دکتر ابراهیم معظمی گودرزی در مصاحبه با مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: فرایند تدوین برش استانی مهندسی فرهنگی ۱۹ استان دیگر از ابتدای آبان ماه شروع شده و تا پایان سال جاری پایان خواهد یافت. مشروح این گفت و گو به شرح زیر است:
وضعیت برش های استانی در سال ۱۴۰۱ از نظر تدوین واجرا چگونه خواهد بود؟
گودرزی: براساس تصمیمات شورای راهبری تدوین و اجرای برش های استانی نقشه مهندسی فرهنگی کشور تعداد ۱۲ استان طی سال ۱۴۰۰ تا پایان مهرماه سال ۱۴۰۱ رونمایی و وارد اجرا خواهند شد که استان‌های فارس، سیستان وبلوچستان، آذربایجان شرقی، لرستان، گلستان، هرمزگان، خراسان رضوی، البرز، بوشهر و همدان در ماه‌های گذشته رونمایی شده و در هفته جاری هگیلویه و بویر احمد و استان زنجان نیز در هفته‌های آتی رونمایی خواهند شد. فرایند تدوین ۱۹ استان دیگر نیز از ابتدای آبان ماه شروع شده و تا پایان امسال خاتمه خواهد یافت.
مهمترین پیامدهای اجرای برش‌های استانی نقشه در تحولات فرهنگ واجتماعی استان‌ها چیست؟
گودرزی: بررسی‌ها و تحقیقات میدانی و مستندات و گزارش‌های انجام شده نشان داد که استان در حوزه فرهنگ به چند عامل مهم نیاز دارند: اول وجود یک سند فرهنگی استانی که الگوی تدوین مبتنی بر مسایل و چالش‌های فرهنگی استان باشد و در درون استان و از طریق همفکری دستگاه‌های دولتی و نهادهای غیردولتی تهیه شده باشد. عامل دوم که بسیار مهم وکلیدی است وجود هم افزایی و هماهنگی بین بخشی و بین دستگاهی است که همه نسبت به فرهنگ دغدغه مشترک داشته باشند تا در اجرای برنامه‌ها شاهد همکاری و هماهنگی بیشتر بین آنها باشیم.
عامل سوم که تعیین کننده نهایی است رویکرد قرارگاهی فرهنگ از سیاستگذاری تا اجرا و دریک چرخه منظم از سطح شورای عالی کشور و شورای فرهنگ عمومی کشور تا سطح استانی و حتی سطح کارگاهی فرهنگ است. عامل اول با تدوین برش‌های استانی نقشه و منطبق براساس آیین نامه اجرایی تدوین واجرای برش استانی مصوبه ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور در اسفندماه ۱۳۹۹ بود که با امضای معاون اول محترم وقت رییس جمهوری ابلاغ شد. عامل دوم که موضوع هماهنگی بین بخشی و دستگاهی در تدوین برش استانی بود از طریق آیین‌نامه مزبور و دستورالعمل تدوین برش ابلاغ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی بود که شورای برنامه‌ریزی توسعه استان‌ها، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان ها، شورای فرهنگ عمومی استان‌ها را در کنار ادارات کل استان ها با مشارکت و همفکری در قالب کمیته‌های تخصصی، مسئولیت تدوین و تصویب برش استانی را داشتند.
یعنی علاوه بر شورای فرهنگی عمومی استان، نهادهای ستادی استان مانند سازمان مدیریت و شورای برنامه ریزی و توسعه را دخیل ساختید.چرا این اتفاق افتاد؟
گودرزی: در بررسی‌ها و تحقیقات میدانی مشخص شد مهمترین دلایل تحقق نیافتن برنامه های فرهنگی مصوب شورای فرهنگ عمومی، به عواملی مانند ناهماهنگی ارکان شورا، تصویب نشدن مصوبات اجرایی، تامین نشدن اعتبار یا نبود اعتبار برای مصوبات اجرایی، ناهماهنگی بین نهادهای تامین کننده منابع اعتباری با نهادهای مجری و در نهایت نبود انسجام برنامه استانی با برنامه ملی ارتباط داشتند. رویکرد به همگرایی و هماهنگی بین بخشی در استان در برش‌های استانی از این موضوع نشات گرفت. توضیح می دادم علت اجرا نشدن مصوبات شورای فرهنگ عمومی استان ها، ناهماهنگی نهادهای مسئول در استان از قبیل سازمان مدیریت وبرنامه‌ریزی و نیز شورای فرهنگ عمومی استان ها بود که در تدوین واجرایی سازی برش استانی فرایندهای تصویب و تامین اعتبار در نهادهای مسئول دیده شده است.
