سرمایه اجتماعی مهمترین رکن توسعه جوامع است/ باید در بکارگیری واژه‌ها دقت کنیم

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد حسن ابوترابی‌فرد در خطبه‌های اول نماز جمعه تهران که در مصلای امام خمینی (ره) برگزار شد، نمازگزاران را به توجه در سخنان حضرت علی (ع) و فهم درست آن توصیه کرد و فرامین ایشان را برای عامه مردم و بخصوص حکمرانان در نظام اسلامی راهگشا دانست.

وی با اشاره به فرامین امیرالمومنین(ع) به مالک اشتر، آن را منشور حکمرانی دانست و اظهار داشت: بر اساس این رهنمود، راه خلق قدرت و افزایش سرمایه اجتماعی، پیوند دو نهاد ملت و دولت است.

حجت الاسلام ابوترابی‌فرد با یادآوری اینکه در این منشور تاکید شده که سیاست ابزاری برای پاسداری از حقوق انسان‌هاست؛ اظهار داشت: تار و پود نامه امیرالمومنین، قرآن کریم و همچنین سیره پیامبر اعظم(ع) تبیین کننده این واقعیت است که در اندیشه دینی نظریه دولت در آموزه‌های وحیانی سیاست، قدرت هدف نیست و تربیت یافتگان در این مدرسه برای رسیدن به قدرت و سلطه بر دیگران تلاش نمی‌کنند.

امام جمعه موقت تهران افزود: سیاست ابزاری برای پاسداری از حقوق انسان‌ها و جامعه انسان و ابزاری برای فراهم آوردن بستر تعالی انسان، توسعه انسانی، تامین نیازهای بشر، فراهم آوردن زمینه نظارت انسان‌ها بر حاکمان و سیاستمداران و شنیدن نقد آنان، گوش سپردن به سخنان مردم و قضاوت مردم درمورد نحوه حکمرانی و سیاست‌گذاری است.

ابوترابی فرد اظهار داشت: در نگاه امیرالمومنین(ع) سیاست کلان‌ترین حوزه مرجع است و تنظیم و تعادل دیگر حوزه‌های زندگی در عرصه‌های فرهنگی اجتماعی اقتصادی با تعادل نظم سیاست، رابطه مستقیم و ناگسستنی دارد. لذا انبیای الهی با هدف نظام‌سازی و شکل‌گیری نظام سیاسی و در دست گرفتن قدرت مبعوث شده‌اند.

خطیب نماز جمعه این هفته تهران با تاکید بر اینکه تا سیاست‌بازان دغل‌کار در اریکه قدرت قرار دارند، جامعه به هدف والای عدالت قیام مردم به عدل نایل نمی‌شود، اظهار داشت: در اندیشه سیاسی اسلام و همه ادیان الهی آن روز کره خاکی عدالت برپا می شود که شخصیتی مانند وجود مبارک امام عصر(عج) به عنوان نماد علم و عدالت بر اریکه قدرت تکیه بزند و قدرت سیاسی را در دست بگیرد و به دست انسان‌های آراسته به عمل و عدالت و عزت و قدرت مالک‌اشترها راه را برای بسط عدالت در سطح کره خاکی همواره کند.

ابوترابی فرد تاکید کرد: اصل دومی که در نامه حضرت علی(ع) به مالک اشتر و همه حکمرانان در جوامع اسلامی مورد توجه قرار گرفته، این است که انسان آراسته به تربیت دینی که در اریکه قدرت سیاسی قرار می‌گیرند، باید مظهر رحمت رحمانی و مظهر علم و حکمت خداوند باشند بنابراین مدیرانی که در لایه‌های قدرت و راس هرم قدرت در نظام اسلامی و دینی قرار می‌گیرند، باید در حوزه نظر مظهر علم و حکمت و در حوزه عمل مظهر رحمت رحمانیه خداوند باشند.

امام جمعه موقت تهران در عین حال رحمت الهی را نافی قهر و خشم الهی ندانست و اظهار داشت:‌ قهر او هم ریشه در رحمت او دارد و نگاه او به جامعه بشری سعادت جامعه بشری ریشه رحمت و لطف و قهر اوست.

وی نامه امیرالمومنین (ع) به مالک اشتر را منشوری انسان‌ساز و جامعه پرداز که تبیین کننده جان و روح سیاست در اندیشه دینی است، دانست و گفت: ایشان در این نامه به مالک اشتر متذکر می شوند که مدیران و مسئولان در همه رده‌های میانی و رده‌های بالا در نظام اسلامی باید تلاش کنند در آراستگی به علم و حکمت و کمالات انسانی به خداوند نزدیک شوند.

