاریا مهمترین بیماری انگلی و یکی از مسائل مهم بهداشتی تعدادی از کشورها بویژه کشورهای گرمسیری دنیاست.بیماری مالاریا با نام‌های دیگری چون پالودیسم، تب و لرز، تب نوبه و تب متناوب نیز نامیده می‌شود.

این بیماری به صورت عفونت حاد در بیشتر موارد وخیم و گاهی طولانی و با ویژگی‌های تب متناوب و لرز، کم خونی و بزرگی طحال و گاه با ویژگی‌های ساده یا کشنده دیگر خودنمایی می‌کند. اهمیت این بیماری به خاطر شیوع زیاد و مرگ و میر قابل توجه است.انگل مالاریا توسط یک تیره از پشه به نام آنوفل به انسان منتقل می‌شود که این تیره شامل چندین گونه است.

کلمه مالاریا یک کلمه ایتالیایی و به معنای هوای بد (Mal-Aria) است و منظور از آن تعریف بیماری با ویژگی‌های تب متناوب است که ایتالیایی‌ها در گذشته وجود آن را ناشی از هوای بد و مناطق باتلاقی می دانستند. همواره با گرم شدن زمین، شیوع این بیماری افزایش می‌یابد.

بر اساس برآورد سازمان جهانی بهداشت، سالانه حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مورد مالاریا در جهان وجود دارد که بیش از یک میلیون نفر در اثر ابتلا به آن جان خود را از دست می دهند. از مهمترین قربانیان مالاریا کودکان زیر پنج سال هستند.

همچنین، پایش مناطق و صید مراحل مختلف زندگی پشه آنوفل ،تعیین ژیت‌های لاروی و استفاده از لارو کشی، تعیین کانون‌های آلوده و استفاده از سمپاشی نیز از راه‌های مبارزه با ناقل بیماری بشمار می‌رود که به طور ویژه در دستور کار نیروهای بهداشتی سیستان و بلوچستان قرار گرفته است.

علائم بیماری مالاریا

علائم بیماری معمولا ۱۰ تا ۱۵ روز پس از گزش ظاهر می‌شوند و تب،‌ سردرد و لرز از اولین علائم هستند. درد عضلانی، خستگی، تهوع، اسهال و استفراغ از دیگر علائم بیماری بوده. اگر بیماری طی ۲۴ ساعت اولیه درمان نشود، بسیار سریع پیشرفت کرده و خطرناک است. نارسایی اعضای مختلف و گسترش عفونت نیز در موارد شدید دیده می‌شود.

در کودکان علائم شدیدتر بوده و علاوه بر موارد ذکر شده، با کم خونی شدید و تنگی نفس همراه است.

نوزادان، کودکان زیر پنج سال، زنان باردار، افراد مبتلا به ویروس HIV، بیماران مبتلا به عفونت‌های مزمن، مهاجرانی که واکسینه نشده‌اند و مسافران بیشترین افراد در معرض خطر هستند.

پشه‌بند آغشته به حشره‌کش موثرترین روش برای کاهش آمار ابتلا به مالاریا در مناطق در معرض خطر این بیماریس؛ افشانه‌های ضد حشره نیز توصیه شده است.

کشورهای زیادی در حال حرکت به سمت ریشه کنی مالاریا هستند؛ به عنوان مثال در نشست شرق آسیا اعلام شد که قصد ریشه کنی مالاریا از آسیا و اقیانوس آرام تا سال ۲۰۳۰ میلادی وجود دارد.

برای جلوگیری از گزش توسط پشه آنوفل خوابیدن در زیر پشه بند در مناطقی که بیماری رایج بوده، استفاده از توری مناسب برای پنجره ها و دربهای خانه یا حداقل اتاق‌هایی که افراد در شب در آنجا می‌خوابند، استفاده از مواد دور کننده حشرات بر روی پوست بدن و حشره کش‌های خانگی بصورت اسپری یا تدخینی در محل‌های استراحت قبل از خواب ضروری است.

