جاذبه‌های گردشگری استان کرمانشاه را بیشتر بشناسیم - دالاهو

به گزارش ایرنا، استان کرمانشاه یکی از مقاصد مهم گردشگری کشورمان محسوب می‌شود که در طول سال بخصوص ایام نوروز و تابستان پذیرای هزاران مسافر و گردشگر است، ایرنای کرمانشاه امسال تصمیم گرفته است جاذبه‌های گردشگری استان را برای ارایه به گردشگران معرفی کند که امروز به معرفی دالاهو می‌پردازیم.

مسوولان استان و دست اندرکاران اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کرمانشاه در تدارک لازم برای استقبال و پذیرایی از مسافران نوروزی هستند تا کسانی که وارد این استان مرزی می شوند حداکثر بهره را از مناظر طبیعی و تاریخی کرمانشاه برده و با خاطره ای خوش این دیار را ترک کنند.

استان کرمانشاه با حدود ۲ میلیون نفر جمعیت در غربی ترین نقطه ایران اسلامی در همسایگی استان های همدان، لرستان، کردستان و ایلام قرار دارد و با داشتن بیش از ۳۳۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق در طول تاریخ همواره نقش محوری و مرکزی در غرب کشور دارد.

وجود چهار هزار اثر شناخته شده تاریخی و طبیعی که بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ مورد آن به ثبت ملی رسیده است، ۲۰۰ جاذبه گردشگری، ۵۰ منطقه نمونه گردشگری، ۱۴ روستای هدف گردشگری، اثر جهانی بیستون در کنار آثار شاخص دیگری همچون تاق بستان، معبد آناهیتا، تکیه معاون الملک، مجموعه قلعه یزدگرد، چهارقاپی و کاخ خسرو و غار قوری قلعه که جملگی در فهرست موقت ثبت جهانی قرار دارند، ۶۰ رشته فعال صنایع دستی، ۹۷ نشان ملی صنایع دستی و ۱۰ نشان بین المللی صنایع دستی موجب شده این استان جزو استان های مطرح در حوزه گردشگری شناخته شود.

طبیعت بکر، اقلیم مناسب، آب و هوای چهارفصل، آب فراوان، سراب های بی شمار، بازارچه های مرزی متعدد، تنوع فرهنگی و دشت های حاصل خیز، زیرساخت ها و مسیرهای ارتباطی مناسب، فرودگاه بین المللی و از همه مهمتر مردمان مهمان نواز این گهواره تمدن را به "سینه ستبر و چهره زیبای ایران اسلامی" تبدیل کرده است.

موقعیت جغرافیایی دالاهو

دالاهو نام یک منطقه خوش آب‌ و هوا در غرب کرمانشاه است و جذابیت‌های طبیعی بسیاری را در دل خود جای داده‌ است .

شهرستان دالاهو با مساحت هزار و ۹۳۰ کیلومتر مربع، در قسمت غربی استان کرمانشاه واقع شده است که از شمال به جوانرود و ثلاث باباجانی، از غرب به سرپل ذهاب، از جنوب غربی به گیلان غرب، از شرق و جنوب شرقی به اسلام آباد غرب و از شمال شرق به کرمانشاه محدود می شود.

این شهرستان زیبا، سه شهر گهواره، ریجاب و کرند غرب را شامل می‌شود، از آنجاییکه روزگارانی دالاهو مامن آهوان و عقاب‌های زیادی بوده‌است؛ کُردها این منطقه را دالاهو می‌نامند زیرا کُرد زبان‌ها اغلب به عقاب دال می‌گویند و از این جهت دال - آهو به سرزمین عقاب و آهوان اطلاق می‌شود.

در سال ۱۳۸۴ بخش کِرِند غرب به شهرستان دالاهو ارتقا پیدا کرد و به چهاردهمین شهر استان کرمانشاه تبدیل شد، اکنون دالاهو به مرکزیت کرند دارای ۲ بخش مرکزی و گهواره و همچنین پنج دهستان به نام‌های گوران، قلخانی، بان‌زرده، باباجانی و بیوه‌نیج و ۱۵۴ روستا است.

پیشینه تاریخی

در خصوص قدمت و دیرینگی تمدن و تاریخ دقیق حیات انسانی در این ناحیه اطلاعات صریح و مستندی در دست نیست، شاید بتوان گفت آثار باستانی به جای مانده بیانگر قدمت آن به دوران ایران باستان ( دوره ساسانی) و قبل از ظهور اسلام بر می گردد.