خطیب نماز جمعه این هفته تهران با یادآوری این نکته که «مردم تجربه انباشته شده از حکمرانی دارند و همان قضاوتی که تو دیروز درباره حاکمان گذشته می‌کردی امروز درباره تو می‌کنند» اظهار داشت: باید در بکارگیری واژه‌ها و کلمات دقت کنیم؛ گاهی جملات، سخنان و تحلیل‌ها که در روزهای انتخابات شنیده می‌شود بعداً مورد نقد قرار می‌گیرد لذا باید انسان قول سدید داشته باشد زیرا این سخنان برای مردم مطالباتی را ایجاد می‌کند که در کوتاه مدت دست‌یافتنی نیست و زمان بر است.

ابوترابی فرد در ادامه به سردار شهید سلیمانی اشاره کرد و افزود: از ویژگی‌های برجسته و کلیدی سردار سلیمانی، قول سدید و سخنان برآمده از دانش و علم و متکی بر برهان بود. کجا انتظار ایجاد کرد که قدرت پاسخگویی به آن را نداشت؟ او هنگامی تحلیل قطعی خود را از فروپاشی حکومت متزلزل و متکی بر اراده استکبار حهانی داعش را ارائه کرد که قبل از فرارسیدن زمان فروپاشی این حکومت بی‌پایه و اساس فروپاشید.

رفع آلودگی هوا از اهداف رسیدن به توسعه پایدار است

امام جمعه موقت تهران در خطبه های دوم نماز جمعه به موضوع آلودگی هوا اشاره کرد و با بیان اینکه امروز یکی از دغدغه‌های اصلی در جهان حرکت به سوی توسعه پایدار است، گفت: از میان ۱۷ هدف اصلی که برای توسعه پایدار از سوی سازمان ملل تعریف شده حداقل ۴ هدف به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با آلودگی هوا مرتبط است.

ابوترابی فرد ادامه داد: بنابر اعلام بانک جهانی در سال ۲۰۱۶ ، آلودگی هوا چهارمین عامل عمده مرگ و میر در سراسر دنیا بوده است و براساس گزارشات وزارت بهداشت کشورمان سالیانه حدود سه هزار و ۷۰۰ نفر از شهروندان تهرانی بر اثر این آلودگی جان خود را از دست می دهند به طوری که میزان مرگ و میر ناشی از آن در کشور سالیانه حدود ۱۲ هزار نفر است.

وی به گزارش سال ۱۳۹۸ وزارت بهداشت اشاره کرد که در آن خسارت آلودگی هوا به شهروندان تهرانی سالیانه ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان و خسارت آلودگی هوا به صورت میانگین در کشور سالیانه ۱۹ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

خطیب نماز جمعه این هفته تهران ادامه داد: اگر درست تحلیل کنیم، آلودگی هوا منشاء خسارت‌های جدی است و به همین دلیل در سال ۹۶ قانون هوای پاک در مجلس به تصوب رسید و وظایفی بر عهده برخی نهادها از جمله وزارت کشور، وزارت نیرو، شهرداری، صدا و سیما، وزارت صمت، سازمان استاندارد و حوزه‌های مختلف را تعریف کرد و بنابراین عملکرد دولتمردان در اجرای این قانون باید مورد نقد جدی قرار گیرد.

اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی دو شاخص اصلی سرمایه اجتماعی است

ابوترابی فرد در ادامه سالروز وفات حضرت ام البنین (س) را گرامیداشت و گفت: آن حضرت از نظر شخصیتی نمادی از کمالات مورد انتظار در یک بانوی تربیت یافته در مدرسه قرآن و عترت بود که چهار شهید عالیقدر رو یک شخیصت استثنایی همچون قمر بنی‌هاشم ابوالفضل عباس(ع) را تربیت کرد تا در حماسه بزرگ عاشورا در رکاب اباعبدالله(ع) انسانیت و شجاعت و معرفت و دیانت و ولایتمداری را برای همیشه فراروی جوامع بشری و انسانی عینیت ببخشد.

امام جمعه موقت تهران با یادآوری اینکه امروز سرمایه اجتماعی به عنوان مهمترین رکن توسعه و پیشرفت جوامع اجتماعی مطرح شده است، اظهار داشت: هر خانواده، گروه یا جامعه‌ای که از سطح بالاتری از آگاهی، اعتماد و مشارکت برخوردار باشد از سرمایه اجتماعی بالاتری بهره‌مند است.

خطیب نماز جمعه تهران یادآور شد: اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی دو شاخص اصلی سرمایه اجتماعی است و پایه و اساس سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، اعتماد خانواده، بستگان و خویشاوندان است؛ اعتماد افراد جامعه به یکدیگر، اعتماد دو نهاد ملت و دولت، ریشه در اعتماد و استحکام نظام خانواده دارد. دفاع مقدس محصول نظام خانواده است و مادران شهدا بزرگترین سرمایه اجتماعی این کشور هستند.

ابوترابی‌فرد عنوان کرد: امروز از نگاه محققان و دانشمندان علوم اجتماعی مادر رکن خانواده و رمز اعتماد و پایداری خانواده است و از این رو نگاه ویژه انبیای الهی و اسلام به جامعه بانوان، منزلت و جایگاه آنان، مقوله مهم و کلیدی و تعیین کننده عفاف، حجاب، پاسداری از ارزش‌ها، وفاداری به همسر و فرزند، ریشه در نگاه اسلام به نهاد خانواده دارد.

