به گزارش ایرنا، تنظیم لایحه بودجه ۱۴۰۲ مبتنی بر تداوم سیاست برنامه‌محوری و سیاست‌گذاری برای تخصیص اعتبارات متناسب با ارزیابی شاخص‌های برنامه‌های اجرایی انجام شده که منجر به اصلاح نظام اختیارات و افزایش پاسخگویی دستگاه‌های اجرایی و پرداخت‌های متناسب با تحقق شاخص‌های عملکردی و نهایتاً افزایش بهره‌وری خواهد شد. با اجرای نظام هوشمندسازی اجرای بودجه از طریق یکپارچگی سامانه‌های نظام مدیریت مالی دولت، شفافیت هزینه‌کرد بودجه افزایش خواهد یافت. در این شرایط یکی از مهمترین موضوعاتی که در بودجه سال آینده بدان توجه شده آموزش است. دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ سیاست‌های مختلفی برای بهبود وضعیت آموزش در نظر گرفته که برخی از مهمترین آنها به شرح زیر است:
حل مسئله بازماندگی از تحصیل کودکان
دسترسی کودکان به آموزش فقط یک تعهد اخلاقی نیست، بلکه نوعی سرمایه‌گذاری سودآور است که مزایای اقتصادی، اجتماعی و محیطی قابل توجه برای افراد و جامعه به دنبال دارد. بر این اساس، اتخاذ سیاست‌های مقابله با بازماندگی از تحصیل کودکان با هدف ایجاد عدالت آموزشی و افزایش دسترسی همه گروه‌های اجتماعی کشور به تحصیل رایگان از اولویت‌های دولت مردمی اعلام شده به نحوی‌که در سند تحول دولت مردمی در بخش آموزش و پرورش عمومی، «ارتقای عدالت تربیتی و افزایش دسترسی افراد جامعه به خدمات آموزش و پرورش رایگان و باکیفیت» به‌عنوان اولین نشانگر مطلوب نظام آموزش و پرورش آمده است و در جزء (۱) و (۲) راهبرد اول از چالش دوم این سند نیز تأکید شده است. این سند، سندی است که تکلیف دولتمردان و وزیران را در امر سیاست گذاری و برنامه ریزی روشن کرده و تلفیقی از اسناد بالادستی است و می‌توان آن را نقشه راه خدمتگزاران دولت سیزدهم دانست که در آن نشانگرهای وضعیت مطلوب، چرخش‌های تحول‌آفرین و اولویت‌های دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است.
اما دلایل بازماندگی از تحصیل طیف گسترده‌ای از عوامل از جمله فقر، معلولیت، مهاجرت، عوامل فرهنگی، دوری از مدرسه، کوچ‌نشینی، دوزبانه بودن، و غیره را در بر می‌گیرد. بر اساس مطالعه انجام شده در سال ۱۳۹۶ توسط دفتر آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، فقر و معلولیت بیشترین عامل بازماندگی کودکان ۶ تا ۱۱ سال کشور اعلام شده است. سایر عوامل مانند فوت، کوچ‌نشینی، دوزبانه بودن، کودک کار، اعتیاد، بیماری صعب‌العلاج، بالابودن سن، دوری از مدرسه، عدم علاقه کودک به مدرسه و موارد مرتبط با والدین از جمله سهل‌انگاری در ثبت‌نام، مشکلات خانوادگی و عدم علاقه والدین به تحصیل کودک نیز از جمله دیگر عوامل بازماندگی از تحصیل ذکر شده است.