بر اساس نوشته ها و یادداشت های تاریخ نویسان؛ کرند (کارینا) چنین توصیف شده است: «...در مرج القلعه شهر زیبایی وجود دارد که هوای آن بسیار سرد و آب های سردی نیز در آن جاری است. ...که باید همان کرند باشد ... کرند در میان کوهی بلند واقع است و آب و هوایش دلپسند و نافع ، بام خانه هر یک صحن خانه دیگری است؛ و از دور با شکوه و از هر عیب و نقصی، عاری و بری است، از یک طرف کوه و از طرف دیگر باغات بسیار... دارای باروئی مهم و حول و حوش آن روستاهای پرجمعیت و خوب ... میوه جات مرغوب، انگورش مشهور آفاق و هندوانه اش در شیرینی طاق، اهالیش باقوت و تنومندند و قوی هیکل و بلندقامت و توانائی هر یک به قدر ۱۰ مرد است.

اهالی این منطقه بیشتر از طوایف گوران کرندی، باباجانی و دهستان های بیونیج و بان زرده و از نژاد کرد بوده و با گویش کردی گورانی که ترکیبی از لهجه های کُردی اورامانی،کرمانج ،لکی و کردی کرمانشاهی است، کتب کلامیِ شان نیز به سبک کردی گورانی نگاشته شده است و از نظر اعتقادی اکثریت مردمان این دیار ( ۸۳%) پیرو مسلک اهل حق و اقلیتی از آنان اهل تسنن (۱۳%) و تشیع (۴%) هستند.

شهرستان از لحاظ صنایع دستی مانند چاقو سازی ، فلزکاری و ساخت ادوات موسیقی و ابزار کشاورزی، گلیم، گیوه موج (چادر شب) و سبد پیشینه ای دیرینه دارد بطوری که این صنایع با اندک تغییراتی به خارج از کشور صادر می شوند.

جاذبه های گردشگری و اماکن تاریخی

آثار باستانی قبل از اسلام

سرخه دیزه : در روستای سرخه دیزه بقایای قلعه عظیمی از روزگار ساسانیان برجاست که از قلوه سنگ و ملاط ساخته شده و ۲ نوع آجر با ۲ رنگ نخودی و قرمز در ساخت آن به کار برده شده است.

دره توریستی سرخه دیزه همراه با ردپایی از آثار دوران ساسانیان، منطقه توریستی کمتر معرفی شده ای از استان کرمانشاه است که هم جاذبه های طبیعی دارد و هم در دل خود آثاری از ساسانیان را جای داده است.

سرخه دیزه از توابع شهرستان دالاهو، در ۲۵ کیلومتری شهر سرپل ذهاب، ۳۰ کیلومتری کرند غرب و ۱۲۵ کیلومتری کرمانشاه قرار دارد.

تاق گرا : ایوان سنگی مسقفی است که در دروازه کوهسار زاگرس و گردنه گِل سیاه در تنگه پاتاق موجود است، علت بنای آن را عده ای توقفگاه موکب شاهی و عده ای دیگر علامت سرمدی ایالت ماد از ایالت اشکانیان تصور کرده اند.

بان‌زرده : دهستان بان‌زرده علی الخصوص روستای بان‌زرده ( ۱۲ کیلومتری شمال غربی منطقه ریجاب)، دارای آثار فراوانی از دوره ساسانیان است، از جمله مهمترین این آثار می توان به بان مَه زاران ،قلعه گَه ، گنبد کلایی ، قبر سلطان سی قلی مَه ، قلعه و برج خاموشی ، زندان دو ناب ، پل دروازه ، قلعه ویرانه ، بهشت و دوزخ ، بابا شیخ ، نقاط حجاری شده دره « هونان» ،نهرگبری ( جوگوری)، مسجد ریجاب ، گمری ملک، قلعه سراب کنار، قلعه تاش خیزی ، قبر شیخ بایزی بستان ،برج ریجاب ،قلعه بان زرده ، قلعه یزد گردی، نقاره خانه، آشیابا ، گچ گنید ،آشپز خانه ،دیوار دفاعی اشاره کرد.

آثار باستانی بعد از ظهور اسلام

مقبره ابودجانه : مقبره ابودجانه (دوجانبه) برای اهل تسنن متبرک و محترم است، او یکی از یاران پیامبر (ص) بوده که در جنگ های اُحد، بدر و دیگر غزوات نبی اکرم (ص) حضور داشته و در جنگ یمامه با مسیلمه کذاب به درجه شهادت رسید.

مسجد عبدالله بن عمر: مسجد عبدالله بن عمر، یکی از تاریخی ترین مساجد صدر اسلام در ایران است و از آثار تاریخی و ارزشمند در شهرستان دالاهو است، این بنا علی الظاهر از بناهای قبل از اسلام بوده که پس از ظهور اسلام در ایران به مسجد تبدیل شده است، اهالی منطقه بنای مسجد را به عبدالله بن عمر فرزند خلیفه دوم نسبت می دهند و به همین نام نیز معروف شده است.

