در ادامه یادداشت ۲۹ دی روزنامه همدلی به قلم محمدعلی نویدی مدرس دانشگاه می‌خوانیم: گفت‌وگو و هم‌صحبتی و مباحثه یکی از طرق مهم انسانی و اندیشگی برای کشف و راه‌حل یابی مسائل و موضوعات و مشکلات گوناگون فکری، علمی، اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و فرهنگی است که در طول تاریخ بشر و جریان زندگی استمرار داشته است؛ اما گفت‌وگوها همیشه با خدعه‌ها و نیرنگ‌ها و کمندهای پیچیده و لایه‌لایه مواجه بوده است. مراد از تورها و تله‌های گفت‌وشنود و محاورات همین دام‌های صیادی و خدعه و نیرنگ‌های شیطانی و نامعقول است. درواقع ایجاد انحراف و ناسازگاری در گفت‌وگو «انواع گفت‌وگوها» همانا، تله‌های گفت‌وگو می‌نامیم. این تله‌ها و تورها ایجاد عمدی قیدها و بندهای کاذب، ساخت و ترکیب قفس‌های ضد روند آزادی در گفت‌وگوها و ایفای نقش صیادان دانه پهن کن و کید و مکار است که همانند عمروعاص، راستی را کژی و کژی را راست می‌نمایانند؛ بنابراین، تأمل و اندیشیدن و البته مطالعه و پژوهش در خصوص تله‌های گفت‌وگو بسیار مهم است تا در کمند و کید ناراستی نیافتیم و از منطق گفت‌وگو دور نشویم.
۱- نخستین تله و تور گفت‌وگو، افتادن و افکندن گفت‌وگوها به وضعیت و حالت احساسات و عواطف است. در حالت احساسات خشم و غضب و قهر و کین و یا برعکس مهر و محبت مفرط چشم خرد را کور می‌کند و گفت‌وگوها در مسیر بیراهه می‌افتد و از راه عقل و منطق و استدلال دور می‌شود. مثل‌اینکه در وسط گفت‌وگوهای عقلانی و علمی درباره نظام بطلمیوسی و تفاوت آن با نظام کوپرنیکی، آدمی را به مادر و پدر قسم دهند بطلمیوس درست گفته است و یا احساسات و ذوق و شوق غیرعقلانی و غیرعلمی در وی پدید آورند.
۲- تله و کمند دیگر در گفت‌وگوها، تغییر عمدی و انحرافی در روش‌های گفت‌وگوی است. گفت‌وگوی جدی و علمی همان گفتگوی اثربخش و پیش برنده و حلال مشکلات است و روش آن برهان و استدلال آوری است، اگر طرف گفتگو با خدعه و نیرنگ طرف دیگر را به راه و رسم جدل و سفسطه و خطابه و مغلطه بکشاند، در واقع گفت‌وگوی واقعی منحرف می‌شود و در تله می‌افتد. مثلاً تله گذار بجای استدلال و معقولات و واقعیات به مقبولات و مفروضات تمسک بجوید و مسیر را کج نماید.
۳- طرح و تعبیه اهداف فرعی بجای اهداف اصلی ازجمله‌ی تله‌های گفت‌وگوست. گفت‌وشنود و بحث و بررسی جمعی و گروهی، اهداف اصلی و کلان دارد. کشاندن گفت‌وگو به اهداف فرعی یک نوع تور و تله است. مثلاً، در موضوع عوامل دخیل در تغییر نگرش‌ها، بحث سیطره کمیت و کیفیت از اهداف اصلی است، هرگاه بجای کمیت، مثلاً بحث مساحی را مطرح کنند و در آن متوقف شوند، هدف اصلی گم می‌شود. چنین است وقتی از علل اصلی بدبختی و گرفتاری مردم بحث می‌کنیم، موضوع را به امر فرا تاریخی نسبت دهیم.
۴- دروغ و دروغ‌گویی در محاورات از تله‌های رایج و متداول است. دروغ واژگون کردن واقعیت است و از ساحت انسان و انسانیت از زمین تا آسمان فاصله دارد. تاریخ گذشته و حال مملو از دروغ‌گویانی است که موجب فلاکت و بدبختی خانه‌ها و خانواده‌ها و ملت‌ها شده‌اند.
۵- تله پنهان‌کاری. تله پنهان‌کاری مثل تله پنهان کردن دانه برای صید است توسط صیادان. روباه‌صفتی در گفت‌وگوها، همان پنهان‌کاری است. حقیقت را پنهان کردن و امر کاذب را نمایان.
۶- از دیگر تله‌ها و تورهای گفت‌وگو، کشاندن و افکندن گفت‌وگو و درگیر کردن گفتگوگران با مسائل مشابه موضوع گفت‌وگو اصلی. تشبیه سازی مسائل حاشیه‌ای بجای مسائل اصلی. مثلاً، اگر موضوع گفت‌وگو بی‌تفاوتی اجتماعی است، مسئله بی‌تفاوتی یک شخص را طرح کنند و جلسه بحث و گفتگو را درگیر آن نمایند و در تله بیندازند. گفت‌وگوهای عقلانی و علمی یک راه انسانی و مستدل برای تبیین و مسائل و گشایش راه‌های صلح‌آمیز و در سبک و سیاق انسانیت است. خردمندی و اندیشه ورزی و ژرف‌نگری از لوازم ضروری دوری و مراقبت از تله‌ها و تورهای خرابی گفت‌وگوهاست. این گفت‌وگو نیازمند مباحث مبسوط و مفصل است.
نظر شما