روند کاهشی قیمت برنج گیلان؛ سود کلان در جیب دلالان

به گزارش خبرنگار ایرنا،  با برداشت دانه‌های شلتوک و تبدیل آن به برنج در کارخانه‌های شالیکوبی گیلان طی هفته های اخیر، قیمت برنج در این استان روند کاهشی را طی می‌کند، به طوری که هم اکنون هر کیلو برنج هاشمی از بیش از ۱۰۰ هزار تومان قبل از برداشت محصول جدید با نوسان قیمت بین ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان به فروش می‌رسد؛ کارشناسان کشاورزی استان می‌گویند روند نزولی قیمت برنج ادامه خواهد داشت.

کاهش تدریجی قیمت برنج در گیلان در بحبوحه برداشت این محصول برای کشاورزان که عموما اراضی خرد و کوچک دارند، موجب ناخرسندی‌شان شده از آن‌رو که به گفته آنان امسال هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت برنج افزایش زیادی داشته است و حداقل انتظارشان آن بود که قیمت برنج به همان نرخ قبل بماند.

اما کشاورزان معتقدند : سود این وضعیت به جیب دلالان می رود که می کوشند بازار را در سراشیبی قیمتی قرار دهند تا بتوانند محصول کشاورز را با نرخ های پایین تری خریداری کنند.

با برداشت دانه‌های شلتوک و تبدیل آن به برنج در کارخانه‌های شالیکوبی طی هفته‌های اخیر، قیمت برنج در گیلان اندکی روند کاهشی را طی کرد، به طوری که هم اکنون هر کیلو برنج هاشمی از ۱۰۰ هزار تومان قبل از برداشت محصول جدید، با نوسان قیمت بین ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان از شالیکاران خریداری می‌شود، به گفته کارشناسان کشاورزی استان، این روند نزولی قیمت برنج ادامه خواهد داشت.  

در ابتدای فصل زراعی با توجه به کاهش نزولات جوی در فصل زمستان پیش‌بینی می‌شد که با میزان آورد سد سپیدرود که طی ۲ و سه دهه گذشته خیلی کاهش داشت، بخشی از شالیزارهای گیلان زیرکشت نرود اما تنش آبی نتوانست مانع کشت و کار شالیزارهای گیلان شود و با وجود مشکلات آبی تمامی اراضی شالیزاری زیر کشت محصول برنج رفت و با مدیریت و مصرف بهینه آبی که انجام شد کشاورزان سال زراعی را به سلامت پشت سرگذاشتند.

بر اساس گزارش سازمان جهادکشاورزی گیلان با همت شالیکاران و مدیرت مصرف آب کشاورزی اینک شاهد افزایش ۲۰ درصدی تولید برنج در استان نسبت به سال قبل هستیم؛ برداشت برنج نیز از ماه گذشته "مرداد" در اراضی شالیزاری آغاز شده و همچنان ادامه دارد و بر اساس آخرین آمار دریافتی افزون بر ۹۳ درصد خوشه های طلایی برنج در این استان برداشت شده‌است.

اما بر خلاف دلالان که از این کاهش نرخ ها سودهای کلان می برند و می توانند محصول را در فصل برداشت با رقم کمتر خریداری کرده و با سود کلانی در خارج فصل بفروشند؛ این وضعیت برای شالیکاران رضایت بخش نیست و معتقدند : امسال هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت برنج بسیار بالا بود و اکنون که باید محصول را برای پرداخت بدهی‌ها به فروش برسانیم، نرخ ها کاهش یافته‌ است.

یکی از برنجکاران شهرستان آستانه‌اشرفیه می‌گوید: امسال با توجه به مشکلات کم‌آبی برای کاشت برنج زحمات ما مضاعف بود اما اکنون باید با قیمتی پایین تر از گذشته برنج را به فروشیم که ظلم به کشاورز است.

محمد شعبانی با بیان اینکه همواره دلالان و سرمایه‌داران از این کاهش قیمت‌ها سود می‌برند از مسئولان خواست تا کنترل بیشتری بر بازار برنج داشته باشند.

او می گوید : من از ابتدای فصل کلی هزینه بذر و کارگر و کود و سم و غیره داده ام و تا قبل از برداشت هم قیمت ها رشد زیادی داشت اما الان که محصول را برداشت کرده ام و ناچارم برای تامین هزینه ها بفروشم تقریبا جز سود اندکی که حاصل می شود تقریبا می توان گفت هزینه و درآمدم سربه سر شده است.