مقبره بابا یادگار : یکی از بقاع متبرک اهل حق است که در قریه بان زرده نزدیک قلعه معروف یزدگردی واقع شده است، هویت حقیقی بابایادگار مانند دیگر مشایخ اهل حق معلوم نیست ولی از آنجا که غالب این مشایخ در اوایل حکومت صفویان زندگی می کرده اند ردپایی در تاریخ از آنان می توان سراغ گرفت.

مجموعه قلعه یزدگرد

نام مجموعه تاریخی و فرهنگی قلعه یزدگرد در روستای زرده از توابع بخش مرکزی شهرستان دالاهو برگرفته از قلعه ای به همین نام بر روی یکی از قلل مرتفع دالاهو و مشرف بر این مجموعه تاریخی گرفته شده است و از جاذبه های گردشگری دالاهو است.

این مجموعه از چندین بنای محصور در پناه دیواری به قطر حدود چهار متر و مرتفع متشکل از برج های پشتیبان، اتاق های نگهبانی و فضاهای پیکانی شکل جهت استقرار تیراندازان مدافع تشکیل شده است.

بنای قلعه موسوم به یزدگرد، برج آشیاب، برج نقاره خانه، آشپزگاه، دیوار دفاعی پیوسته پیرامونی مجموعه ، دروازه، زندان، کاکا کشتیه، آتشکده قلعه داور، محوطه گچ گنبد، جای دار، هشتره و تپه رش از جمله بناهای اصلی تشکیل دهنده مجموعه قلعه یزدگرد هستند.

از نظر تاریخی این مجموعه در اواخر دوران اشکانی ساخته شده و در زمانهای بعد نیز به طور مستمر مورد استفاده بوده است، دسترسی به این مجموعه با طی ۱۸ کیلومتر از مسیر به راهی ریجاب به سرپل ذهاب امکان پذیر است.

اگر قصد داشته باشید به قلعه یزدگرد سر بزنید از طبیعت‌گردی بی‌نصیب نخواهید ماند زیرا مسیر دسترسی به این قلعه تاریخی از جنگل‌های سرسبز بلوط می‌گذرد و برای رسیدن به آن باید کوه‌پیمایی کرد تا در مکانی مرتفع به قلعه یزدگرد رسید.

آثار طبیعی و گردشگری دالاهو

آبشار پیران

در منطقه ریجاب یا در زبان کردی ریژآو که به معنی ریزش آب است، به آبشار پیران یا ریجاب می‌رسیم، در خود ریجاب، رودخانه الوند جریان دارد که از دامنه‌های دالاهو سرچشمه می‌گیرد و از جاذبه های گردشگری دالاهو می باشد. در این منطقه چند چشمه هم هست، ولی معروف‌ترین دیدنی ریجاب، همان آبشار است که از ارتفاع ۱۰۰ متری به پایین می‌ریزد و سه طبقه دارد و در بلندی با آبشار لاتون گیلان در رقابت است.

مسیر اصلی آبشار از روستای پیران در ۱۰ کیلومتری سرپل ذهاب می‌گذرد، از سرپل ذهاب جاده‌ای آسفالته بعد از گذر از روستاهای جلالوند، بلوان و کلاه‌مال، به روستای پیران می‌رسد.

پارکینگ آبشار پیران، نزدیک روستاست و آخرین جایی‌ست که می‌شود با ماشین رفت. برای رفتن تا بالای آبشار هم پله هست.

روستای شالان

این روستا در ۵۰ کیلومتری کرند غرب و ۱۴۰ کیلومتری کرمانشاه واقع شده است، رودخانه پرآب الوند در جنوب روستا جریان دارد و روستای شالان به سبب درختان بلند و پوشش سبز، چشمه ها، سرچشمه ها، رودهای کوچک، جنگل های انبوه و گسترده، باغات گردو، انجیر، انار از تفرجگاه های زیبا و کم نظیر استان است که مورد توجه گردشگران است.

روستای شالان، با آب و هوای خنک و دلپذیر، رودخانه پر آب الوند و انبوهی از جاذبه‌های طبیعی و نیز قدمت و پشتوانه دیرپای تاریخی خود، یکی از بهترین مقاصد طبیعت گردی در استان کرمانشاه به شمار

می‌رود.

این روستا از شمال و شمال شرق به ارتفاعات دالاهو، از جنوب شرقی به ارتفاعات بانه ریز و از جنوب به ارتفاعات زنگ علیان محدود می‌شود و آب‌وهوای آن در فصول بهار و تابستان نسبتاً خنک و در پاییز و زمستان سرد و برف‌گیر است.

