فره‌وشی: روزگاری ۱۰۰ میلیون، بودجه شاهانه‌ای بود/بازسازی خانه‌های کشتی کار کوچکی نیست

محسن فره‌وشی سرمربی اسبق تیم ملی کشتی آزاد که از ۶۷ سالگی مربی‌گری را کنار گذاشت و وارد دنیای بازنشستگی شد، هنوز هم دلش با کشتی است. با این که بین ایران و آمریکا رفت و آمد دارد اما در گفت‌وگوی اختصاصی با ایرنا قویا تاکید کرد مقیم آمریکا نیست؛ چرا که هر انسانی در ممکلت خودش «گردن کلفت» است. فره‌وشی دارنده طلای پیکارهای کشتی آزاد قهرمانی سال ۱۹۷۳ جهان در تهران با اشاره به این‌که روسای فدراسیون کشتی هر یک برمبنای توانایی و امکاناتشان تغییراتی در این فدراسیون ایجاد کردند، افزود: دبیر کار بزرگی در فدراسیون انجام داده است که اصلا شوخی نیست.

مشروح این گفت و گو را در زیر می‌خوانیم:

با این که دیگر مقیم ایران نیستید، اما به نظر می‌رسد باز هم با حساسیت مسائل کشتی ایران را پیگیری می‌کنید. حضورتان در مراسم افتتاحیه مرحله دوم خانه کشتی شهید هادی مؤید این موضوع است.

من مقیم آمریکا نیستم. بازنشسته هستم و نیاز به استراحت دارم. تا سن ۳۲ سالگی کشتی گرفتم و تا ۶۷ سالگی مربی‌گری کردم. من هم گردن‌درد و کمر درد دارم و ۲ مچ پایم شکسته و رباط هر ۲ پایم پاره شده. دنده چپم شکسته و همه انگشت‌هایم ناقص شده و حالا وقت استراحتم است. خانه‌ای در لس‌آنجلس دارم و بچه‌ها و نوه‌هایم آنجا هستند. به ایران می‌آیم دلم برای بچه‌ها تنگ می‌شود، پیش بچه‌ها می‌روم دلم برای ایران تنگ می‌شود. اما هر جا باشم دلم با کشتی است. ضمن این که خوشحالم امروز شاگردانم مثل غلام محمدی، علیرضا دبیر، پژمان درستکار، محمد طلایی و... همگی استاد شده‌اند و نوبت آن‌هاست. از دور نظاره می‌کنم و هر زمان هم که کمکی از من بخواهند در خدمتشان هستم. در سال چیزی حدود ۳ الی ۴ ماه پیش نوه‌ها و بچه‌هایم می‌روم، استراحتی می‌کنم و با نوه‌هایم بازی می‌کنم و مجدد به ایران برمی‌گردم. من اصلا اهل چاپلوسی نیستم ولی مملکت انسان چیز دیگری است. هرچقدر هم که در کشورهای دیگری رفاه باشد اما آدم «گردن کلفت» نیست؛ چون احساس مالکیت نمی‌کند.

