بازگشت بدون افتخار بولسونارو؛ رویای ریاست جمهوری یا کابوس زندان

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، ژائیر بولسونارو رئیس‌جمهوری پیشین برزیل پس از سه ماه غیبت و خودتبعیدی به اورلاندو در فلوریدای آمریکا به کشورش بازگشته است. هواپیمای این سیاستمدار جنجالی روز پنج‌شنبه تحت تدابیر شدید امنیتی وارد برازیلیا پایتخت این کشور شد.

هزاران نفر از حامیان بولسونارو در انتظار این هستند تا او، رهبری مخالفان دولت لولا داسیلوا رئیس‌جمهوری فعلی برزیل را عهده‌دار شود اما ماجرای بولسونارو به این خلاصه نمی‌شود و او باید برای مسائل مختلفی در برابر قوه قضائیه پاسخگو باشد.

این رهبر راست افراطی برزیل با کنار رفتن از قدرت، در معرض تحقیقات جنایی و انتخاباتی و پیگرد قانونی قرار گرفته است و این مسئله می‌تواند به دستگیری و یا ممانعت از نامزدی دوباره او در انتخابات منجر شود.

در حالی که خبرها و حرف و حدیث‌ها از اتهام‌ها و محکومیت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا داغ شده است، باید دید آینده ژائیر بولسونارو به کدام سو خواهد رفت؟ در حال حاضر، سرنوشت این دو رهبر راست افراطی قاره آمریکا بر سر زبان‌ها افتاده است.

بولسونارو که در ماه دسامبر و پیش از پایان دوره ریاست جمهوری خود و تحلیف رقیبش، برزیل را به مقصد ایالات متحده ترک کرد، نه تنها از اذعان به پذیرش شکست خود در انتخابات اکتبر با اختلاف ۱.۸ درصدی خودداری کرد بلکه در مورد جانشین چهار سال آینده خود گفت: ما به او (لولا داسیلوا) نشان خواهیم داد که برای مدت کوتاهی در قدرت خواهد بود.

ژائیر بولسونارو همچنان به بسیج طرفداران خود از طریق شبکه‌های اجتماعی ادامه می‌دهد با این حال، مواردی در هفته‌های اخیر وجود داشته که به وجهه این رئیس‌جمهوری سابق ضربه زده است؛ رسوایی جواهرات و ساعت چند میلیون دلاری اهدایی عربستان سعودی به دولت برزیل از جمله این موارد است.

ماموران مالیاتی در اکتبر ۲۰۲۱ از کیف یک مقام وزارت معادن و انرژی برزیل که از سفر رسمی به خاورمیانه بازگشته بود، یک جعبه جواهر به ارزش ۳.۲ میلیون دلار کشف و ضبط کردند. حزب کارگران به رهبری لولا داسیلوا گمان می‌کنند که این جواهرات نوک یک رشته طولانی فساد است.

به نوشته رسانه‌های مختلف، این جواهرات را می‌توان رشوه سعودی‌هایی دانست که تنها ۱.۸ میلیارد دلار برای پالایشگاه نفت برزیل که ارزش بازار آن سه میلیارد است، پرداخت کردند.

سه شنبه آینده و یک روز پیش از قرار ملاقات بازجویی پلیس از بولسونارو، ترامپ به دلیل پرداخت حق‌السکوت به «استورمی دنیلز» یک بازیگر فیلم‌های غیراخلاقی در برابر دادستانی نیویورک حاضر خواهد شد. این تاجر آمریکایی همچنین در رقابت برای حفظ سکان ریاست جمهوری، حامیان خود را به شورش علیه دموکراسی ادعایی آمریکا تحریک کرد.

استورمی دنیلز به روزنامه بریتانیایی تایم گفت: در نتیجه این روند، مرگ‌ومیر به بار خواهد آمد. وی اطمینان داد که با این حال، او از رئیس‌جمهوری سابق ۷۸ ساله مو قرمز که ۳۴ سال از او بزرگ‌تر است، نمی‌ترسد.

پرسش اینجاست که آیا بولسونارو دستگیر می‌شود؟به نوشته تارنمای پاخینا دوسه (pagina۱۲)، کسانی که بولسونارو را از نزدیک می‌شناسند از ترس او از زندانی شدن به دلیل یکی از ۱۶ پرونده‌ای که در محکمه‌های مختلف از جمله دادگاه عالی فدرال برزیل علیه وی مطرح است، دم می‌زنند.

شخص بولسونارو در مصاحبه‌ای با روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در طول اقامت حدود سه ماهه‌اش در اورلاندو اعتراف کرد که ممکن است سرنوشت او به پشت میله‌های زندان ختم شود.

با این حال، بعید به نظر می‌رسد که بولسونارو به دلیل هر یک از پرونده‌های جاری علیه او در کوتاه‌مدت دستگیر شود. قضات دیوان عالی برزیل اذعان کرده‌اند که در صورت دستگیری بولسونارو، آن‌ها از قیام گروه‌های افراطی شبه نظامیان حامی بولسونارو بیم دارند.

هشتم ژانویه (۱۸ دی) و حمله هزاران بولسوناریست به مقرهای ریاست جمهوری، کنگره و دادگاه عالی در حالی که خواستار برکناری لولا بودند، از جمله رویدادهایی است که برای همیشه در خاطره برزیلی‌ها خواهد ماند. این قیام را می‌توان تقلیدی آشکار از تصرف کنگره آمریکا توسط حامیان ترامپ در سال ۲۰۲۱ دانست.

ژائیر بولسوناروی ۶۸ ساله در مورد اتهامات وارده به دلیل هجوم حامیان تندرو او به مقرهای دولتی برزیل در هشتم ژانویه (۱۸ دی)، اتهامات و نقش خود در تشویق به کودتا را رد کرد؛ چرا که به گفته وی، حتی در زمان وقوع این حوادث در کشور نبوده است.

مدیریت بحث‌برانگیز در طول دوران همه‌گیری کووید-۱۹ و اقدامات مخرب و آسیب‌زا علیه آمازون و بومیان این منطقه از دیگر مواردی است که بولسونارو مجبور است به آن‌ها پاسخگو باشد.

هر چند بعید به نظر می‌رسد که بولسونارو در آینده نزدیک به زندان برود اما گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه او ممکن است حقوق سیاسی خود را از دست بدهد و در نتیجه نتواند دوباره برای ریاست جمهوری نامزد شود.

نکته حائز اهمیت اینکه «حزب لیبرال» به عنوان پایگاه سیاسی و اجتماعی که بولسونارو از حمایت آن برخوردار است، بیشترین کرسی‌های مجلس نمایندگان برزیل را در اختیار دارد.

اگرچه همه آنها بولسوناریست نیستند، اما دست کم یک سوم آن‌ها بولسوناریست هستند و این نیروی سیاسی را به هیچ وجه نمی‌توان دست کم گرفت. نیروی سیاسی که حمایت شهروندان از بخش‌های نزدیک به پلیس و حتی نیروهای امنیتی و مسلح را باید به آن اضافه کرد.