از ابتدا تقدیم لایحه بودجه ۱۴۰۰ به مجلس حواشی زیادی به راه افتاد و کلیات بودجه با انتقادات بسیاری روبه‌رو شد، انتقاداتی که در نهایت سبب رد کلیات لایحه بودجه توسط مجلس شد. رد لایحه بودجه با واکنش‌های متفاوتی از طرف نمایندگان، کارشناسان و برخی از مسوولان همراه بود اما پس از کشمکش‌های فراوان این اختلافات کاهش یافت و لایحه بودجه با ۲۱۱ رای موافق، ۲۸ رای مخالف و ۶ رای ممتنع از مجموع ۲۵۲ نماینده حاضر به تصویب مجلس رسید. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی در یادداشت ها و گزارش هایی به بررسی و تحلیل ابعاد مختلف لایحه بودجه و لزوم توجه به ابعاد مختلف آن پرداخته اند.

رسانه‌های اصلاح‌طلب

ایستگاه آخر بودجه جنجالی

روزنامه ابتکار در گزارشی به بازتاب موافقان و مخالفان لایحه بودجه ۱۴۰۰ در مجلس پرداخت و  نوشت: محمد صفری، نماینده رودسر از موافقان اصلاح لایحه بودجه در جریان بررسی کلیات اصلاحیه لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ به عنوان موافق گفت: «مجلس شورای اسلامی و دولت حق این را ندارند که با مسئله‌ بودجه سیاسی برخورد کنند چون سیاسی برخورد کردن مشکلات خاص خود را دارد، باید از این موضوع پرهیز شده و چنین نگاهی به کلیات بودجه وجود نداشته باشد. اگر کلیات بودجه تصویب نشود دولت برای سال آینده بودجه سه دوازدهم می‌آورد که اگر این طور مدیریت شود دولت تنها هزینه‌های سه یا چهار ماهه آینده را در نظر می‌گیرد.»

بررسی اصلاحیه لایحه بودجه۱۴۰۰ در مجلس

پایگاه خبری خبرگزاری صبح اقتصاد در گزارشی نوشت: ۳۰ تا ۴۰ درصد دغدغه های مجلس در اصلاحیه لایحه بودجه مرتفع شده است. محسن زنگنه، در موافقت با کلیات اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۰ اظهار کرد: ارجاع لایحه از سوی مجلس به دولت منطقی بود. چرا که دولت مجری قانون است و باید این تغییرات را انجام می داد. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با بیان این ادعا که ۳۰ تا ۴۰ درصد دغدغه های مجلس در بودجه ۱۴۰۰ توسط دولت مرتفع شده است، گفت: دولت فروش نفت را بر اساس هر بشکه ۵۰ دلار منطقی کرده است بی انضباطی در نرخ ارز توسط خود دولت اصلاح شده است. مثلا دولت متعهد شده که ارز ترجیحی را طی ۶ ماه آینده حذف کند. احمد امیرآبادی فراهانی در جریان جلسه علنی دیروز مجلس و در موافقت با کلیات اصلاحیه دولت بر لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ بیان کرد: دولت در لایحه اصلاحی که به مجلس ارائه داده است، تغییرات خوبی در آن صورت داده است. اولین نکته توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص سهم صندوق توسعه ملی از محل فروش نفت است که دولت به دستور رهبری عمل کرده است. از سوی دیگر حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان هزینه ها کاهش یافته است.

 لایحه جدید بودجه تفاوت های مختصری با لایحه قبلی دارد!

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ بودجه اصلاحی توسط دولت به مجلس ارسال شد و با رأی مثبت بالغ بر ۲۰۰ نماینده پارلمان، کلیات آن تصویب شد. حال این سوال از نمایندگان دوره یازدهم مطرح است که چرا چند روز پیش آن نطق های کوبنده را درباره لایحه بودجه اصلاح شده توسط خودتان انجام می دادید ولی اکنون به لایحه دولت، رای دادید. مگر همین نمایندگان نبودند که می گفتند بودجه دولت به نفع مردم نیست و.... حالا چطور راضی به تصویب بودجه شده اند؛ واقعیت این است که نمایندگان دوره یازدهم اصلاً لوایح و طرح ها را نمی خوانند!

تقدیر رییس سازمان برنامه و بودجه از تصویب کلیات اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۰

خبرگزاری ایسنا واکنش محمد باقر نوبخت به تصویب لایحه بودجه را پوشش داد و آورد: رییس سازمان برنامه و بودجه در توئیتی از نمایندگان و هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی بابت تصویب کلیات اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۰ تقدیر کرد. در توئیت محمدباقر نوبخت آمده است: «رای مجلس به کلیات اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۰ نمادی از توان کارشناسی و جامع نگری نمایندگان مردم و مدیریت شایسته هیات رئیسه بود. در این فرآیند نقش بی بدیل کمیسیون تلفیق از نظرم قابل تقدیر است.»

