سید عبدالمجید شریف‌زاده در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا اظهار داشت: به واقع این پرداختن به گذشته یک نیروی محرکه ای است تا وقتی ایران را بشناسیم، از آن درس گرفته و برای اهداف آینده عبرت آموزی کنیم.در حوزه ایرانشناسی ما سبقه تاریخی بسیار گسترده‌ای داریم که موضوع ایرانشناسی معمولا از غرب شروع می‌شود و غربی‌ها اولین قدم‌ها را ظاهرا در حوزه ایرانشناسی برداشته‌اند.
قرن ۱۵ میلادی نقطه آغاز ایرانشناسی از نگاه غربی‌ها
وی خاطرنشان کرد: شاید اولین افرادی که به ایران آمدند و سعی کردند آن را معرفی کنند در قرن ۱۵ میلادی باشد که یکی از مستشرقین ایتالیایی به ایران می‌آید و این در زمانی است که آق قویونلوها در ایران حکومت می‌کردند.
رئیس پژوهشکده ایرانشناسی افزود: چنین سابقه‌ای در حوزه معرفی ایران به جهان همیشه یکی از نکات بسیار مهم است که ما چگونه می‌توانیم ایران را معرفی کنیم؟ به همین دلیل بحث ایرانشناسی بحث بسیار گسترده‌ای است که با دیدگاه‌ها و سیاست‌های مختلف توام شده و هر یک بنا بر ذوق، سلیقه و اهداف خود به موضوع ایران پرداخته‌اند.
آن چیزی که برای ما حائز اهمیت است این است که ایرانشناسی را از نگاه ایرانی ببینیم و ایرانشناسی هم محدود به جغرافیای فعلی و فضای مرزهای کنونی ما نمی‌شود
شریف‌زاده ادامه داد: آن چیزی که برای ما حائز اهمیت است این است که ایرانشناسی را از نگاه ایرانی ببینیم و ایرانشناسی هم محدود به جغرافیای فعلی و فضای مرزهای کنونی ما نمی‌شود بلکه یک فرهنگ گسترده هزاران ساله است که در تمام منطقه گسترش داشته است؛ بنابراین وقتی به موضوع ایران می‌پردازیم به فرهنگ، آداب، رسوم و سنت‌های ایرانی می‌پردازیم و در این میان بواقع دو پایه اصلی ایرانشناسی شاید بحث زبان و هنر تلقی می‌شود.
وی ادامه داد: در آنچه ما از معرفی ایران به آن می‌پردازیم یکی از مهمترین شاخصه‌های بررسی، آثار هنری به جای مانده از گذشتگان ماست و اینها نشان دهنده فرهنگ، هنر و تمدن ماست که چگونه پیشینیان ما می‌اندیشند، به چه چیزهایی اعتقاد داشتند، چگونه زندگی می‌کردند و آداب، رسوم و سنت‌های آن چه بود و همه اینها برای ما الگوهایی است که خود را بهتر بشناسیم.
شریف‌زاده گفت: این چنین پرداختن به موضوع ایران شاخصه‌های مختلفی می‌طلبد که یکی از آنها بحث هنر در سابقه تاریخی و دوره معاصر ماست. از بین تمامی هنرها، شاید آنچه برای ما اهمیت بیشتری دارد هنرهای سنتی ماست.
هنرهای سنتی هنرهایی هستند که در طول تاریخ با تفکرات، اعتقادات، آداب و رسوم مردم ما درآمیخته و شکل گرفته استوی ادامه داد: هنرهای سنتی هنرهایی هستند که در طول تاریخ با تفکرات، اعتقادات، آداب و رسوم مردم ما درآمیخته و شکل گرفته است و مراحل سیر تحول و تطور خود را گذرانده و از استادان به شاگردان منتقل شده و امروز در جای جای ایران هنرمندان در حال فعالیت در رشته‌های مختلف هستند. پرداختن به این هنرها بواقع پرداختن به فرهنگ‌ها و سنت‌های ماست و بسیاری از این هنرهای سنتی هنوز هم جایگاه بسیار بالایی دارند و برخی هم به دلایل مختلف یا از یاد رفته اند و یا در حال فراموش شدن هستند.
