اسید چیست؟

باید در ابتدا به این سوال جواب داد که اولین بار اسید از کجا آمد؟

اسید (acid) که به معنی ترش و یا تیزآب می باشد محلولی است که توانایی ایجاد واکنش با فلزات و بازها را دارد .

اسید یک ترکیبی یونی است که بین ۰ تا ۷ PH را دارد و درصد PH آن محلول نشان دهنده ضعیف یا قوی بودن اسید می باشد، توجه کنید که هرچقدر میزان PH پایین تری را داشته باشد، اسید قوی تری می باشد.

در حقیقت می توان گفت که اسید قوی اسیدی است که در یک محلول آبی کاملا جدا شود، در واقع اسیدی قوی محسوب می گردد که ظرفیت بالایی را برای از دست دادن یون هیدروژن دارا باشد.

در گذشته اسید ها به خاطر خورندگی و مزه ترشی که دارند، معروف بودند، اما در دنیای امروز، به خاطر میزان یونش در آب و تولید یون مورد توجه می باشد.

اسید هیدروفلوریک قابلیت اهدای یک پروتون را دارد و می تواند یک پیوند کووالانسی را تشکیل دهد.

شیمیدانان و محققان هر کدام تعریف جداگانه و متفاوتی برای اسید ها دارند، اما لوییس شیمیدان آمریکایی اولین بار چنین بیان نمود که بر عکس بازها، اسید پیوند داتیو را قبول دارد و آرنیوس شیمیدان سوئدی معتقد است که زمانی که اسید ها در آب حل می گردند، یون H+ (یون هیدروژن) آزاد می سازند.

اسید ها دارای اسامی متفاوتی می باشند، این نام گذاری بر طبق نافلزها و یا آنیون های مرتبط به اسید انتخاب شده است.

از معروف ترین نوع اسیدها می توان به سولفوریک اسید، اسید هیدروفلوریک، اسید شیشه، اسید اچ اف اشاره کرد.

اسید شیشه

اسید شیشه از ترکیبات شیمیایی و معدنی است که دارای فرمول شیمیایی HF است. نام دیگر اسید شیشه اسید هیدروفلوریک است.

اسید شیشه با سایر اسید ها تفاوت دارد دارای ویژگی های ظاهری از جمله شفاف بودن محلول و بی رنگ بودن آن و شیشه خور بودن می باشد.

به طور کلی اسید شیشه زمانی که در مجاورت هوا قرار می گیرد سریعا بخار می شود و بویی بسیار تند و زننده دارد.

این نوع اسید با شیشه وارد واکنش می شود و شیشه را در خود حل می کند که به همین دلیل به آن اسید شیشه گفته می شود.

اچ اف با تشکیل دادن هگزا محلول در آب و گاز تترا تولید سیلیکوندی اکسید کرده و همان عنصر اصلی ساخت شیشه می باشد.

اگر اسید شیشه با آب رقیق شود می توان با آن روی شیشه حکاکی کرد.

در حین استفاده از اسید شیشه یا اسید هیدروفلوریک باید بسیار دقت کرد چون که به شدت سمی و خطرناک است.

اسید شیشه خور

اسید شیشه خور از نوع اسید های ضعیف است. نام دیگر اسید شیشه خور اسید هیدروفلوریک می باشد.

اسید شیشه خور بسیار خورنده است و می تواند تعداد زیادی از مواد را در خود حل نماید که از جمله این مواد شیشه می باشد.

به همین علت به آن اسید شیشه خور می گویند.

تماس اسید هیدروفلوریک با پوست و یا چشم باعث ایجاد مشکلات جدی و جبران ناپذیری می شود. بنابراین باید اسید شیشه خور را در ظروف پلاستیکی و در بسته و در محیط خنک نگهداری کرد.

اسید شیشه خور به علت تمایل گروه های سیلیسیم موجود در شیشه به ایجاد پیوند با فلوئور در اسید فلوئوریک، شیشه در این اسید حل می شود.

نکته جالب این است که اسید شیشه یا اسید هیدروفلوریک نمی تواند در الماس اثری بگذارد.

اسید هیدروفلوریک

اسید هیدروفلوریک همانطور که از نامش مشخص است، عضوی از خانواده کربوکسیلیک اسیدها است، اما با این حال قدرت اسیدی بسیار ضعیفی را دارا است.

اسید هیدروفلوریک با وجود آن ‌که قدرت اسیدی بسیار ضعیفی دارد، بسیار سمی می باشد و نباید به هیچ وجه در تماس با پوست دست انسان قرار گیرد.