وی ادامه می دهد: چرا به ما کمکی نمی شود که ناچار نباشیم محصول را در فصل برداشت به قیمت اندکی بفروشیم و مصرف کننده هم از این کاهش قیمت سودی نمی برد چون چند ماه بعد دلال و کارخانه دار چنان بازار را بهم می ریزند که محصول خریداری شده را با سودهای کلان ۳۰۰ و ۴۰۰ درصدی می فروشد.

مسعود مهری هم می گوید : من و برادرانم هر یک بین سه تا 5 هکتار زمین شالی داریم و همیشه هم ناچاریم محصول را در همان زمان برداشت بفروشیم اما امسال یکی از برادرانم قبل از فصل برداشت محصول خود را به سلف‌خر فروخت و سود بیشتری از ما کرد که الان می خواهیم بفروشیم چون قیمت در بازار روند نزولی دارد و امکان نگهداری محصول را نیز برای ماههای آتی نداریم.

او افزود : زمین های من در کیاشهر محصول خوبی داشته اما هزینه های کود و سم و نیز کارگر هم امسال خیلی زیاد بود و من نسبت به پارسال بیش از 2.5 برابر هزینه کارگر داده ام و حالا با وجود آنهمه افزایش قیمت برنج نسبت به پارسال باز هم ما به عنوان شالیکار سودی نمی بریم و سود این افزایش قیمت عاید دیگران می شود و باز کشاورز مظلوم واقع می شود.

صاحب یکی از کارخانه‌داران شالیکوبی استان گیلان نیز که خود برنج‌کار است، می‌گوید: اکنون هر کیلو برنج هاشمی بین ۹۰ تا ۹۵ تومان از شالیکاران خریداری می‌شود در حالیکه پیش از این به بیش از ۱۰۰ هزار تومان هم رسیده بود.

محمدحسن زاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: هم اینک هر کیلو شلتوک نیز بین ۳۵ تا ۴۵ هزار تومان به فروش می رسد حال آنکه  قبل از برداشت محصول جدید برنج تا ۵۰ هزار تومان هم خریداری می‌شد.

وی با بیان اینکه قیمت برنج دست دلالان و صاحبان کارخانه و سرمایه است، اضافه کرد: کاهش قیمت برنج طی هفته های آینده نیز پیش‌بینی می‌شود.

حسن زاده با اشاره به افزایش تولید برنج در استان گیلان خاطر نشان کرد: کشاورزان از میزان تولید و کیفیت برنج رضایت دارند اما این کاهش قیمت آنان را نگران کرده‌ است.

افزایش ۲۰ درصدی محصول برنج در گیلان دلیلی بر کاهش قیمت 

مسئولان و کارشناسان جهادکشاورزی گیلان، افزایش تولید برنج در سال جاری را از جمله دلایل کاهش قیمت برنج در بازار استان عنوان می‌کنند.

چنانکه رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه هم‌اکنون در پیک فرآوری و تبدیل برنج در گیلان و استان‌های شمالی کشور هستیم، گفت: افزایش ۲۰ درصدی تولید برنج در استان و به تبع این خطه در سایر استان های تولید کننده این محصول موجب شده قیمت ها شیب خیلی ملایمی نزولی داشته باشد.  

صالح محمدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: معمولا قیمت برنج همه ساله در این مقطع از ثبات برخوردار بود اما امسال به دلیل شرایط بازار و افزایش زیاد سال قبل، شاهد نوساناتی در این بخش  هستیم.

وی با بیان اینکه قیمت برنج از روزهای برداشت به شکل منظم در سازمان جهاد کشاورزی رصد می‌شود، اضافه کرد: بر اساس ارزیابی محیطی از سراسر استان، اطلاعات جمع‌آوری می شود و در حوزه تنظیم بازار و محصولات کشاورزی سازمان به ثبت می‌ رسد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان پیش‌بینی کرد که متوسط قیمت هر کیلو برنج با کیفیت در این استان بین ۷۵ تا ۸۰ هزار تومان به نقطه آرامش و ثبات برسد.

وی یادآور شد: در سال جاری با توجه به مدیریت صحیح تغذیه گیاهی شامل مصرف متوازن کودهای ازته به ویژه پتاسه و مدیریت بهینه مصرف آب با وجود کاهش منابع آبی و نیز توصیه‌های فنی جهادکشاورزی و کارشناسان این حوزه در شهرستان‌ها برآورد می‌شود بیش از یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن شلتوک از شالیزارها برداشت شود.

