گروه جامعه ایرنا - نخستین ساختمان کفش ملی در تهران از سال ۱۳۱۲ پایه گذاری شد در دهه ۳۰ به عنوان نخستین ساختمان و فروشگاه کفش ملی در تهران آغاز بکار کرد.
این ساختمان قدیمی در گوشه‌ای از میدان «قیام» تهران جا خوش کرده بود و چند دهه یکی از پررونق‌ترین فروشگاه‌های کفش ملی و سال‌ها سرپا بود و در کانون و مرکز توجه‌ها در منطقه قرار داشت.
بسیاری از پایتخت نشینان، خاطرات خرید کفش را از زمان کودکی خود به یاد دارند تا اینکه بعد از گذشت سالیان، گرد پیری بر رخسار این بنا نشست و گذر مترو هم پشت این بنا را خمیده کرد و کمرش لرزید و به ناگاه خطر ریزش بعد از دهه‌ها در آن هویدا شد.
اینجا بود که برخی به دلیل قدیمی بودن این بنا آن هم در یکی از کهن‌ترین میدان‌های شهر تهران، سودای مرمت و بازسازی آن را داشتند تا خاطره‌های این بنا و کمر خمیده و لزران آن از یاد نرود؛ سرانجام چند روز پیش به بهانه «خطر ریزش و تهدید امنیت جانی عابران پیاده و شهروندان»، تخریب شد.
ساختمان قدیمی کفش ملی چند سالی هم به بهانه مقاوم‌سازی در میدان قیام با تیرآهن‌هایی محصور شده بود اما این چاره هم افاقه نکرد و یکی از یادگاری‌های تهران قدیم که سال‌ها مورد بی‌توجهی قرار گرفته بود، تخریب شد.
چندروزی است که در ضلع شمال غربی میدان قیام جای این ساختمان خالی است، خروارها خاک و گچ جای آن را گرفته است؛ هرچند تخریب این ساختمان چند سالی به واسطه هشدارهای میراث‌دوستان و رسانه‌ها به تعویق افتاده بود اما حمایت‌ها راه به جایی نبرد و سرانجام این ساختمان قدیمی از میان برداشته شد.
تخریب این ساختمان قدیمی، سوال‌هایی مانند اینکه آیا این ساختمان با هماهنگی مسئولان گروه صنعتی ملی و دیگر مالکان انجام شده است یا اینکه علت تخریب و ریزش آن چه بود و اینکه آیا قرار است جای این ساختمان پر شود و بنایی ساخته شود که جایگزین آن باشد؛ مطرح است.
اینها سوال‌هایی است که خبرنگار ایرنا با عضو هیات مدیره گروه صنعتی ملی که ساختمان کفش ملی از اموال آن و از شرکت‌های وابسته به صندوق بازنشستگی کشوری است، مطرح کرد و از نظر خواهد گذشت.
چه زمانی زنگ تخریب ساختمان کفش ملی به صدا درآمد
از سال ١٣٩۶ که اولین زنگ خطر تخریب ساختمان کفش ملی به صدا درآمد، به واسطه علی‌محمد سعادت ـ مدیر بافت‌های تاریخی ـ فرهنگی منطقه۱۲و مدیرکل وقت میراث فرهنگی تهران، تخریب و نوسازی این ساختمان ممنوع اعلام شد اما تنها اقدام برای حفظ آن نصب تیرآهن‌هایی در سال ۱۳۹۹ بود تا ساختمان فرو نریزد. در طول این چند سال هم شهرداری و میراث فرهنگی، از مرمت و حفظ این بنا شانه خالی کردند و بر این نظر بودند که این ساختمان، چون مالک خصوصی دارد، باید مالک آن را احیا کند.
آذر ۱۳۹۹، سعادت که شهردار وقت منطقه ۱۲ بود، گفت که به دلیل شدت فرسودگی ساختمان کفش ملی و خطر ریزش آن، اخطارهای زیادی به مالکان این ساختمان قدیمی در میدان قیام داده و تاکید شد که این ساختمان باید مقاوم‌سازی شود؛ در غیر این صورت ممکن است این ساختمان خطراتی برای شهروندان و ساختمان‌های مجاور ایجاد کند اما متاسفانه کار جدی در این زمینه صورت نگرفت.