با استناد به فصل ششم سند تحول دولت مردمی و سومین هدف کلان سند تحول بنیادین و راهکارهای ۲-۵ و ۳-۵ آن سند، در برنامه حمایت و ارتقای پوشش تحصیلی افراد لازم‌التعلیم و ایاب‌وذهاب دانش‌آموزان مناطق محروم، مرزی، عشایری و حاشیه شهرها و تغذیه دانش‌آموزان مدارس شبانه‌روزی، شیر و تغذیه مدارس و کمک به تأمین سرانه مدارس با شماره طبقه‌بندی (۱۸۰۱۰۴۴۰۰۰) با مبلغ ۱۴۰۰ میلیارد ریال علاوه بر اعتبار مربوط به شیر مدارس به مبلغ ۱۱۲۵۰ میلیارد ریال ذیل جدول تبصره (۱۴)، مبلغ ۳۲۰۰۰ میلیارد ریال در ردیف ۱۲۷۵۰۹ با عنوان کمک به تأمین سرانه دانش‌آموزی و حمایت و ارتقای پوشش تحصیلی افراد لازم‌التعلیم در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور لحاظ شده است.
برای کمک به دانش‌آموزان مناطق دوزبانه، مبلغ ۷۱۷ میلیارد ریال ذیل اعتبارات سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک به شماره طبقه‌بندی ۱۲۷۵۹۷ در سال ۱۴۰۱ اختصاص یافته است. همچنین، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور همین مبلغ نیز در اعتبارات سازمان مذکور پیش‌بینی شده است. علاوه بر این، ذیل ردیف «وزارت آموزش و پرورش - اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» به شماره طبقه‌بندی ۱۲۷۵۹۴، برنامه‌ای با عنوان «یاددهی یادگیری و ارزشیابی دوره‌های ابتدایی، متوسطه اول، متوسطه دوم نظری، متوسطه دوم فنی و حرفه‌ای و کار و دانش و ارتقای پوشش تحصیلی افراد لازم‌التعلیم مبتنی بر ساحت‌های شش‌گانه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، ارتقای بهره‌وری و الزامات آمایش سرزمین» به شماره (۱۸۰۱۰۰۱۰۰۰) مبلغ ۲۵۹۰ میلیارد ریال لحاظ شده است. همچنین، برای شیر مدارس ۱۲ هزار میلیارد ریال و کمک به تأمین سرانه دانش‌آموزی و حمایت و ارتقای پوشش تحصیلی افراد لازم‌التعلیم مبلغ ۴۹۶۱۸ میلیارد ریال، پیش‌بینی شده است.
در بخش اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای نیز ذیل جدول (۱-۲۴) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور برای محرومیت‌زدایی طرح ۱۸۰۱۰۲۷۰۱۳ با مبلغ ۵۰ هزار میلیارد ریال پیش‌بینی اعتبار شده است. همچنین، برای تجهیز مدارس عشایری در طرح شماره طبقه‌بندی (۱۸۰۱۰۰۱۰۰۱)، طرح کمک به تأمین تجهیزات کلاسی مدارس محروم به شماره طبقه‌بندی (۱۸۰۱۰۴۸۰۰۲) نیز حدود ۴۱۸۰ میلیارد ریال در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور پیش‌بینی شده است.
اعتبار مربوط به طرح تکمیل فضاهای نیمه‌تمام که ۵۰ درصد آن توسط خیران تأمین شده باشد نیز از مبلغ ۲۳۵۰۰ میلیارد ریال سال ۱۳۹۹ به ۴۶۱۰۰ میلیارد ریال در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. یعنی حدود دو برابر شده است. این اعتبارات بیشتر در مناطق محروم و دورافتاده است که دسترسی بازماندگان از تحصیل و ساکنان مناطق محروم به فضای آموزشی باکیفیت را افزایش خواهد داد؛ بنابراین نه‌تنها اعتبار مربوط به بازماندگان از تحصیل و مناطق محروم حذف نشده، بلکه تقویت نیز شده است.
