بلندمرتبه سازی‌های بی‌رویه در یاسوج و چالش های فرارو

یاسوج در سال های اخیر شاهد مهاجرت بی رویه ساکنان مناطق مختلف استان و برخی نقاط کشور بوده به طوری که جمعیت این شهر در سال ۱۳۵۵ تنها چهار هزار و۵۲۴ نفر بوده و در آخرین سرشماری رسمی که سال ۱۳۹۵ انجام شده به ۱۳۴ هزار و ۵۳۲ نفر رسیده و این امر تامین زمین برای ایجاد زیرساخت های مختلف در این شهر را با مشکل مواجه کرده است.

آن طور که کارشناسان صنعت ساختمان سازی می گویند: کمبود زمین برای ایجاد زیرساخت های مختلف همراه با افزایش جمعیت در یاسوج باعث استقبال از زندگی آپارتمان نشینی شده و این امر بازار احداث ساختمان های چند طبقه را گرم کرده است.

صاحب نظران حوزه شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد اعتقاد دارند: در حالی که استاندارد متوسط تراکم ساختمانی پیشنهادی در یاسوج ۲۰۰ درصد و با سطح اشتغال ۵۰درصد در چهار طبقه می باشد متاسفانه در برخی از نقاط این شهر مانند باهنر، سعدی و سالم آباد علی رغم رعایت ضوابط مذکور از سوی شهرداری در هنگام صدور پروانه ساختمانی، اما در زمان اجرا مالکان بدون توجه به ضوابط مندرج در پروانه ساختمانی به صورت خودسرانه نسبت به افزایش طبقات ساختمانی اقدام می کنند که این مساله می تواند در آینده پیامدهای خطرناکی در زمینه افزایش مخاطرات وقت بحران به دنبال داشته باشد.

آنان تاکید می کنند که احداث مجتمع های مسکونی چند طبقه به دلیل افزایش تراکم جمعیت در هکتار سبب کاهش سرانه های عمومی شهری مانند فضای سبز، مکان های بهداشتی و درمانی می شود که این امر کاهش کیفیت زندگی شهروندان را به دنبال دارد.

آن طور که کارشناسان حوزه شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد اعتقاد دارند احداث ساختمان های چند طبقه به صورت بی ضابطه همچنین می تواند باعث افزایش شمار خودروهای ساکنان و به دنبال آن ترافیک و کمبود زیرساخت هایی مانند پارکینگ نیز شود.

نیازهای احداث ساختمان های بلندمرتبه

سرپرست معاونت شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد می گوید: توسعه عمودی شهرها و استفاده بهینه از فضا یکی از نیازهای اساسی زندگی شهری امروزی است که استفاده از این پتانسیل با رعایت همه ضوابط شهرسازی می تواند در رشد عمودی شهرها کمک کرده و همچنین هزینه ایجاد زیرساخت ها نسبت به توسعه افقی شهری را کاهش داده و از بین رفتن اراضی کشاورزی را به حداقل می رساند.

صادق امیران تاکید کرد:کم توجهی به ضوابط و مقررات شهرسازی در مجتمع ها مسکونی از سوی مجریان و مالکان مانند رعایت نکردن سطح اشغال ارتفاع ساختمان نسبت به عرض معبر،رعایت نکردن نسبت فضای باز در آینده علاوه بر اینکه سبب تنزل کیفیت زندگی ساکنان، نقص حقوق شهروندی همچون اشرافیت ، سایه اندازی و محروم شدن از نور طبیعی می شود، امکان انجام عملیات امداد و نجات از سوی دستگاه های خدمات رسان هنگام بروز زلزله را به حداقل می رساند.

وی عنوان کرد: رعایت ارتفاع ساختمان،سطح اشغال و همچنین محل استقرارآن براساس ضوابط طرح تفضیلی مصوب از مهمترین اصول شهرسازی است و باید در ساخت ساختمان های چند طبقه در شهر یاسوج از سوی مجریان مورد توجه باشد اما این مهم به شدت مغفول مانده است.

امیران ابراز داشت: رعایت نکردن تراکم ساختمانی و سطح اشغال طبق ضوابط مصوب و در نتیجه افزایش تعداد واحدهای مسکونی سبب افزایش تراکم جمعیت در آینده و خدمات برای کمبود روبنایی ( جاده دسترسی،فضاهای آموزشی، بهداشتی و سایر امکانات) می شود.