از اسید هیدروفلوریک به اسم های دیگری همچون فلورین نام برده می شود. به این جهت که در واقعیت فلوریک اسید یک فلوراید هیدروژن در آب می باشد.

هیدروفلوریک اسید (Hydrofluoric acid) که به اسید اچ اف و اسید فلوریدریک هم معروف می باشد، در آب و تعداد زیادی از حلال‌ های آلی انحلال پذیراست، اما این اندازه انحلال در ترکیب هایی همچون اتر به مراتب خیلی کمتر از دیگر ترکیبات است.

اسید هیدروفلوریک یا اسید اچ اف یا اسید شیشه مثل دیگر اسیدها دارای بوی بسیار تند و تیزی است و به صورت گاز سفید رنگی می باشد و زمانی که با آب ترکیب گردد، قدرت اسیدی آن ضعیف‌تر می شود.

اسید هیدروفلوریک یک ماده سمی و بسیار اسیدی خطرناکی می باشد. به همین جهت توجه داشتن به نکاتی که در ادامه عنوان می کنیم هنگام کار با این ماده، حائز اهمیت است.

اسید هیدروفلوریک به قدری سمی و خطرناک است که اگر با پوست دست تماس داشته باشد باعث سوختگی‌های شدید و زخم‌های بسیار عمیق می گردد.

برای کار با اسید هیدروفلوریک می‌بایست از دستکش‌های مخصوص کار استفاده نمود.

اسید چگونه درست می شود

اسید مواد شیمیایی پرکاربرد و سمی می باشد که تحت عنوان تیزآب هم شناخته‌ و معروف شده اند.

این تیزآب به‌ معنی ترش‌ بودن مزه می باشد.

این ماده شیمیایی و سمی منحصر به‌ فرد، محلول آبی اسیدها است و قادر است کاغذ PH را از رنگ آبی به رنگ قرمز تغییر دهد.

اسید در انواع بسیار زیادی با غلظت ها و میزان اسیدی شدن متفاوتی تولید شده اند و هر کدام بر طبق میزان کاربرد و خصوصیاتی که در صنایع گوناگون دارند به‌ کار گرفته می شوند.

اسید قوی

اسید قوی به اسیدی گفته می شود، که زمانی در حلالی حل گردد، پروتون‌ هایش را به شکل تقریبی بیش از ۹۹٪ به حلال می دهد.

از جمله اسید های قوی می شود به اسید هیدروکلوریک(HCl)، اسید هیدروی(HI)، اسید هیدروبرومیک(HBr)، اسید پرکلریک (HClO4)، اسید نیتریک (HNO3) و اسید سولفوریک (H2SO4) اشاره داشت.

هرچه قدر اسید قوی تر است، ثابت تفکیک اسیدی (aK) بزرگتر شده و ثابت لگاریتمی(pH) آن کوچکتر می باشد.

اسید ضعیف

اسید ضعیف به اسیدی گفته می شود که زمانی در حلالی حل گردد، پروتون‌ هایش را به شکل کامل به حلال نمی دهد.

مواردی از اسید ضعیف شامل موارد زیر است:

اسیدکربنیک(H2CO3)، اسید استیک(CH3COOH)، اسید فسفریک، اسید هیدروفلوریک و اسید اگزالیک.

این نوع اسیدها به گونه ای می باشند که در یک محلول، اسید و باز مزدوج در شکل تعادل دیده خواهد شد.

اکثر این اسیدها از نوع اسید ضعیف می باشند. از جمله اسید ضعیف و پر استفاده و رایج اسید هیدروفلوریک می باشد.

اسید خوراکی

این اسید ها یکی از اصلی ترین و مهم ترین افزودنی های غذایی در صنایع تولید کننده محصولات غذایی و نوشیدنی می باشند و بسیار مورد استفاده قرار می گیرند.

با توسعه بخشیدن صنایع غذایی و نوشیدنی ها، ایجاد تقاضا برای غذاهای فرآوری شده نیز به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرده و تعداد بالایی از این مواد غذایی فرآوری گشته به دلایل گوناگونی به اسید و مواد اسیدی احتیاج دارد.

در برخی از موارد، از آن ها به شکل مواد نگهدارنده استفاده می شود و در صورتی که در بعضی از آنها به شکل بهبود دهنده طعم و کنترل کننده اسیدی شدن استفاده می شود.

*** محتوای این مطلب تبلیغاتی است و ایرنا مسئولیتی درباره آن ندارد.