بیشتر بخوانید:

ترددهای غیرمجاز اتباع خارجی/ به صدا درآمدن زنگ خطر شیوع مالاریا در سیستان و بلوچستان

جولان مالاریا در سیستان و بلوچستان؛ بیشترین آمار ابتلا در کجاست؟

زنگ خطر مالاریا در سیستان و بلوچستان به صدا درآمد

ترددهای غیرمجاز عامل گسترش مالاریا

سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: بیماری مالاریا می‌تواند عامل ایجاد یک اپیدمی در منطقه شود و پیشگیری از این بیماری بسیار حساس و مهم است بنابراین در مدت کنونی ترددهای غیرمجاز عامل اصلی گسترش بیماری مالاریا در جنوب استان است.

فیض الرحمن رسولی زاده افزود: ۲۴۷‌ مورد بیمار مالاریا از ابتدای سالجاری تاکنون در جنوب سیستان و بلوچستان ‏شناسایی و درمان شده‌اند که به نسبت مدت مشابه سال قبل افزایش چندبرابری داشته است.

وی بیان کرد: بیش‌از ۹۰ درصد مبتلایان، سوخت برانی بوده‌اند که به کشور پاکستان تردد داشته و از ‏خدمات بهداشتی و رفاهی مطلوبی برخوردار نبوده‌اند‎.‎

ابراز نگرانی دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر از بالا رفتن موارد مثبت مالاریا در حوزه شهرستان راسک، سرباز، دشتیاری، چابهار و مهرستان، حضور رانندگان در منطقه صفر مرزی است

سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر گفت: مالاریا یک بیماری عفونی انگلی واگیردار است و امروزه وجود بیماری‌های واگیردار از جمله مالاریا به موقعیت استراتژیک منطقه و وجود مرز مشترک با کشورهای افغانستان و پاکستان و همچنین حجم بالای تردد خودروهای حمل سوخت و عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی بستگی دارد و این روزها مهمترین دغدغه دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، جلوگیری از افزایش آمار مبتلایان به مالاریا است.

بیش‌از ۹۰ درصد مبتلایان به مالاریا در جنوب سیستان و بلوچستان سوخت برانی بوده‌اند که به کشور پاکستان تردد داشته و از ‏خدمات بهداشتی و رفاهی مطلوبی برخوردار نبوده‌اند وی بیان کرد: برنامه وزارت بهداشت و سازمان جهانی بهداشت توجه به اهمیت حذف مالاریا در افق ۱۴۰۴ است.

رسولی زاده در خصوص کنترل مالاریا و تردد سوختبران گفت: تشخیص سریع و درمان بموقع مالاریا می‌تواند عامل مهم کاهش مرگ و میر و حذف مالاریا باشد و روش تشخیص میکروسکوپی روش تشخیص استاندارد این بیماری و کیت‌های تشخیص سریع است.

وی تصریح کرد: بیماری مالاریا می‌تواند عامل ایجاد یک اپیدمی در منطقه شود و پیشگیری از این بیماری بسیار حساس و مهم است و با رعایت نکات پیشگیری از جمله استفاده از لباس بلند، بستن پشه بند قبل از غروب آفتاب تا طلوع آفتاب، از بین بردن زیستگاه‌های لاروی می‌توان از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد.

سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر گفت: بارندگی‌ها و افزایش موارد این بیماری در پاکستان و عدم وجود ساختار مناسب برای بیماریابی و کشف موارد جدید بیماری در این کشور، در شکل‌گیری کانون‌های جدید بیماری موثر بوده و عمده موارد گزارش شده در سالجاری نیز بصورت وارده از این کشور است.

وی اظهارداشت: با توجه به شیوع مالاریا در منطقه زیر پوشش این دانشگاه اقدامات مختلفی نظیر بیماریابی از موارد مشکوک و توزیع کارت مراقبت مالاریا در کانون‌هایی که ۳۰ کیلومتر با مرز فاصله دارند مورد توجه این دانشگاه قرار گرفته است.

رسولی زاده ادامه داد: همچنین مراقبت از افرادیکه شغل پرتردد در نقاط پر خطر مالاریا دارند نظیر کارگران فصلی و ‌کشاورزان، انجام بیماریابی و اقدامات مربوط به کنترل ناقلان در کانون‌های پر خطر همانند مه ماشی بر اساس پروتکل از دیگر اقدامات این دانشگاه در زمینه مقابله و پیشگیری از مالاریاست.

سراوان و سیب و سوران بیشترین موارد مبتلا به مالاریا

رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی زاهدان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: ۱۳۳ بیمار مبتلا به مالاریا از ابتدای امسال تاکنون با مشارکت فعال نظام سلامت در سیستان و بلوچستان شناسایی شده است.