چرخش عجیب بودجه‌ای مجلس

روزنامه تعادل به بازتاب سخنان نمایندگان موافق و مخالف لایحه بودجه پرداخت و نوشت: روز گذشته سرانجام پس از چند ماه بحث و گمانه‌زنی، اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۰ که از سوی دولت نهایی شده بود به مجلس آمد تا نمایندگان بار دیگر آن را به رای بگذارند. در شرایطی که مسیر طی شده در بودجه نشان می‌داد که دو قوه راهی طولانی تا رسیدن به یک جمع‌بندی قطعی دارند اما مجلس ناگهان تصمیم گرفت به طرح دولت نگاهی مثبت داشته باشد و کلیات را تصویب کند.پس از اظهارات نمایندگان مخالف و موافق و صحبت‌های محمد باقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه، کلیات اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۰ به رای مجلس گذاشته شد که نهایت با ۲۱۱ رای موافق، ۲۸ رای مخالف و ۶رای ممتنع از مجموع ۲۵۲ نماینده حاضر به تصویب مجلس رسید. به این ترتیب پس از آنکه مجلس در اقدامی عجیب در جلسه چهاردهم بهمن ماه، پس از دو ماه بررسی لایحه ابتدایی دولت به آن رای مخالف داده بود، این‌بار تصمیم به تایید کلیات گرفت تا بار دیگر کار به کمیسیون تلفیق ارجاع داده شود.با این شیوه، عملا مجلس به تجربه سال‌های قبل خود بازگشت. پیش از این نمایندگان ابتدا کلیات بودجه پیشنهادی دولت را به رای می‌گذاشتند و در صورتی که تایید می‌شد، کار برای بررسی و انجام اصلاحات لازم به کمیسیون تلفیق می‌رفت اما در سال جاری، مجلس تصمیم گرفت ابتدا بودجه را به کمیسیون ببرد و پس از انجام بررسی‌های لازم، به صحن علنی برسد. 

مهمترین اصلاحات صورت گرفته در اصلاحیه لایحه بودجه

روزنامه آفتاب یزد نوشت: جمع کل منابع عمومی که شامل درآمدها، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و واگذاری دارایی‌های مالی می‌شود با ۱۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان افزایش از ۸۴۱.۳ هزار میلیارد تومان به ۸۵۴.۶ هزار میلیارد تومان رسیده است. درآمدها: در بخش درآمدها ۴۹ هزار و ۳۰۰میلیارد تومان افزایش منابع مشاهده می‌شود و از ۳۱۷ هزار و ۶۰۰میلیارد تومان لایحه در اصلاحیه به ۳۶۶هزار و ۹۰۰میلیارد تومان افزایش یافت. درآمدهای مالیاتی ۲۵هزار میلیارد تومان، درآمدهای گمرکی نیز ۶هزار و ۵۰۰میلیارد تومان و سایر درآمدها ۱۷ هزار و ۸۰۰میلیارد تومان بیشتر شد. بخش عمده اصلاحات صورت گرفته در بخش درآمدها، با توجه به مصوبات کمیسیون تلفیق مجلس بوده است.  واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای: در این بخش تغییرات ۰.۲ درصدی مشاهده می‌شود. سهم درآمد ناشی از نفت و گاز تغییری نکرده و فقط فروش اموال شامل مولدسازی دارایی‌ها از ۲۵ هزار میلیارد تومان لایحه بودجه به ۲۴هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان در اصلاحیه کاهش یافته است. همچنین رقم واگذاری طرح‌ها نیز تفاوتی نکرده است.  واگذاری دارایی‌های مالی: سومین بخش مربوط به تامین مالی از طریق اوراق مالی اسلامی، فروش واگذاری شرکت‌های دولتی، صندوق توسعه ملی و سایر واگذاری‌های مالی تشکیل می‌شود. در این بخش با کاهش ۳۵ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومانی منابع روبه‌رو شد. یعنی رقم واگذاری دارایی‌های مالی در لایحه بودجه از ۲۹۸.۵ هزار میلیارد تومان به ۲۶۲ هزار میلیارد تومان کاهش یافت. در این بخش علت عمده کاهش، به سهم صندوق توسعه ملی باز می‌گردد که از ۷۵.۵ هزار میلیارد تومان لایحه به ۳۶.۲ میلیارد تومان در اصلاحیه تغییر کرد. فروش اوراق مالی اسلامی ۲۵۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته و از ۱۲۵ هزار میلیارد تومان به ۱۲۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان رسید. فروش و واگذاری شرکت‌های دولتی تغییری نکرده و سایر واگذاری‌ها نیز ۹۰۰ میلیارد تومان رشد دارد.

