به گزارش خبرنگار تاریخ و اندیشه ایرنا، چند ماه قبل از آغاز جنگ در ۱۴ خرداد ۱۳۵۹، صدام حسین در شهر طائف عربستان با پادشاه سعودی و بعضی از سران کشورهای عربی ملاقات کرد و اطلاعاتی از اوضاع اقتصادی، اجتماعی و نظامی ایران دریافت کرد. سران عربستان و کویت از برنامه صدام برای جنگ با ایران مطلع بودند و از حمله نظامی عراق به ایران حمایت می‌کردند.
با آغاز جنگ، عراق بلافاصله از پشتیبانی تقریبا همه کشورهای عربی خلیج فارس و نیز اردن و مصر برخوردار شد. عربستان سعودی و کویت توافق کردند تا تولید نفت خود را افزایش داده و این اضافه تولید را برای عراق به فروش برسانند. عربستان روزانه ۳۰۰ هزار بشکه و کویت روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نفت را به حساب عراق می‌فروخت.
وام ۲۵ میلیارد دلاری عربستان به عراق
عربستان در طول جنگ ۲۵ میلیارد دلار وام در اختیار عراق قرار داد. همچنین بنا به گفته وزیر کشور اسبق عربستان، این کشور در ۷۰ کیلومتری بندر اصلی جده، یک بندرگاه ویژه حمل ونقل امکانات برای جبهه عراق تاسیس کرده بود تا هر چه صدام می‌خواهد از این بندرگاه به عراق ببرد.
از سوی دیگر کویت با به اجرا گذاشتن مقرراتی جدید سعی کرد تا ایرانیان و شیعیان طرفدار انقلاب اسلامی را در آن کشور تحت فشار بگذارد. کویت یکی از کشورهایی بود که علاوه بر کمک‌های سیاسی و تبلیغاتی، تاسیسات بندری خود را برای انتقال کالا و تسلیحات در اختیار عراق گذاشت و در طول جنگ در مجموع ۱۹ میلیارد دلار به عراق کمک کرد.
کمک های تدارکاتی شاه حسین
اردن بندر عقبه را به منظور تدارک ارتش عراق در اختیار آن کشور قرار داد و جاده ارتباطی اردن به عراق، مهم‌ترین مسیر تدارکاتی ارتش عراق و نیز صادرات نفت عراق از طریق تانکرهای نفت کش شد. شاه حسین پادشاه اردن در روزهای آغاز جنگ در جبهه‌های عراق حاضر شد و به همراه صدام آتش توپخانه ارتش بعثی را به سمت ایران روانه کرد. با ادامه جنگ، روابط کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با دولت عراق گسترده‌تر شد و این کشورها کمک‌های مالی فراوانی به دولت عراق کردند.
تهیه نیروی کار از مصر
عراق تلاش کرد تا جنگ خود را قادسیه صدام نامیده و آن را جنگ بین عرب‌ها و فارس‌ها جلوه دهد. به جز کشورهای سوریه و لیبی که در جنگ از ایران حمایت می‌کردند و بعضی کشورهای عربی مانند الجزایر که در جنگ بی‌طرف بودند، اکثر کشورهای عربی از عراق پشتیبانی می‌کردند. برای مثال مصر که کشوری فقیر بود با اعزام صدها هزار نفر کارگر به عراق، امکان بسیج نیروی انسانی به جبهه‌ها را برای عراق فراهم آورد.
با این شیوه مصر سالانه بیش از یک میلیارد دلار از عراق کسب درآمد می‌کرد. تعداد کارگران مصری در عراق در اواخر جنگ به ۲ میلیون نفر رسید. پس از آغاز جنگ، سادات رییس جمهور مصر یک افسر ارتش را به سفارت مصر در واشنگتن فرستاد که ماموریت وی فقط پیگیری نیازهای تسلیحاتی عراق در آمریکا بود. دولت مصر از طریق این فرد احتیاجات نظامی عراق را با اطلاع آمریکا و به اسم ارتش مصر خریداری می‌کرد و آن‌ها را به مصر و از آنجا به عراق ارسال می‌کرد.
علاوه بر این، دولت مصر کشتی‌های ایرانی که از آبراه سوئز عبور می‌کردند مورد بازرسی قرار می‌داد. یک بار در این بازرسی ها مامورین مصری یکی از کشتی‌های شرکت کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران را متوقف و توپ های ۱۷۵ میلی متری خریداری شده برای ایران را مصادره کرد.
حافظ اسد و قذافی پشت ایران
حافظ اسد رییس جمهور سوریه طی مصاحبه ای با روزنامه السفیر در ۱۷ آبان ۱۳۵۹ جنگ عراق با ایران را محکوم و آن را برای انحراف افکار عمومی عرب ها از مبارزه با اسرائیل و به نفع آمریکا ارزیابی کرد. این اقدام سوریه موجب شد تا عراق بلافاصله روابط سیاسی خود با سوریه را قطع کند.
لیبی هم که از ابتدای جنگ در طرف ایران قرار گرفت و معتقد بود جنگ باید تا سقوط صدام ادامه یابد. لیبی از کشورهایی بود که به ایران پیشنهاد همکاری برای ایجاد حکومتی مردمی در عراق را داد و موافق ورود قوای ایران به خاک عراق بود.
منبع: تاریخ تحلیلی جنگ ایران و عراق، جلد اول، حسین علایی، نشر مرز و بوم
نظر شما