به عبارت دیگر در فرایند کار، پیش بینی پشتوانه حقوقی و قانونی اجرای برش استانی دیده شده است؟
گودرزی: مهمترین پشتوانه حقوقی و قانونی آیین‌نامه تدوین واجرای برش‌های استانی نقشه مهندسی فرهنگی کشور مصوب ۲۳ بهمن ۱۳۹۹ ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور و چهاردهم فروردین ۱۴۰۰ است که از سوی معاون اول محترم رییس جمهور ابلاغ شد. علاوه برآن، تدوین و اجرای برش‌های استانی به استناد فصل هفتم نقشه مهندسی فرهنگی کشور مصوب سال ۱۳۹۲ است. تدوین برش‌های استانی رویکرد درونی به استان دارد و خط مشی گذاری فرهنگی استان مبتنی بر اقدامات ملی نقشه مهندسی فرهنگی کشور تدوین و انسجام سیاستی سطح ملی تا سطح استانی تداوم پیدا می‌کند. درعین حال که پیش بینی اعتبار برش‌های استانی نیز از سوی ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور در قالب مصوبه حمایت و از سازمان برنامه و بودجه کشور پیگیری می‌شود.
برش استانی کهگیلویه و بویراحمد چه ویژگی‌های قابل توجهی دارد؟
گودرزی: سند برش‌های استانی ازیک چارچوب ساختاری یکپارچه از نظر شکلی تبعیت می‌کنند، ولی از نظر محتوا شامل مسایل، اهداف، اقدامات و برنامه-فعالیت استانی، بایکدیگر متفاوت و مبتنی بر زیست بوم فرهنگی و اجتماعی خاص خود تدوین شده‌اند. اول اینکه استان دریک دوره نزدیک به 10 ماه گفتگو و نشست و بررسی تعداد پنج مساله مهم و اولویت دار فرهنگی استان را احصاء کرده اند که عبارتند از: اول: تقلیل جایگاه کارکردی، ساختاری و ارزشی خانواده، دوم: ضعف فرهنگ کار و غلبه فرهنگ تجمل گرایی و مصرف گرایی، سوم موضوع کم توجهی به هویت دینی، ملی و انقلابی مردم است. مساله چهارم به امر افزایش آسیب‌های اجتماعی نوپدید به ویژه بین دانش آموزان اختصاص دارد و ولنگاری فضای مجازی به عنوان مساله پنجم تعیین شده است.
سند مبتنی بر پنج مساله استانی، ۱۷ اقدام ملی از نقشه مهندسی فرهنگی کشور،۱۷ هدف استانی، ۵۵ اقدام استانی با پیش بینی بیش از ۱۹۴ برنامه وفعالیت دستگاهی تدوین شده است. برخی از مهمترین برنامه و فعالیت پیش بینی شده در برش استان عبارتند از: طرح استانی گفتگوی خانواده، افزایش نشاط اجتماعی، مشاوره به مزدوجین سه سال اول، حمایت از تولیدات فرهنگی وآموزشی مناسب خانواده، گرامیداشت دهه تولید و تجارت، احداث بازارچه‌های محلی و صنایع دستی در مناطق روستایی و عشایری، برگزاری جلسات و همایش‌های روستایی با حضور کارآفرینان، غنی سازی اوقات فراغت جوانان وخانواده‌ها به سمت کار و تفریحات سالم، تقویت بنیه خود باوری دانش آموزان، بسترسازی مناسب جهت تولید آثار اثربخش و هنجارمحور برای دانش آموزان، بهره‌گیری از ظرفیت کادر نخبه و فعال مدارس، بهره‌گیری از رسانه‌ها در راستای توسعه استان، توسعه عملکرد مساجد با استفاده ازظرفیت‌های فضای مجازی و برنامه تولید بازی‌های رایانه‌ای مورد نیاز استان.
نظر شما