کشتی را از چه سنی شروع کردید و به چه موفقیت‌هایی در این رشته رسیدید؟

از سن ۱۳ سالگی در باشگاه کیان منیره تهران و زیر نظر مرحوم منصور اینانلو کشتی را شروع کردم و تا قهرمانی تهران زیر اینانلو بودم ولی با تشخصی مربی‌ام، مرا پیش استاد مرحوم پرویز سیروس‌پور فرستادند. البته در طول دوران ورزشی، هیچ قهرمان کشتی نمی‌تواند بگوید من تنها یک مربی داشتم. در این مسیر از تجربه و تخصص اساتید زیادی همچون محمدعلی صنعتکاران، منصور مهدی‌زاده و محمدعلی خجسته‌پور استفاده کردم ولی مربی همیشگی‌ام محروم سیروس‌پور بود. طی دوران فعالیتم در ورزش حرفه‌ای، موفق به کسب ۱۴ مدال طلا و ۴ نقره بین‌المللی در رقابت‌های مختلفی از جمله قهرمانی جهان، دانشجویان جهان، جام جهانی، بازی‌های آسیایی و تورنمنت‌های سنگین و متعدد در تهران و کشورهای دیگر شدم. از سال ۶۱ وارد عرصه مربی‌گری شدم و حدود ۳۴ سال سرمربی‌گری تیم‌های ملی در رده‌های مختلف سنی را برعهده داشتم و شاید تنها فرد ایرانی باشم که از رده سنی نوجوانان سرمربی تیم ملی بوده تا رده سنی جوانان و بزرگسالان. ابتدا به عنوان دستیار منصور برزگر کار مربی‌گری را شروع کردم و جالب است بدانید در اولین مسابقه علیرضا دبیر و پژمان درستکار در رده سنی نوجوانان، مسابقه آن‌ها در المپیک مونترال که دبیر طلا گرفت و نیز در مسابقات جهانی نیویورک (سال ۲۰۰۳) که آخرین کشتی آن‌ها بود، من مربی‌شان بودم. ضمن این که چندین سال هم به عنوان رئیس کمیته تحقیق و آموزش فدراسیون کشتی فعالیت کردم.

شما در زمره معدود کشتی‌گیران پیشکسوت هستید که تحصیلات آکادمیک هم دارید.

بله. ابتدا رشته تحصیلی‌ام مهندسی ساختمان بود. ۲ سال در دانشگاه علم و صنعت تحصیل کردم اما بنا به دلایلی که گفتنش چندان جالب نیست، مرا به دانشکده تربیت بدنی علوم ورزشی منتقل کردند. بعد از پایان تحصیلاتم به‌عنوان مدرس مشغول به فعالیت شدم و چند اعزام آموزشی در خارج از کشور نیز داشتم. با این حال تمام زندگی‌ من ورزشی بود. همسرم ژاله شریفی نیز قهرمان ژیمناستیک و استاد دانشگاه تربیت بدنی بود. او به مدت ۴ سال نایب‌ رئیس فدراسیون قایقرانی و ۳ سال هم نایب‌ رئیس فدراسیون ووشو را برعهده داشت. خلاصه این که من این طرف ورزشگاه آزادی در خانه کشتی بودم و همسرم در آن طرف ورزشگاه در کنار دریاچه آزادی و یا فدراسیون ووشو. ما یک خانواده ورزشی هستیم که کار و سرگرمیمان ورزش بود.

پس با این حساب ورزش را به خوبی می‌شناسید. تحلیل‌تان از مدیریت فدراسیون کشتی در ادوار مختلف چیست و فدراسیون کشتی علیرضا دبیر را چطور ارزیابی می‌کنید؟

