کاهش مشکلات تالاب زریوار مریوان نیازمند همت مسئولان

به گزارش  ایرنا، دریاچه زریوار سال ۱۳۸۸ به دلیل داشتن تنوع زیستی و گونه‌های متنوع جانوری و گیاهی به عنوان پناهگاه حیات وحش به تصویب رسید و بعد از گذشت ۹ سال به عنوان بیست و پنجمین تالاب بین‌المللی در کنوانسیون رامسر ثبت شد.

دریاچه زریوار مریوان دارای یک هزار و ۲۰۰ هکتار نیزار، سه هزار و ۴۰۰ هکتار پناهگاه حیات وحش و ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار تالاب است، براساس آخرین اطلاعات اعلام شده از سوی مسوولان محیط زیست کردستان این دریاچه دارای ۱۴ گونه ماهی، ۲۷ گونه پستاندار، بیش از ۳۰۰ گونه پرنده و ۲۶۰ گونه گیاه آبزی و چندین گونه خزنده و دوزیست است.

هرچند براساس تحقیقات دانشگاهی انجام شده از سوی محققان دانشگاه کردستان تعداد گونه‌های جانوری موجود در تالاب زریبار به نسبت گذشته کاهش چشمگیری داشته است و اگر اقدامات پیشگرانه سریع‌تر انجام نشود این تالاب به سرنوشت دیگر تالاب های خشک شده کشور دچار می‌شود.

به منظور بررسی مسائل و چالش های پیش روی تالاب زریوار ۶ مهرماه سال جاری چهارمین کمیته استانی برنامه مدیریت جامع تالاب بین‌المللی زریوار به ریاست استاندار تشکیل و در آن بر مدیریت تالاب تاکید شد.

افزون بر این نخستین نشست برنامه مدیریت جامع تالاب بین المللی زریوار هفتم تیرماه سال جاری برگزار و در آن اولویت های اجرایی دستگاه‌های مسوول در اجرای اقدامات برنامه مدیریت جامع تالاب مشخص شد و امروز ۹ آبان نشستی با عنوان مرور برنامه مدیریت جامع تالاب زریوار و بررسی نقش و مسوولیت دست اندرکاران در اجرای آن با حضور معاون طرح حفاظت از تالاب های ایران در سنندج برگزار شد.

شناسایی عوامل تهدید تالاب زریوار در حوضه آبریز آن

معاون طرح حفاظت از تالاب های ایران در این نشست با اشاره به اینکه زریوار یکی از آخرین سنگرهای تالاب های کشور است که باید مورد حفاظت قرار گیرد، اظهار داشت: این تالاب دارای ارزش و خدمات بی شماری است که حفاظت از آن هم مستلزم همت جمعی است.

 یوسف‌علی احمدی با بیان اینکه در حال حاضر ما تجربه دریاچه ارومیه و تالاب هایی هم چون هامون را داریم که با بهره مندی از آن می توانیم تهدیدات تالاب زریوار را کاهش دهیم،   اضافه کرد: دریاچه ارومیه به خوبی توسط سازمان محیط زیست محافظت می شد ولی آنچه منجر به خشک شدن آن شد در خارج از محدوده تحت مدیریت این سازمان روی داد.

به گفته معاون طرح حفاظت از تالاب های ایران، در تالاب زریوار هم باید در حوضه آبریز آن باید دنبال شناسایی عوامل به خطر افتادن آن باشیم.

احمدی با اشاره به اینکه پنج گام طی شده که تالاب زریوار را با نگاه دیگر حفاظت کنیم، گفت: در نگاه جدید متوجه شدیم اتفاقاتی که زریوار را تهدید می کند کیلومترها دورتر از آن قرار دارد.

وی ادامه داد: گام های استقرار رویکرد زیست بومی در حفاظت از تالاب زریوار طی شده و اجزای برنامه مدیریت و اقدامات اولویت دار هم در نشست قبلی استخراج شده است و  حال ، ارائه ساختار و اجزای برنامه مدیریت و مرور چارچوب برنامه را مدنظر داریم.

حذف گونه درخت پالونیا در زریبار

مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان هم در این نشست با اشاره به اینکه وظیفه هر دستگاه در ارتباط با زریوار براساس برنامه مطالعات جامع مشخص شده است، اظهار داشت: با تغییرات اقلیمی و کمبود آب و خشکسالی های متوالی می طلبد سازمان جهاد کشاورزی با جدیت بیشتری طرح الگوی کشت را در اراضی محدوده تالاب اجرایی کند.