در خرداد امسال، پس از آن هشدارها، روابط عمومی شرکت کفش ملی توضیحاتی درباره اقدامات این شرکت برای حفظ ساختمان کفش ملی ارائه کرد: «بخشی از سرقفلی این ساختمان در اختیار شرکت و کفش ملی بوده و و دارندگان سرقفلی نمی‌توانند به تنهایی برای کسب پروانه تعمیرات اقدام کنند اما از طرفی، بنا بر دستور اکید مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری (کفش ملی از شرکت‌های تابعه صندوق بازنشستگی کشوری است)، مرمت و احیای شعبه میدان قیام، چه از نظر حفظ دارایی‌های بازنشستگان، چه از نظر حفظ و ارتقای برند کفش ملی و چه از حیث صیانت از بناهای ارزشمند شهر تهران با قید اولویت و فوریت پیگیری می‌شود و در این راه، شرکت کفش ملی برای هرگونه همکاری با نهادهای ذی‌ربط آمادگی کامل دارد.»
اموال کفش ملی وابسته به صندوق بازنشستگی کشوری است
عضو هیات مدیره گروه صنعتی ملی که کفش ملی که یکی از شرکت‌های وابسته به آن و زیرمجموعه صندوق بازنشستگی کشوری است در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: ساختمان کفش ملی که در میدان قیام تهران قرار داشت و به تازگی تخریب شد، بخشی از مالکیت و سرقفلی و حق کسب و پیشه آن مربوط به کفش ملی است که از شرکت های وابسته به صندوق بازنشستگی کشوری محسوب می‌شود.
مترو به ساختمان آسیب زد
آیدین مولازاده افزود: ساختمان تخریب شده کفش ملی در میدان قیام اولین فروشگاه کفش ملی است ک به دلیل عبور مترو از زیر آن همچنین به دلیل قدیمی بودن آن ساختمان ۹۹ درصد به دلیل لرزش‌های مترو و نزدیکی با ایستگاه مترو دچار آسیب جدی شد.
وی ادامه داد: چند سال پیش این ساختمان فرو نشست و به ناچار برای حفظ ایمنی مردم و مراجعه کنندگان از سه سال پیش این فروشگاه تعطیل شد؛ در حالی که فروشگاه تا سال ۱۳۹۷ فعال بود.
مولازاده با بیان اینکه مترو باعث این شرایط شد، تاکید کرد: به همین دلیل هم مکاتباتی را با مسئولان مترو و شهرداری انجام دادیم تا در این رابطه همکاری کنند؛ قرار شد که ساختمان مقاوم سازی شود و از سویی هم چون ساختمان قدیمی بود، تمایل براین بود تا قدمت آن حفظ شود و سازمان میراث فرهنگی هم تاکید بر حفظ اصالت و بنای موجود داشت و ما هم در این مورد دچار یک دوراهی شده بودیم.
ساختمان در عمل امکان بازسازی را نداشت
وی تصریح کرد:به دلیل اینکه ساختمان قدیمی بود و آسیب هم دیده بود و فرونشست هم کرده بود؛ در عمل امکان بازسازی نداشت و میراث فرهنگی هم نمی‌توانست بخشنامه حفظ بناهای قدیم را رعایت نکند.
عضو هیات مدیره گروه صنعتی ملی با بیان اینکه در عمل، در یک بن بست قرار داشتیم، تاکید کرد: به ناچار آن زمان ساختمان را ایمن سازی کردیم که ریزش نکند و فروشگاه هم به دلیل ناایمن بودن تعطیل شد.
وی افزود: سرانجام دادستانی تهران با درک صحیح و امکان ریزش ساختمان و آسیب دیدن عابران، دستور تخریب صادر کرد و این کار با همکاری شهردای و میراث فرهنگی با حضور نمایندگان کفش ملی انجام شد.
ساختمان جدید ساخته خواهد شد
وی اعلام کرد: نقشه ساختمان جدید که قرار است جای ساختمان تخریب شده ساخته شود، آماده است و اعتبار آن حدود ۲۴میلیارد تومان هم درنظر گرفته شده است و تحت نظر شرکت مهندسی گروه صنعتی ملی کارها انجام خواهد شد و تنها مشکل در این زمینه هماهنگی لازم با ۲ مالک دیگر این ملک است و شهرداری هم قول تایید نقشه را داده است و جلسه‌ای هم با حضور مالکان برگزار شده است و عملیات اجرای ساخت هم در آینده نزدیک انجام خواهد شد.
عضو هیات مدیره گروه صنعتی ملی در پاسخ به اینکه آیا سازه جدید یک سازه سنتی یا سازه‌ای امروزی خواهد بود، گفت: ترجیح بر این است با توجه به بافت قدیمی منطقه میدان قیام و نحوه ساخت ایستگاه مترو در نزدیکی این ساختمان نوع سازه سنتی باشد و در این مورد هم باید با شهرداری و میراث فرهنگی همچنین دیگر مالکان هماهنگی شود.
نظر شما