هنرهای سنتی شناسنامه ما تلقی می‌شوند
شریف‌زاده به تاثیر مسایل اقتصادی و صنعتی شدن در به دست فراموشی سپرده شدن برخی هنرها اشاره کرد و گفت: اینها در کنار بسیاری از دلایل مختلف دیگر شرایطی را فراهم می‌کند که کمتر به برخی هنرها توجه می‌شود یکی از وظایف ما معرفی این هنرهاست و اینها شناسنامه ما تلقی می‌شوند و بسیاری از کشورهای جهان ما را به هنرمان می‌شناسد.
وی اظهار داشت: پیش از کشف نفت در ایران که ما را به عنوان سرزمین نفتخیز بشناسند، ما را به هنرمان می‌شناختند و خصوصا فرش ایران یکی از مهمترین هنرها در جهان بود که هنوز هم جایگاه ویژه‌ای در این حوزه در جهان با وجود رقبای بزرگ داریم. فرش شناسنامه ما بود و حتی در بین آثار هنری هنرمندان غرب هم تاثیر گذاشته‌ایم. در دوره‌های مختلف از دوره کلاسیک و رنسانس تا مدرن، شاهدیم که هنر ما چگونه بر هنر غرب تاثیرگذار بوده و به همین سبب باید توجه ویژه ای به هنرهای سنتی خود کنیم.
هیچ چیزی در تاریخ ثبت نمی شود مگر این که با هنر آمیخته شده باشدشریف‌زاده اضافه کرد: معرفی هنرها باعث آشنایی نسل جوان با این هنرها و پرورش استادانی به عنوان حافظان آینده این هنرها و فرهنگ و تمدن ما در جهان می‌شود. هیچ چیزی در تاریخ ثبت نمی شود مگر این که با هنر آمیخته شده باشد و این نکته بسیار مهمی و شواهد بسیاری در تاریخ در پرداخت به این مساله داریم.
آیندگان ما را با هنر ما خواهند سنجید
وی خاطرنشان کرد: بنابراین آیندگان ما را با هنر ما خواهند سنجید. آنچه از ما به یادگار باقی خواهد ماند. سعی ما بر این است که در عین شناختن این گذشته در عین حال از هنرهای سنتی حمایت کنیم.
شریف‌زاده گفت: در بین این هنرها رشته‌های بسیار متنوعی داریم که برنامه های ما در ارتباط با این موضوع از مهمترین فعالیت‌های ما خواهد بود. پرداختن به پژوهش در هنرهای ایرانی و معرفی این هنرها و آموزش، حفظ و احیای این هنرها تلاش کنیم تا بتوانیم شرایط مناسب هدایت آنها را هم فراهم کنیم.
وی درباره پژوهش در هنرهای سنتی و حمایت دولت گفت: بخش عمده‌ای از این باید جزو برنامه‌های دولت قرار گیرد اما آنچه از توان ما در حوزه حمایتی و پرداختن به آنها برمی آید همین نکته است که بتوانیم اولین قدم را در حوزه پژوهش در هنرهای سنتی و هنرهای ایرانی به طور عام برداریم.
شناخت استادان و پیشکسوتان و هنرمندان این رشته برای ما بسیار مهم است؛ چرا که آنها حاملان و وارثان این هنر، فرهنگ و تمدن هستند
شریف‌زاده خاطرنشان کرد: بنابراین پژوهش در این هنرها و ثبت آنها و ویژگی‌ها و خصوصیت‌های حاکم بر آنها، بسیار اهمیت دارد. شناخت استادان و پیشکسوتان و هنرمندان این رشته برای ما بسیار مهم است؛ چرا که آنها حاملان و وارثان این هنر، فرهنگ و تمدن هستند که باید شناسایی شوند و ویژگی‌های هنری و فنی آنها را ثبت و ضبط کرده و برای هنرمندان دیگر و آیندگان خود به یادگار بگذاریم که اگر احیانا هنری به دست فراموشی سپرده شده بتوانیم این هنر را در منابع مکتوب خود داشته باشیم.
وی با اشاره به پژوهش‌های صورت گرفته در خصوص هنر زرین فام گفت: امروزه با مراجعه به کتاب‌های تاریخی و گذشته خود در حقیقت می‌توانیم برخی از ویژگی‌های این هنر را مورد شناسایی قرار دهیم و بر اساس آن بتوانیم این هنر را مجدد حمایت کنیم که این اتفاق افتاده و نکته بسیار مهمی است. اولین قدم ما در حوزه پژوهش در هنرهای ایرانی است و بعد از آن معرفی و آموزش آنها جزو برنامه‌های ما قرار خواهد گرفت.
نظر شما