دکتر حبیب غزنوی افزود: در فروردین ۱۴۰۱ در مجموع ۱۴ مورد مبتلا به مالاریا در سطح استان شناسایی شده این در حالیست که از ابتدای سالجاری تا امروز در مجموع ۱۳۳ مورد مبتلا به مالاریا در شهرهای زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان شناسایی شده است.

وی با اشاره به گرم شدن هوا و بارندگی اخیر صورت گرفته در ایران و پاکستان افزود: آمار مالاریا در سیستان و بلوچستان امسال به دلیل بارندگی صورت گرفته و ترددهای غیرقانونی اتباع خارجی و قاچاق سوخت از مرزهای شرقی نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی یافته است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان با بیان اینکه در سالجاری خوشبختانه هیچ‌گونه فوت ناشی از این بیماری در استان نداشته ایم به شناسایی یک‌هزار و ۲۵۱ مورد مبتلا به مالاریا در سال ۱۴۰۱ در سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: خوشبختانه با شناسایی به موقع این موارد و تحت درمان قرار گفتن آنان هیچ‌گونه فوت ناشی از این بیماری در سال گذشته نیز نداشته‌ایم.

وی بیان کرد: شهرستان سراوان و سیب و وسوران به علت هم مرزی با کشور پاکستان و همچنین ترددهای غیر قانونی، بیشترین موارد ابتلا را در بین شهرستان های تحت پوشش دانشگاه داشته است.

غزنوی با بیان اینکه علائم این بیماری تب، لرز، عرق، درد ستون فقرات، تهوع و استفراغ، زردی چهره و عطش فراوان است اظهارداشت: از هم استانی های عزیز تقاضا داریم در صورت داشتن این علائم به نزدیکترین مرکزبهداشتی و درمانی مراجعه کنند.

افرادیکه دارای تب لرز، ضعف بدن، سردرد و سابقه تردد در مناطق مرزی پاکستان را دارند حتما به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند زیرا تاخیر در شناسایی و عدم درمان بیماری مالاریا باعث مرگ فرد مبتلا می‌شودوی تاکید کرد: مردم در مناطقی که مالاریا شایع است از خوابیدن در فضای باز خودداری، پوست خود را بپوشانند و پنجره‌ها و دیوارهای خانه خود را به حشره کش آغشته کنند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ابرازامیدواری کرد که با آگاهی بخشی و آموزش به مردم و انجام عملیات های سمپاشی، لاروکشی، مه پاشی و تشدید بیماریابی شاهد کاهش موارد مثبت بیماری مالاریا باشیم.

وی گفت: مسوولان بهداشت و درمان در سیستان و بلوچستان علاوه بر توزیع پشه بند در مناطق مرزی، مه پاشی کانون‌های شیوع مالاریا، توزیع بسته آموزشی و نصب بنر در سطح روستاها و همچنین برگزاری جلسات هماهنگی با دهیاری‌ها و شوراهای اسلامی و آموزشی برای روستاییان در نظر دارند تیم های مراقبت بهداشتی را در مرزهای غیر رسمی استان مستقر کنند تا شاهد کاهش شیوع این بیماری در استان باشیم.

غزنوی اظهارداشت: ۶۱ درصد از موارد ابتلا مالاریا در سیستان و بلوچستان از نوع خطرناک و کشنده است.

وی ادامه داد: با توجه به اندمیک بودن بیماری مالاریا در سیستان و بلوچستان در تمامی مراکز خدمات جامع سلامت و خانه‌های بهداشت روستایی لام خون مالاریا و در برخی مراکز میکروسکوپیست‌های مالاریا و کیت تشخیص سریع این بیماری وجود دارد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان افزود: افرادیکه دارای تب لرز، ضعف بدن، سردرد و سابقه تردد در مناطق مرزی پاکستان را دارند حتما به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند زیرا تاخیر در شناسایی و عدم درمان بیماری مالاریا باعث مرگ فرد مبتلا می‌شود.

وی اظهارداشت: هم‌اینک در مراکز خدمات جامع سلامت در سیستان و بلوچستان کیت‌های تشخیص سریع بیماری مالاریا وجود دارد.