یادآور می‌شود ساماندهی بازماندگان از تحصیل موضوعی بسیار پیچیده بوده و وزارت آموزش و پرورش فقط با مشارکت و همراهی سایر دستگاه‌های اجرایی مربوط از قبیل سازمان بهزیستی کشور؛ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ کمیته امداد امام خمینی؛ ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)؛ قوه قضائیه؛ فرماندهی انتظامی و سایر نهادها و خیران می‌تواند اقدام مؤثر داشته باشد؛ لذا ائتلاف همه‌جانبه دستگاه‌های مربوطه در این خصوص ضروری است.
خرید خدمات آموزشی
به استناد ماده ۴۱ قانون الحاق (۲) و ماده (۲۵) قانون برنامه ششم توسعه، به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده شده است به‌منظور پوشش کامل تحصیلی دانش‌آموزان لازم‌التعلیم در مناطقی که ظرفیت کافی در مدارس دولتی وجود ندارد، نسبت به خرید خدمات آموزشی اقدام کند. بر این اساس، در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور در ردیفی با عنوان «وزارت آموزش و پرورش - خرید خدمات آموزش عمومی و برون‌سپاری در آموزش‌های فنی حرفه‌ای و کار و دانش» به شماره طبقه‌بندی ۱۲۷۵۹۳ مبلغ ۱۰ هزار و ۱۵۷ میلیارد ریال لحاظ شده است که با توجه به‌ضرورت موضوع تا پایان ۱۱ماهه سال جاری کل اعتبار مربوطه به‌صورت ۱۰۰ درصد تخصیص داده شده است. همچنین در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور ذیل همان ردیف مبلغ ۱۳۸۴۰ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است. اعتبارات هزینه‌ای ردیف خرید خدمات آموزشی در سال ۱۴۰۲ نسبت به اعتبار مصوب ردیف مربوطه در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ (۳۰۰۰ میلیارد ریال) حدود ۴.۳ برابر شده است.
اعتبارات سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی
اعتبارات «سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی» به شماره طبقه‌بندی ۱۲۷۵۰۴ در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور مبلغ ۱۰۲۶ میلیارد ریال بوده است که تا پایان بهمن سال جاری بیش از ۹۰ درصد آن تخصیص‌یافته است. برای تأمین کاغذ کتب درسی مدارس در سال تحصیلی آتی، نیز ذیل جدول هدفمندی یارانه‌ها مبلغ ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار لحاظ شده است که تاکنون بیش از ۸۲ درصد آن تخصیص یافته است. برای تأمین کاغذ کتب درسی سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ نیز مبلغ ۱۲ هزار میلیارد ریال در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور ذیل اعتبارات سازمان مذکور پیش‌بینی شده است. همچنین، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ ذیل «سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی» سه برنامه اجرایی تعریف شده که فعالیت‌های ذیل آنها، در زمان مبادله موافقت‌نامه نهایی می‌شود.
ادغام ردیف‌ها و دستگاه‌ها و برنامه‌های اجرایی
در راستای اجرای بسته اصلاحات ساختاری بودجه توسط سازمان برنامه و بودجه کشور، لایحه مبتنی بر تداوم سیاست برنامه‌محوری و در قالب تنظیم بودجه برای برنامه‌های کلان دستگاه سیاست‌گذار (۶ برنامه کلان) و برنامه‌های اجرایی دستگاه‌های تابعه (۱۸ برنامه اجرایی) و سیاست‌گذاری برای تخصیص اعتبارات متناسب با ارزیابی شاخص‌های برنامه‌های اجرایی انجام شده است. این موضوع منجر به اصلاح نظام اختیارات و افزایش پاسخگویی دستگاه‌های اجرایی و پرداخت‌های متناسب با تحقق شاخص‌های عملکردی و نهایتاً افزایش بهره‌وری خواهد شد. ضمن اینکه با اجرای نظام هوشمندسازی اجرای بودجه از طریق یکپارچگی سامانه‌های نظام مدیریت مالی دولت، شفافیت هزینه‌کرد بودجه افزایش خواهد یافت و از رسوب منابع مالی در دستگاه‌های اجرایی جلوگیری خواهد کرد.
نظر شما