خدایا! همنشینی با اهل کرامت را نصیبم بفرما

پیامبر اکرم (ص) در هشتمین روز از ماه مبارک رمضان اینگونه دعا کردند: اَللّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَةَ الْأَیتَامِ وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ وَ إِفْشَاءَ السَّلامِ وَ صُحْبَةَ الْکرَامِ بِطَوْلِک یا مَلْجَأَ الْآمِلِینَ. یعنی خدایا در این ماه مهرورزی به ایتام، خوراندن طعام، آشکار کردن سلام و همنشینی با اهل کرامت را نصیبم فرما، به عطایت ای پناهگاه آرزومندان. 

حجت الاسلام حسن عامری استاد حوزه علمیه حضرت عبدالعظیم (ع) به خبرنگار معارف ایرنا گفت: توفیقی که در دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان بیان شد، به تفصیل در دعای امروز آمده است که یکی از این موارد مهربانی به یتیمان است که البته یتیمان را می توان به کسانی اطلاق کرد که پدر یا مادر ندارند یا سرپرست خوبی ندارند ولی از دیدگاهی دیگر می توان معنای یتیم را به همه کسانی که به شکلی چه در مسائل مادی یا در فکر و اندیشه یا امور روزمره نیازمند ما هستند، تعمیم داد و تفسیر کرد.

وی ادامه داد: در این ایام کرونایی که بسیاری از مردم با مشکلات اقتصادی و گرفتاری های شغلی روبرو هستند، ما شاهد عنایت الهی به ملت هستیم که چگونه هموطنانمان به فکر یکدیگر هستند و با کمک های مومنانه در رفع نیازهای نیازمندان تلاش می کنند ولی نباید فقط به کمک های مادی مانند برنج و گوشت بسنده کرد. چون گاهی نیازهای فکری و روحی ضروری تر از مسائل مادی است. در این دعا از خدا می خواهیم که توفیق غذا دادن را به ما بدهد ولی باید توجه کنیم که  این اطعام فقط به فقرا مربوط نمی شود. چون در فراز قبلی به موضوع یتیمان اشاره شده بود. به همین دلیل غذا دادن شامل فامیل، دوستان و همسایگان است حتی اگر نیازمند نباشند ولی این اطعام باعث توفیق انسان می شود و پیامبران بر همین اساس سفره های گسترده ای داشتند.

حجت الاسلام علی‌رضا شاه فضل قمصری نیز معتقد است: یتیمان یکی از گروه هایی هستند که در قرآن کریم مورد سفارش و توجه قرار گرفته اند. در قرآن می خوانیم یکی از گروه هایی که مورد توبیخ خدا قرار می گیرند، کسانی هستند که به یتیمان رسیدگی نمی کنند. ترحم کردن به ایتام در این ماه یکی از درخواست هایی  است که از خدا داریم. این دعا از یک جهت به ما می گوید از خدا توفیق کمک به یتیمان را بخواهیم و از طرف دیگر ما را راهنمایی می کند تا در کمک و ترحم به ایتام کوشا باشیم.

وی اطعام را فقط مخصوص فقرا و نیازمندان ندانست و گفت: در کنار ترحم به یتیمان از خدا می خواهیم توفیق اطعام به دیگران را به ما بدهد. اطعام طعام در این ماه، منحصر به فقراء و نیازمندان نیست. بلکه هر نوع اطعامی مورد توجه است؛ هر چند طبیعتا اولویت اطعام با فقراست و از آیات قرآن همچون آیه ۲۱۵ سوره بقره استفاده می شود که اطعام به دیگران به ترتیب عبارت است از والدین، نزدیکان، یتیم ها، فقراء، مساکین و ابن السبیل. مناسب است انسان در این ماه از هر فرصتی برای اطعام حتی به اندازه یک دانه خرما به نمازگزاران و امثال آن کوشا باشد و در این زمینه لازم است نیازمندان آبرومند مورد توجه قرار گیرند.

استاد معارف دانشگاه علوم پزشکی کاشان ادامه داد: افشاء سلام که در دعای امروز آمده یعنی پراکنده کردن و اشاعه دادن دوستی ها و محبت ها که بر اساس برخی روایات ماه مبارک رمضان ماه آشتی کردن ها و کنار گذاشتن کینه هاست. البته سلام کردن یکی از مصادیق واژه سلام است. چون سلام به معنای دوستی است و یکی از موارد سلام افشای آنچیزی است که مومن از مومنان دیگر انتظار دارد.

حجت الاسلام عامری نیز در این زمینه گفت: پیامبر اکرم (ص) فرمود مومن کسی است که مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند و این امان بودن همان سلام است. بنابر این وقتی به همدیگر سلام می کنیم، یعنی من عهد می بندم که شما از ناحیه من آسیبی نبینی و زمانی که شما جواب سلام می دهی، یعنی شما هم از جانب من آفتی نمی بینی. توفیق انجام این کارها نیز زمانی حاصل می شود که همنشین خوب داشته باشیم و با کریمان نشست و برخاست کنیم. متاسفانه یکی از مسائلی که نسل ما را تهدید می کند، همنشین بد است که افکار نارست و شبهات بی پایه و اساس را به دیگران القاء می کند.

شاه فضل درباره افشای سلام گفت: در فراز دیگر این دعا افشاء و ظاهرسازی سلام را از خدا طلب می کنیم. منظور از افشاء سلام این است که در گفت و گوهایی که با دیگران داریم، ابراز سلام داشته باشیم و با سلام کردن پیام صلح و دوستی و ارتباط صمیمانه را به طرف مقابل منتقل نماییم. مفهوم سلام کردن این است که ما به طرف مقابل اعلام می کنیم به او علاقمند هستیم و آرزوی توفیق و سلامتی و برکت برای او داریم. افشاء سلام یعنی شخص مقابل از طرف ما مورد آسیب نخواهد بود و ما برای موفقیت او دعا می کنیم و برای برون رفت از مشکلات برای او دعا می کنیم. در واقع سلام یک پیام بسیار زیبایی است که در بردارنده تمام خیرات برای طرف مقابل می باشد.

وی افزود: در فراز دیگر این دعا از خدا می خواهیم به ما توفیق هم صحبتی با افراد نیک را عنایت کند. یکی از توفیقات بزرگ برای انسان این است که دوست مومن و صالح داشته باشد و توفیق داشته باشد در محضر بزرگان کسب فیض کند. یکی از اموری که انسان را از رحمت الهی دور می کند و در دعای ابوحمزه ثمالی به آن اشاره شده است دور بودن انسان از مجالست با علماست. مناسب است که انسان در این ماه تلاش کند خود را به انسان های نیک صفت و نیک رفتار نزدیک کند و با مصاحبت با آنان از فضایل اخلاقی بهره مند شود.