سرپرست معاونت شهرسازی اداره کل راه وشهرسازی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: رعایت فضای باز در ساختمان بلندمرتبه به میزان ۲۵ مترمربع به ازای هر واحد مسکونی براساس مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران یکی از مهمترین الزاماتی بوده که باید در احداث ساختمان های چند طبقه مورد توجه قرار گیرد اما این مهم در یاسوج رعایت نمی شود.

امیران با اشاره به سردسیر بودن اقلیم یاسوج خاطرنشان کرد: احداث ساختمان های بلندمرتبه بدون توجه به موضوع ارتفاع ساختمان نسبت به عرض معبر و محل استقرار ساختمان باعث سایه اندازی و نرسیدن نور خورشید به ساکنان این ساختمان ها و ساختمان مجاور می شود که این امر از مصادیق نقض حقوق شهروندی می باشد.

امیران اظهار داشت: در طرح بازنگری جامع یاسوج موضوع پهنه بندی تراکمی مصوب شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران براساس شاخص های مختلف طبیعی،جمعیتی،خدمات زیربنایی و روبنایی شهری و همچنین پتانسیل شبکه معابر و در کنار ارزش اقتصادی زمین دیده شده که علاوه بر این مهمترین موضوع در پهنه بندی تراکمی این شهر شناسایی گسل ها و حفظ حریم آنان این شهر است.

وی تاکید کرد: گسل های زلزله به طور دقیق در نقشه پهنه بندی تراکمی شهر یاسوج دیده شده و برنامه ریزی لازم جهت پیشگیری از احداث ساختمان های بلند مرتبه در حریم این گسل ها انجام شده است.

نقش کم رنگ جامعه مهندسی در تدوین قوانین بالادستی

معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: مردم و جامعه مهندسی در شهر یاسوج با ناهنجاری ها در ساخت و سازها روبرو هستند که با توجه به اینکه ایران کشوری بلاخیز است نیاز است این رویه اصلاح شود.

کیامرث حاجی زاده ادامه داد: سیما و منظر شهری برخی شهرهای کهگیلویه و بویراحمد به علت بی توجهی دستخوش تغییرات جدی شده و وجود خلاهای قانونی برای نظارت دفاتر فنی بر پروژه های شهری کار را دشوار کرده است .

وضعیت نامطلوب ساخت و ساز از کجا آب می خورد؟

سید حسین کاظمی،کارشناس عمران در خصوص این معضل می گوید که روابط قومیتی، ارتباط های فامیلی، منفعت طلبی و قانون گریزی مهمترین دلایل ساخت و سازهای غیر اصولی است.

راهکار چیست؟

سرپرست معاونت شهرسازی اداره کل راه وشهرسازی کهگیلویه و بویراحمد گفت: استفاده از توسعه درون زای شهری به ویژه اراضی واقع در بافت فرسوده که از سوی اداره بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان شناسایی و در کمیسیون ماده پنج و سازمان عمران و بهسازی شهری ایران به تصویب رسیده یکی از راهکارهای برون رفت از این موضوع است تا از توسعه افقی و عمودی بی رویه جلوگیری شود.

امیران تاکید کرد: با افزایش کمک های حمایتی دولت جهت بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده در آینده آسیب های ناشی از مخاطرات زلزله به حداقل می رسد.

براساس طرح بازنگری جامع شهر یاسوج مرکز استان که بهمن ماه پارسال به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران رسیده است مساحت پیشنهادی شهر یاسوج به مساحت سه هزار و ۶۰۰ هکتار برای جمعیتی معادل ۳۵۰ هزار نفری در افق سال ۱۴۱۵ می باشد که در این طرح ۲ محدوده منفصل شامل محدوده منفصل جنوبی و شمالی در مناطق سرآبتاوه،مادوان، تل خسرو،شهرک سروک،مهریان، بلهزار و شهرک ولایت، به محدوده شهر یاسوج الحاق شده است.

طرح تفضیلی قبلی شهر یاسوج با مساحتی معادل یکهزار و ۸۱۸ هکتار و جمعیت ۱۲۰جهت اسکان هزار نفر در سال ۱۳۸۵ تصویب شده بود.

یاسوج در مرکز استان کهگیلویه و بویر احمد و شهرستان بویر احمد واقع شده است، این شهر یکی از شهرهای جنوب غربی ایران است و از جنوب به استان فارس، از شرق به اصفهان و از غرب به شهرستان کهگیلویه منتهی می‌شود.