به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو-ایران، برنامه یلدای خُرَمروز با حضور چهره های فرهنگی در خانه مانا برگزار شد. عبدالمهدی مستکین مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو-ایران عنوان کرد: از خُرَمروز، زمان ۴ روز ثابت است و افزایش حضور خورشید بعد از آن فزونی پیدا می کند. از ویژگی های یلدا آیین خیمه شب بازی است که پیشینه کهن تاریخی دارد و از این طریق مفاهیم بلند حکمی بیان می شده و خنده بر لب می نشسته است. مستکین در ادامه از گروهی برای اجرای خیمه شب بازی دعوت کرد.
در ادامه این مراسم سیداحمد محیط طباطبایی عنوان کرد: یلدا سنتی از دیرباز است که به نام چله شناخته می شود و نوید دهنده تولد مهر، امید و بیانگر ارتباط جهان فارسی گو است. یلدا هم اکنون به صورت آیین برگزار می شود و ما امروز نیازمند برگزاری این رویداد هستیم چراکه این جشن، جشن امید است زیرا شب به روز منتهی می شود یعنی در پس تاریکی نور و امید است.
رئیس ایکوم ایران توضیح داد: یلدا نشان از وفاق و همگرایی خانواده و طایفه دارد و نماد همزیستی است. یلدا به عبارتی به همزیستی میان ملت هایی که این سنت را باور دارند اشاره می کند و مبنای این سنت و همزیستی، صلح و باهم بودن است.
محیط طباطبایی با بیان اینکه امروز جامعه جهانی نیازمند برقراری صلح است تصریح کرد: مفهوم دیگر یلدا این است که این جشن را برای مهر برپا می کنیم و معنای دیگر آن، عقد و پیمان مردم با طبیعت است. صلح مردم و طبیعت دچار بحران شده و نتایج آنرا می بینیم و بازاندیشی سنت هایی همچون یلدا نشان می دهد ما نباید چنین مفاهیمی را فراموش کنیم. در یلدا هرکسی روایت خود را از زندگی نقل می کند؛ از این رو یلدا را شب قصه می خوانیم، شب قصه ای که به خُرَمروز منتهی می شود.
شاید گرایش جوانان به فرهنگ غرب به دلیل کم کاری‌هاست
سرور بختی رئیس سازمان اکو نیز در این مراسم با تقدیر از برگزارکنندگان گفت: همه در فضای شب یلدا هستیم؛ فقط به عنوان رئیس اکو که به دنبال حفظ میراث ناملموس هستم خوشحالم که در ایران و دیگر کشورها آیین های کهن بنیاد مورد توجه است و متاسفم که جوانان ما امروز بیشتر به فرهنگ غرب گرایش دارند و شاید ما دراین مسیر کم کار کردیم.
همه ایرانیان و تاجیک ها و افغان ها نماد کریسمس را می دانند اما اروپایی ها نماد یلدا را نمی دانند و امیدوارم روزی دنیا آیین های ما را بشناسند.
محمد مهدی میرزایی از پژوهشگران افغان نیز در این مراسم گفت: در اشعار و گفتارهای قدیمی درباب یلدا می بینیم یلدا را به تاریکی مثال می زنند و یلدا شب قدردانستن است.
وی ادامه داد: یلدا گستره زیادی دارد. یلدا در هرجایی که پاسداشت می شود به عنوان چله نشینی یاد می شود. در افغانستان دو چله داریم و یلدا در میان شاعران، یادآوری می شود و در میان مردم عادی، از عنوان شب چله استفاده می شود. در افغانستان، فردوسی می خوانیم و امیدوارم قدردان این آیین های تاریخی باشیم.
جشن های ایرانی بدون مرزبندی سیاسی و قومیتی هستند
شبان میرشکرایی نیز درباره برخی اظهارات پیرامون کلمه یلدا و چله توضیح داد: نباید یلدا را به مرز سیاسی و قومی خط کشی کنیم. مردمی که در این عرض جغرافیایی در هزاره ها زندگی کرده اند به درک و تعامل با طبیعت رسیده و متوجه شده اند در یلدا حرارت زمین رو به فزونی می رود از اینرو این اتفاق را به مناسبت بلندتر شدن روز جشن می گیرند.
واژه یلدا و شب چله و چشم آغاز زمستان همه یک مفهوم دارند و آن آغاز زندگی است پس بجای افتراق از میراث فرهنگی ناملموس خود که پیام آور دوستی است دفاع کنیم. هیچکدام از جشن های ما در قید سیاست و قومیت نیستند جشن های ما مبتنی بر طبیعت است و اشتراک همه، کنار گذاشتن دشمنی ها و آشتی است از اینرو بیاییم افتراق نداشته باشیم.
استاد پیشکسوت مردم‌شناسی درباره پرونده جهانی یلدا نیز توضیح داد: از سال ۲۰۰۳ مفهومی به عنوان میراث ناملموس جهانی داریم که در دنیا جدید است اما در کشور ما جدید نیست. جشن خُرَمروز در کتاب ابوریحان ذکر شده و در این روز مردم با حاکم حرف می زنند.
چرا این واژه (میراث ناملموس) در دنیا جدید است؟ زیرا پرداخت به میراث فرهنگی بعد جنگ جهانی دوم دغدغه شد و برخی کنوانسیون ها همچون ۱۹۷۲براین اساس به وجود آمدند.
وی تصریح کرد: وقتی این میراث حفظ می شود به روح کالبدها رسیدگی می کنیم و جان مایه فرهنگ ما همین فرهنگ های ناملموس هستند. با توجه به سابقه نوروز در سال ۲۰۰۹ و اینکه تعداد کشورهای برگزارکننده این سنت را در سال ۲۰۱۶ به ۱۲ کشور رساندیم، برای یلدا پیام هایی را به کشورهای مختلف فرستادیم که افغانستان همکاری خود را آغاز کرد.
میرشکرایی گفت: زمان ما در این باره محدود است و ناچار شدیم سال گذشته پرونده یلدا را با افغانستان به تنهایی به یونسکو بفرستیم و این پرونده برای افزوده شدن کشورها باز است زیرا یلدا در یک حوزه جغرافیایی و طبیعی گسترده است.
وی اظهار کرد: برخی آیین ها همچون جشن خُرَمروز در کشورهایی همچون ارمنستان برگزار می شود ولی در ایران به فراموشی سپرده شده است.
نظر شما