تجارت آزاد السالوادور و پکن؛ آمریکای لاتین زیر چتر چین

به گزارش روز پنج‌شنبه ایرنا، «نایب بوکله» رئیس‌جمهوری السالوادور به تازگی (۹ نوامبر/ ۱۸ آبان) و در یک کنفرانس مطبوعاتی، از توافق با چین برای امضای توافقنامه تجارت آزاد خبر داد. وی با تاکید بر اینکه این توافق «در مسیری فوری» با هدف نهایی شدن «در اسرع وقت» قرار دارد، گفت: این‌ها فرصت‌هایی هستند که هر روز به دست نمی‌آیند، توافق تجارت آزاد هر روز اعلام نمی‌شود و امکان آن، حتی با قدرتی مانند جمهوری خلق چین کمتر فراهم می‌شود.  

السالوادور در سال ۲۰۱۸ روابط دیپلماتیک خود را با تایوان قطع کرد و از آن زمان، غول آسیایی حضور خود را در کشور آمریکای مرکزی افزایش داده است.

دوشنبه گذشته، دادگاهی در السالوادور از تعلیق توافقنامه تجارت آزاد السالوادور با تایوان خبر داد. دیوان قانون اساسی دادگاه عالی السالوادور با انتشار بیانیه‌ای به طور رسمی اعلام کرد هر گونه اقدامات برای حفظ به اصطلاح «توافقنامه تجارت آزاد» با تایوان نامعتبر است و به این ترتیب توافقنامه نامه تجارت آزاد این کشور با تایوان را به طور کامل لغو کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز پنجشنبه ۱۰ نوامبر (۱۹ آبان)، از السالوادور به دلیل اتخاذ تصمیم منطبق با منافع اصلی و دراز مدت دو کشور قدردانی کرد و گفت این امر نشان می‌دهد که پایبندی بر اصل چین واحد، منطبق با عدالت بین‌المللی، سازگار با روند کلی توسعه و نیز یک خواسته مردمی است و هیچ نیرویی نمی‌تواند مانع آن شود.

«کارلوس آکینو» اقتصاددان اهل پرو در گفت‌وگو با اسپوتنیک موندو تصریح کرد: امضای قرارداد آزاد تجاری با السالوادور، ارتباط چین با بازار آمریکای مرکزی را تقویت خواهد کرد.

به گفته این کارشناس آمریکای لاتین، «چین در جهان و به ویژه در آمریکای جنوبی مهم است و بزرگترین شریک تجاری برزیل، آرژانتین، پرو و ‌شیلی است». آکینو گفت: حضور چین در آمریکای مرکزی، حضور نسبتا ضعیفی است زیرا بسیاری از کشورهای آمریکای مرکزی هنوز آمریکا را به عنوان شریک تجاری اصلی خود دارند.

به عقیده این اقتصاددان، این واقعیت که السالوادور در شرایط منطقه‌ای که در آن، کشورهای آمریکای مرکزی روز به روز پکن را به رسمیت می‌شناسند و ارتباط خود با تایوان را متوقف می‌کنند، غیر عادی و «یک ناهنجاری به نظر می‌رسید». 
«سرخیو سِسارین» تحلیلگر بین‌المللی اهل آرژانتین و متخصص در حوزه چین نیز معتقد است که این اعلام و تصمیم رئیس‌جمهوری السالوادور «در تطابق کامل با راهبرد چین در روابط سیاسی و اقتصادی با آمریکای لاتین و کارائیب است». وی یادآور شد که چین پیشتر در اسناد راهبردی ارائه شده در سال ۲۰۱۶ میلادی، به اهمیت «افزایش قراردادهای تجاری ترجیحی با منطقه» اشاره کرده است.

هر دو کارشناس، «تفاوت در اندازه (بازار) میان چین و السالوادور به عنوان مانعی در مسیر ادغام و همگرایی» را رد کردند و در مقابل تاکید کردند که در مذاکره برای توافقنامه تجارت آزاد، «عدم تقارن دارای مزایایی است».

به عنوان نمونه، ایجاد یک قرار آزاد تجاری با چین، برای مکزیک دشوارتر خواهد بود، چرا که این کشور دارای یک صنعت تولیدی است که با صنعت چین دچار اصطکاک می‌شود. صنعت السالوادور با امضای توافق تجارت آزاد با چین، از بین نمی‌رود، آن‌ها اقتصادهایی در رقابت نبوده بلکه مکمل یکدیگر هستند. السالوادور می‌تواند محصولاتی را بفروشد که چین ندارد و چین می‌تواند محصولاتی را بفروشد که السالوادور تولید نمی‌کند.

فناوری، عامل کلیدی در مناقشه چین و آمریکا

از جمله انتظاراتی که توافق جدید میان پکن- سان‌سالوادور به وجود می‌آورد، تسهیل سرمایه گذاری چین در زمینه فناوری اطلاعات است. حوزه ای که به ویژه دولت بوکله از ترویج‌کنندگان اصلی آن در منطقه است.

سسارین تاکید کرد که این توافق می‌تواند «سرمایه‌گذاری در زمینه پلتفرم‌های تجارت الکترونیک» را برای این کشور آمریکای مرکزی فراهم کند. چنان که پیشتر مشاهده کردیم، راه‌اندازی کارخانه‌های تولید ریزپردازنده شرکت آمریکایی اینتِل در کاستاریکا به «تقویت ظرفیت‌های داخلی» این کشور در این حوزه منجر شد.

از طرفی، ارتباط استراتژیک السالوادور با چین، برنامه‌های این کشور آمریکای مرکزی برای تثبیت صنعت فناوری مرتبط با ارزهای دیجیتال را تقویت خواهد کرد. توسعه صنعت ارزهای دیجیتال السالوادور می‌تواند این مکانیسم را به عنوان جایگزینی برای «عدم وابستگی به دلار» بهبود بخشد.

این توافق همچنین شرایط برای همکاری در زمینه فناوری ۵G ارائه شده توسط شرکت چینی هوآوی را فراهم خواهد کرد که یکی از عناصر اصلی اختلاف تجاری و ژئوپلیتیکی میان پکن و واشنگتن است.

به گفته آکینو، ۵G اگر چه به عنوان «پیشرفته‌ترین فناوری جهان» معرفی شده است اما آمریکا اصرار دارد که کشورهای متحد را تحت فشار قرار دهد تا از انتخاب خدمات چینی خودداری کنند.