وی تصریح کرد: امروز همه سرمایه اجتماعی ما بر شانه استوار بانوان، مادران و خواهران بزرگواری است که به ویژه در این روزها در این ماه‌ها نشان دادند که پیوندی استوار و ناگسستنی با ارزش‌های اخلاقی، ارزشهای اسلامی و ملی دارند.

امام جمعه موقت تهران با اشاره به جایگاه برجسته نهاد خانواده در تربیت انسان‌های متعهد که دفاع مقدس را رقم زدند، یاد شهدای دوران جنگ تحمیلی را گرامی داشت و گفت: این شخصیت‌های برجسته، تاریخ‌ساز، خالق اعتماد و امنیت، تربیت یافتگان مدرسه‌ای هستند که رکن آن مدرسه، مربی و معلم آن مدرسه مادران آن بزرگوار و همسران فداکار شهدای عالیقدر هستند که از بانوی بزرگ عاشورا زینب کبری (س) و حضرت ام‌البنی(س) الهام گرفته‌اند.

ابوترابی فرد با تاکید بر اینکه باید نهاد خانواده را گرامی بداریم و برای استحکام ارکان آن تلاش کنیم، افزود:‌ حوزه دین، ارزش‌های اخلافی و فرهنگی از نگاه صاحبنظران مسائل اجتماعی نقش برجسته‌ای در افزایش سرمایه اجتماعی ایفا می‌کنند و رابطه تنگاتنگ میان دینمداری، خدامحوری، اخلاق، فرهنگ و ارزش‌های ملی و اسلامی و سرمایه اجتماعی وجود دارد.

وی خاطر نشان کرد: انبیای الهی با تربیت انسان‌ها با هدف افزایش سرمایه اجتماعی در پرتوی عدالت تلاش کردند و عدالت دستاورد تربیت دینی و آراستگی به علم و حکمت در مقام نظر و آراستگی به عمل صالح در عرصه عمل است.

خطیب نماز جمعه تهران اظهار کرد: انسان‌های عالم و عادل آفریننده سرمایه اجتماعی هستند و این انسان‌ها در خانه‌ای تربیت می‌شوند که نورانی به نور فضیلت و اخلاق باشد، در مدرسه‌ای تربیت می‌شوند که اساس آن مدرسه در دانش، علم و حکمت و اخلاق بنیاد نهاده شده باشد، در جامعه‌ای تربیت می‌شوند که آن جامعه آراسته به این فضایل باشد.

ابوترابی‌فرد گفت: نقش دینمداران در افزایش سرمایه اجتماعی تعیین کننده است؛ سردار سلیمانی‌ها که یکی از مهمترین و با ارزش‌ترین و کلیدی‌ترین ارکان سرمایه اجتماعی ایران هستند در پرتوی تربیت دینی در این جایگاه قرار گرفته است. این تربیت دینی بود که این انسان‌ها را به یک استوانه و یک رکن و یکی از محورهای کلیدی تحول در جامعه تبدیل کرد.

وی با بیان اینکه در این تفکر، جامعه نیز خانواده ما محسوب می شود، افزود: در این دیدگاه باید مردم را جذب کرد و دغدغه تربیت دینی و استحکام جامعه اسلامی داشت که جذب حداکثری برآمده است از چنین دیدگاهی است.

خطیب نماز جمعه تهران با اشاره به سخنان حاج قاسم سلیمانی درباره حجاب گفت: آن شهید می گفت« این بی‌حجاب و آن باحجاب، این چپ و این راست، این اصلاح‌طلب و اصولگراست؛ چه کسی را می‌خواهید حفظ کنید؟ همان دختر کم‌حجاب ، دختر من است، دختر ما و شما است، فقط رابطه حزب‌اللهی با حزب‌اللهی معنا ندارد. رابطه حزب‌اللهی با کسی که دینش ضعیف‌تر است موضوعیت دارد باید اینکار را انجام دهید».

ابوترابی‌فرد افزود: این اندیشه یعنی افزایش سرمایه اجتماعی یعنی دغدغه تعالی و تکامل و رشد جامعه را داشتن و اینکه کسی از قطار انقلاب جا نماند؛ این نگاه بود که شهید سلیمانی را به تعبیر رهبر معظم انقلاب در بیابان‌های کشور حاضر کرد و او دغدغه رهایی ملت‌ها و اقتدار ملت‌ها را داشت. او همانگونه که قلبش برای جوانان ایران می‌تیپید برای جوانان عالم اسلام در فلسطین، لبنان، سوریه، عراق و یمن در سراسر جهان اسلام می‌تپید و جان خود را در این راه تقدیم کرد.

خطیب نماز جمعه تهران خواستار آن شد که افزایش سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین و اساسی‌ترین سیاست‌ها در دستور کار قرار گیرد.