در برهه‌های زمانی متفاوت، هر فردی که روی صندلی ریاست فدراسیون کشتی نشسته، بر مبنای توانایی، موقعیت، دانش و امکاناتی که در اختیارش بوده، تغییرات رو به جلویی در فدراسیون ایجاد کرده است. نمی‌توان گفت رئیس فدراسیونی خوب نبوده ولی کار در فدراسیون کشتی پلکانی جلو آمده. زمانی که محمدرضا طالقانی رئیس فدراسیون کشتی، او برای اولین بار این ساختمان فعلی را برای کشتی گرفت. پس از او هم روسای دیگر روی کار آمدند. زمانی که من سرمربی بودم و علیرضا دبیر، غلامرضا محمدی، برادران خادم، عباس جدیدی چهره‌های دیگر در اردو بودند، ما تنها یک دستگاه آب سردکن در سالن داشتیم و وقتی کشتی‌گیران شب یا بعد از تمرین تشنه می‌شدند، مجبور بودند مثل پارک شهر بیایند از آب سردکن آب بخورند. یادم است که قرار بود سال ۲۰۰۱ به جام جهانی بالتی‌مور در آمریکا برویم. در آن زمان حسن تقدس‌نژاد سرپرست فدراسیون کشتی بود. او روز اولی که آمد از من در خصوص شرایط پرسید و او را به خوابگاه کشتی‌گیران بردم. از من پرسید منظورت از این کار چیست؟ به او گفتم بچه‌ها نه تلویزیون دارند، نه یخچال و برای آب خوردن مجبورم تا محل استقرار آب سردکن بروند. تفریح اردونشینان این است که از پشت پنجره اتوبان کرج و اتوبوس‌های در حال تردد در این جاده را ببینند. سوال کرد چند اتاق دارید و من هم آمار را ارائه کردم. ۴۸ ساعت بعد، یک کامیون آمد و به تعداد اتاق‌ها تلویزیون و یخچال آورد. توانایی تقدس‌نژاد در آن زمان این بود. اما امروز دبیر به عنوان یک شخصیت ورزشی، قهرمان المپیک و فردی تحصیلکرده، دید دیگری به کشتی دارد. طبیعی است که جامعه کشتی هم از او توقع بالاتری خواهد داشت. دبیر کار بزرگی کرده است. بازسازی کامل خانه‌های کشتی و مجموعه فدراسیون کشتی اصلا شوخی نیست. چون بازسازی کردن به مراتب سخت‌تر از ساختن است. به ویژه این که جداسازی ۲ خانه کشتی و محل تمرین از سایر قسمت‌ها و نگهداری آن بسیار کار مهمی است که توسط دبیر انجام شد. شاید روسای قبلی فدراسیون یا به فکر این تحولات نیفتاده بودند و یا امکاناتش را نداشتند ولی دبیر توان این کار را داشت و کاری انجام داد که قابل تقدیر است.

تحولات صورت گرفته در فدراسیون کشتی هزینه‌های زیادی هم در بر داشته و به طور قطع برای حفظ و نگهداری این روند و البته بالا نگه‌داشتن سطح مدالی کشتی در جهان، فدراسیون نیازمند بودجه کافی است.

بدون رودربایستی باید بگویم که امکانات مالی اولین وسیله برای پیشرفت هر کاری است؛ بدون مادیات نمی‌شود. برگزار کردن اردو برای ۶۰ الی ۷۰ کشتی‌گیر کار آسانی نیست و نیاز به بودجه کافی و مناسب دارد. اگر همان‌طور که وزیر ورزش قول داد، بودجه کافی در اختیار کشتی قرار گیرد، با امکانات و توانایی‌هایی که دبیر دارد، امید است که انشاا... در المپیک ۲۰۲۴ پاریس نسبت به المپیک گذشته، مدال‌های باکیفیت‌تری بگیریم. از طرفی اصلا نمی‌توان گفت کشتی به هزار تومان یا هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد. متاسفانه در کشور ما قیمت‌ها حتی برای سه ماه ثابت نیست و اگر امروز هزینه اعزام یک تیم به یک تورنمنت A تومان پیش‌بینی می‌شود در زمان اعزام قیمت‌ها می‌شود A به اضافه B. بنابراین باید بر مبنای برنامه‌ها، نیاز بودجه‌ای فدراسیون کشتی تامین شود.

یعنی معتقدید تعیین بودجه ثابت برای فدراسیون کشتی کار کارشناسی نیست و باید بودجه‌ها، برنامه‌ای تعیین و تخصیص یابند؟

دقیقا همین‌طور است. ما در دهه ۶۰ تا نود درصد می‌توانستیم نیاز بودجه‌ای فدراسیون کشتی را تخمین بزنیم. مثلا در زمان طالقانی بودجه کشتی ۲۰ میلیون تومان بود و به او می‌گفتیم محمدرضا اگر امسال ۱۰۰ میلیون تومان به کشتی بودجه بدهند، می‌توانی شاهانه کشتی را اداره کنی. اما امروز ۱۰۰ میلیون تومان هزینه یک روز فدراسیون کشتی است. ضمن این که امروز حتی نمی‌توان تخمین زد که برای یک ماه آینده چقدر بودجه نیاز است. البته همه فدراسیون‌ها با این مشکل مواجه هستند.