اقبال حمیدی با اشاره به اینکه ممانعت از کشت به شیوه سنتی و همچنین کشت محصولات آب‌بر هم چون برنج تاثیر زیادی در حفاظت از تالاب دارد، افزود: در سنوات گذشته ۱۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی محدوده تالاب به کشت برنج و تنباکو اختصاص داشت و حال براساس اعلام سازمان جهاد کشاورزی این میزان به ۳۷ هکتار کاهش یافته است.

وی ادامه داد: در کارگروه شهرستانی برنامه مدیریت جامع تالاب در سال جاری مصوب شد که تا پایان سال درختان پالونیا کشت شده در اطراف دریاچه حذف و گونه های سازگار با کم آبی و با تاج پوششی بیشتر جایگزین شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان از دیگر مشکلات تالاب را ورود فاضلاب روستاها به آن خواند وگفت: شرکت آب و فاضلاب استان وعده داده تا پایان سال فاضلاب سه روستای باقی مانده هم از طریق خط انتقال به تصفیه خانه شهر مریوان منتقل شود.

حمیدی ادامه داد: مکان یابی برای جمع آوری فضولات دامی روستاهای اطراف دریاچه، استفاده از شیوه‌های بیولوژیک برای مبارزه با آفات و بیماری های گیاهی در اراضی کشاورزی منطقه و قطع آب زریبار برای استفاده در فضای سبز محوطه از سوی شهرداری از دیگر مصوباتی است که دستگاه های متولی موظف به اجرای آن هستند.

وی بیان کرد: به منظور ارائه راهکار و رفع مشکلات پیش روی تالاب زریوار از پایان نامه های دانشجویی در این رابطه حمایت مالی می کنیم و تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز را هم در اختیار دانشجویان قرار می دهیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان یکی از اولویت های کاری این اداره کل را برقراری ارتباط بیشتر با دانشگاه ها و مراکز علمی خواند و گفت: حل مشکلات محیط زیستی با کارهای علمی جزو برنامه های اصلی ما است و در این راستا از ظرفیت دانشگاه های استان استفاده خواهیم کرد.

۲۰۰ هکتار از نیزارهای زریوار طعمه حریق شد

حمیدی از دیگر مشکلات تالاب زریوار را وقوع آتش سوزی در آن خواند و اظهار داشت: از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۲۰۰ هکتار از نیزارهای زریبار طعمه حریق شده است.

وی ادامه داد: وضعیت تالاب زریوار به گونه ای است که در هنگام آتش سوزی دسترسی ماشین آلات به محدوده امکان پذیر نیست و تنها راهکار برای اطفای آتش در کمترین زمان استفاده از امداد هوایی است.

حمیدی یادآور شد: آتش سوزی نیزارهای زریوار همواره از سوی عده‌ای که تصور می کنند با این کار خود دریاچه را از شر نیزارها نجات می دهند یا اینکه توسط تعدادی از کشاورزان به منظور دخل و تصرف و گسترش سطح اراضی شان انجام می شود.

برنامه مدیریت جامع تالاب بین المللی زریبار به عنوان یک سند بالادستی در شورای برنامه ریزی و توسعه استان و کمیته ملی تالاب های کشور مصوب شده است و همه دستگاه های مرتبط موظف به رعایت و عمل به آن هستند.

 تعیین حریم اکولوژیکی تالاب، انجام مطالعات گونه های غیر بومی و مهاجم از جمله اقداماتی است که دانشگاه کردستان مسوول اجرای آن است و شرکت آب منطقه ای استان هم موظف به تعیین و اجرای حریم کیفی تالاب، مطالعه و تعیین حریم کمی و کیفی تالاب و همکاری در ساماندهی استقرار کاربری ها در حوضه آبریز دریاچه شده است.

جهاد کشاورزی هم موظف به آموزش و ترویج کشاورزان منطقه، مدیریت مصرف بهینه منابع آب و برقراری مشوق ها و محدودیت ها برای کودها و سموم شیمیایی شده است.

علاوه براین نهادها چندین دستگاه دیگر از جمله اداره کل منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی و صداوسیمای مرکز کردستان، هواشناسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مسوول اجرای اقدامات برنامه مدیریت جامع تالاب زریوار هستند.