توجه به افزایش درآمد خالص شالیکاران با فزونی محصول و قیمت مناسب

رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور با بیان اینکه امسال با افزایش تولید برنج نسبت به سال گذشته مواجه بودیم، گفت: همیشه افزایش یا کاهش تولید متاثر از عوامل متعدد است، از این‌رو مدیریت شرایط می‌تواند ما را به سمت افزایش تولید سوق دهد، امسال به رغم تنش آبی یا خشکی در برخی نقاط، این مهم به خوبی مدیریت و حتی منجر به افزایش تولید شد.

دکتر مریم حسینی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا عنوان کرد: فزونی تولید برنج امسال ناشی از چند مولفه شامل افزایش سطح زیرکشت ارقام اصلاح شده پرمحصول، استفاده بهتر از نهاده‌ها به ویژه کود در مقایسه با سال قبل و استفاده از دستورالعمل‌های زراعی با ارایه آموزش ها به کشاورزان و شرایط آب و هوایی بود.

وی بیان داشت: با افزایش سطح زیرکشت ارقام پرمحصول و اصلاح شده در سال‌های آینده و به کارگیری دستورالعمل‌های به زراعی برای مدیریت تغذیه خاک و گیاه و مدیریت عوامل زیان رسان شامل آفات، بیماری‌ها و علف های هرز، می‌توانیم باز هم بیشتر از این شاهد افزایش تولید باشیم، البته باید به صورت پلکانی در نظر بگیریم و به تدریج افزایش تولید را داشته باشیم.

رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور، پایداری تولید این محصول را مهمتر از افزایش تولید عنوان و تاکید کرد: حفظ پایداری تولید برنج را باید مورد توجه قرار دهیم تا کشاورز از این مهم سود ببرد، مهمتر اینکه افزایش درآمد خالص کشاورز را نیز باید توامان داشته باشیم.

وی بیان داشت: بنابراین با افزایش محصول کشاورز و قیمت مناسب (نرخی که برای تولید کننده و مصرف کننده مناسب باشد) باید موجب افزایش درآمد خالص کشاورز شده و به دنبال آن بتوانیم افزایش تولید نیز داشته باشیم.

دکتر حسینی بیان داشت: آنچه مهم است اینکه ما در سال‌های آینده با تغییرات اقلیمی به ویژه گرم شدن هوا و کاهش آب قابل دسترس مواجه هستیم بنابراین با معرفی ارقام جدید و دستورالعمل‌های به زراعی برای مدیریت مزرعه و استفاده از بذر گواهی شده باید تولید را در واحد سطح افزایش دهیم.

وی اضافه کرد: دستورالعمل‌ها برای برداشت و مدیریت پس از برداشت نیز منجر به کاهش ضایعات در این مرحله می‌شود، این مهم درصد برنج خُرد و شکسته را کاهش می دهد و  موجب افزایش درآمد کشاورزان و برنج سالم می شود.

رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور عنوان کرد: همه تلاش فعالان بخش برنج از جمله تحقیقات، اجرا، بیمه محصولات کشاورزی در راستای افزایش تولید برنج است.

وی با اشاره به طرح ابلاغی از سوی وزیر کشاورزی در زمستان سال گذشته با عنوان "طرح ارتقاء تولید و امنیت غذایی برنج" افزود: هدف آن است که نهاده‌ها آسان‌تر و با قیمت کمتر در اختیار کشاورز قرار گیرد تا کشاورزان با تشویق و حمایت ها، مدیریت بهتر مزرعه و پایداری تولید برنج را داشته باشند.

رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور با بیان اینکه امسال نسبت به سال گذشته افزایش تولید برنج را داشتیم، اظهار داشت:  تمام امیدواری ما این است که طی سال های آینده افزایش تولید برنج را داشته باشیم و به پایداری برسیم، نوسانات تولید را تا حد ممکن کم کنیم و از همه مهمتر اینکه با میزان آب در دسترس بیشترین عملکرد یعنی افزایش بهره وری را حاصل کنیم.

برنج مهمترین محصول استراتژیک گیلان به شمار می‌رود. این استان بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و باکیفیت برنج در کشور است.

این خطه رتبه نخست کشور از لحاظ سطح زیرکشت و رتبه دوم تولید برنج را دارد و سالانه ۲۳۸ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان به  زیرکشت برنج می‌رود،  ارقام هاشمی، علی کاظمی، صدری، حسنی و دیلمانی جزو رقم‌های کیفی و گوهر و سپیدرود جزو رقم‌های پرمحصول است که در شالیزارهای استان کشت می‌شود اما عمده رقم های  کشت شده در این استان، ارقام کیفی هاشمی و علی کاظمی است.