مردم روستای شالان به زبان کردی با لهجه کلهر سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب تسنن هستند. دامداری، زراعت، پرورش زنبورعسل، جنگل داری و باغداری از مهمترین فعالیت‌های اقتصادی مردم این روستا است و تولید محصولات و فرآورده‌های لبنی مانند کره محلی، کشک، روغن حیوانی و عسل در این روستا رایج است، انجیر، گردو، انار و هلو از عمده‌ترین محصولات سردرختی باغات شالان است.

در کنار همه جذبیت ها و ویژگی هایی که این روستا را از سایر روستاها در منطقه متمایز می کنند، این روستا تاریخی عظیم در دل خود دارد. شاید تعجب کنید اگر بدانید که این روستا، دارای آثار و بقاع متبرکه مختلفی بوده که از جمله آن ها می توان به مسجد عبدالله بن عمر، مقبر ابودجانه، بابا یادگار، مقبر شیخ بایزی، مقبر باباشیخ و یا مقبره بابا فقی اشاره نمود. مورخان مختلف با بررسی این آثار بسیار قدیمی بر این عقیده اند که احتمالا، قدمت این روستا به دوره ساسانیان می رسد.

با این حال، بررسی ها حاکی از آن است که بسیاری از بناهای آرامگاهی مذکور، در دوره صفویه و به دستور شاه عباس احداث گردیده و در دوره قاجاریه مرمت گشته اند.

ریجاب، سرزمین سنگ و آب

یکی از بهترین مناطق که پتانسیل باستانی و اکوتوریسم دارد ریجاب و در واقع همان «ریژآو» است.

ریژاو یا همان ریجاب منطقه‌ای تفریحی و گردشگری در استان کرمانشاه می‌باشد که در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی مرکز این استان قرار دارد و در مسیری با نام دالاهو به شهر سر پل ذهاب کرمانشاه واقع شده است و جزو شهرستان دالاهو است.

ریژاو در زبان کُردی به معنای ریزش آب است که در اثر گذشت زمان و راحتی تلفظ به ریجاب تغییر پیدا کرده است، از معنای لفظی ریجاب می‌توان به این موضوع پی برد که حتماً با منطقه‌ای پر آب و سر سبز مواجه خواهید شد، ریجاب کرمانشاه منطقه‌ای کوهستانی بوده و کوه‌هایی مانند تاش خزی، قله برزه، تلاش، مله سوره و.. در این منطقه قرار دارند.

ریجاب را بی تردید می‌توان سرزمین سنگ و آب نامید سرزمینی که چشمه‌های خروشان و آبشارهای پر آبی مانند آبشار پیران و کوه‌های سر به فلک کشیده مانند کچلی تلار را در خود جای داده است.

این منطقه زیبای تاریخی تفریحی از قسمت شمالی با شهرستان ثلاث باباجانی، از جنوب و غرب با سرپل ذهاب و از قسمت شرقی با کرندغرب همجوار است.

علاقه مندان به ورزش کوه نوردی حتماً با کوه‌های دالاهو که در منطقه ریجاب قرار دارد آشنایی کامل را دارند زیرا در فصل‌های مختلف سال کوهنوردان بسیاری برای انجام این ورزش مفرح به این منطقه سفر می‌کنند ضمن آنکه سیاه کوه ریجاب یکی از بهترین و مهم‌ترین سایت های پروازی پاراگلایدر در منطقه غرب کشور ایران است.

آبشار ریجاب که در روستای ژالکه واقع شده است، رودخانه الوند که از ارتفاعات سیاه دانه در کوه‌های دالاهو سرچشمه می‌گیرد، چشمه غسلان که در بابایادگار قرار دارد دره‌های سرسبز و زیبایی مانند دره صالحان، دره تاریکه، دره لرز، دره چنار و … که در منطقه ریجاب قرار دارند و پوشش گیاهی و درختان متنوعی چون زالزالک، انجیر، آلبالو، گردو، انار و …. و همچنین گیاهان دارویی مانند ریواس، سماق، زو، کنگر، تولکه و ….. از دیگر ویژگی های ریجاب است.

استان کرمانشاه با هزاران جاذبه بکر طبیعی و آثار منحصر به فرد تاریخی، بعد از سه سال رکود گردشگری ناشی از همه گیری کرونا، ایام نوروز نیز خود را آماده استقبال از مسافران نوروزی اقصی نقاط کشور کرده است.

نوروز سال گذشته بیش از ۲ میلیون و ۶۷۵ هزار نفر از جاذبه‌های استان کرمانشاه دیدن کردند.