فرهاد رهبر روز دوشنبه در همایش بین المللی "اقتصاد، اشتغال و تولید در آینه قرآن و عترت" در مشهد افزود: رویکرد اقتصاد ایران در چند دهه گذشته واردات محور بوده و کمتر به بنگاه های اقتصادی و تولید محصول توجه داشته است، در دهه ۸۰ افزایش درآمدهای نفتی و قرار گرفتن بنگاه های اقتصادی در رقابت نابرابر با بنگاه های خارجی، حمایتهای زیان آور و تعرفه ای از تولید، آن را به یک بخش مونتاژ تبدیل کرد و بخش تولید نتوانست مقاوم شود.
وی ادامه داد: در مجموع دور شدن سیستم بانکی از فعالیتهای اصلی خود و رفتار غیراقتصادی آن، تعیین سود بانکی نامناسب برای تامین مالی بنگاه ها، وابستگی تامین مالی بنگاه ها به سیستم بانکی، نداشتن بازار سرمایه مستحکم برای تامین مالی، قادر نبودن سیستم بانکی برای هدایت نقدینگی به سوی تولید و هدایت آن به بخشهای غیرمولد، نرخ ارز و قیمت نامناسب انرژی، درآمد زیاد نفتی، رشد مصرف انرژی در تولید، نرخ سود نامتناسب بانکی در دهه ۸۰ منجر به آسیب پذیر شدن اقتصاد کشور در برابر تکانه های ناشی از تحریم شد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: در نتیجه این رفتار اقتصادی، فعالیتهای سوداگرانه جایگزین فعالیت تولیدی شد و دولت بزرگ و پرهزینه با درآمد فراوان نفتی در دهه ۸۰ نتوانست به تولید کمک کند و جبران کسری بودجه از طریق اخذ مالیات، فرارهای مالیاتی و نداشتن پایه های مالیاتی جدید، هزینه های سنگین، درآمد اندک ارزی و فشار مالیات بر روی بنگاه های اقتصادی شناخته شده مشکلات بعدی را برای اقتصاد کشور در دهه ۹۰ ایجاد کرد.
وی افزود: در دهه ۹۰، چالشهای جدی مانند افزایش مطالبات معوق بانکها، کاهش تسهیلات بانکها، تشکیل موسسات اعتباری فاقد اعتبار و مجوز، عدم توجه به بازار سرمایه و کاهش نقش آن در تامین مالی بنگاه ها، کاهش تقاضا در بازار و موانع جدی اداری در صادرات غیرنفتی مشکلات دیگری را برای اقتصاد و بخش تولید کشور بوجود آورد.
رهبر، مشکلات بازار کار، عدم توازن توسعه منطقه ای، افزایش تصدیگری دولت، وابستگی ساختار تولید و تجارت به نفت، بهره وری اندک و استفاده ناکارآمد از ظرفیتها، نارسایی تامین اجتماعی، ناکارآمدی نظام اجرایی و نظارتی و کاهش سرمایه اجتماعی را از چالشهای ساختاری اقتصاد ایران برشمرد.
وی ادامه داد: تحریم اقتصادی، بحران ناکارآمدی، تاثیر عوامل سیاسی در بازار نفت و اوپک، افزایش بسترهای نارضایتی اقتصاد، جرایم سازمان یافته اقتصادی، فساد سیستمی مالی و اداری، رانت و انحصار، اقتصاد زیرزمینی از چالشهای پیش رو در اقتصاد ایران است.
این استاد دانشگاه راهکار کلی برای حل مشکلات اقتصادی ایران را داشتن رویکرد اقتصاد درون گرا، برون زا و بنگاه های اقتصادی قوی دانست.
وی گفت: هفته گذشته آمریکا کشور ایران و برخی کشورهای دیگر را از تحریم واکسن کرونا خارج کرد زیرا ایران به توانمندی تولید این واکسن دست یافته است.
رهبر افزود: به برکت تحریم ها و با تکیه بر توانمندیهای داخلی، ایران به سازنده واکسن کرونا تبدیل شده و می تواند پس از تامین نیاز داخل کشور، مازاد آن را صادر کند.
نظر شما