رسانه‌های اصولگرا

به دنبال واقعی کردن بودجه هستیم

خبرگزاری مهر به گفت وگو با وحید جلال‌زاده عضو کمیسیون تلفیق بودجه پرداخت و آورد: اعضای کمیسیون تلفیق در بحث جداول و ردیف‌های بودجه به طور دقیق ورود خواهند کرد و به دنبال واقعی کردن بودجه هستیم...زمانی که کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ تشکیل شد، رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه این کمیسیون حضور یافت و به نمایندگان اطمینان داد که اگر اصلاح ساختاری و اساسی بودجه را در دستور کار قرار دهند، بودجه مورد پذیرش دولت و شورای نگهبان قرار خواهد گرفت. در نهایت اعضای کمیسیون تلفیق بودجه به کلیات این لایحه رأی مثبت دادند اما اصلاحات اساسی در آن را آغاز کردند و حدود ۵۰ روز نمایندگان نقطه نظرات خود را برای اصلاح اساسی بودجه در کمیسیون تلفیق مطرح کردند. روز رأی‌گیری لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در مجلس، نماینده دولت به گونه‌ای صحبت کرد که نمایندگان نظرشان بر این بود که گویا دولت نمی‌خواهد اصلاحات کمیسیون تلفیق را بپذیرد و به همین دلیل مجلس به کلیات لایحه بودجه رأی منفی داد. پس از رد کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در مجلس، در ابتدا برخی از دولتمردان گفتند که دولت اصلاحیه لایحه بودجه را نمی‌دهد و بودجه باید به صورت «چند دوازدهم» به تصویب برسد اما پس از چند روز رئیس دفتر رئیس‌جمهور اعلام کرد که قرار است دولت اصلاحیه لایحه بودجه را به مجلس ارائه کند.

۳۰ درصد دغدغه‌های نمایندگان مرتفع شد

خبرگزاری فارس به بازتاب سخنان محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس پرداخت و آورد: یکی از اصلاحات بودجه کاهش وابستگی بودجه به نفت است و افزایش سهم منابع مالیاتی است. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به دغدغه‌های مجلس در خصوص ارز ترجیحی گفت: دولت برای تامین نظر مجلس، موظف شده که ظرف ۶ ماه ارز ترجیحی را به ارز نیمایی برساند که این همان خواسته دولت بود. کمیسیون تلفیق از امروز بعد از ظهر کارش را شروع کرده و قرار شده تا جمعه کار را تمام کند و کار بررسی جزئیات لایحه در صحن از یکشنبه شروع شود. مهرداد لاهوتی مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز با ابراز خشنودی از تصویب کلیات بودجه گفت: دغدغه دولت و مجلس، برای مردم است. لاهوتی با اشاره به افزایش سهم مالیات در بودجه گفت: دولت ۷۰ هزار میلیارد تومان به سقف مالیات اضافه کرد که نشان می‌دهد اراده دولت افزایش سهم مالیات در بودجه و کاهش سهم نفت است. مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه همچنین گفت: دولت هم معتقد است که ۲ نرخی بودن ارز آسیب‌هایی دارد، اما به این نکته هم باید توجه داشت ۴۲ میلیارد دلار پیش بینی ورودی کالا است که فقط ۸ میلیارد دلار آن کالاهای اساسی است.

دولت برای اصلاح بودجه یک گام برداشت، مجلس باید گام بزرگ‌تری بردارد

روزنامه وطن امروز نوشت: نمایندگان در نشست علنی دیروز مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ با تغییرات اصلاحی دولت، پس از استماع نظرات موافقان و مخالفان، با کلیات این لایحه با ۲۱۱ رأی موافق، ۲۸ رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع از مجموع ۲۵۲ نماینده حاضر در صحن موافقت کردند. شاید بهتر بود این اتفاق پیش از این رخ می‌داد و نمایندگان با فرصت بیشتری اقدام به گنجاندن اصلاحات خود در بودجه می‌کردند. مساله اینجا بود که کمیسیون تلفیق نتوانست دیگر نمایندگان را برای پذیرش اصلاحاتی که انجام داده است همراه کند و در این زمینه اقناع فکری درباره برخی تغییراتی که در این کمیسیون انجام شده مانند حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تک‌نرخی کردن قیمت ارز وجود نداشت. از سوی دیگر فارغ از درست یا اشتباه بودن اصلاحات انجام شده در کمیسیون تلفیق، این تغییرات احتیاج به عزمی اساسی و همراهی توأمان مجری آنها داشت.

کالبدشکافی بودجه اصلاحی

روزنامه خراسان نوشت: مجلس با تصویب کلیات لایحه بودجه، از برخی اصلاحات دولت در زمینه بودجه استقبال کرد تا با ارجاع این اصلاحات به کمیسیون تلفیق و با دیگر اصلاحاتی که قبلا در تلفیق مصوب شده است، از روز یک شنبه هفته آینده، ماراتن بررسی جزئیات لایحه بودجه در جلسات فشرده صحن علنی مجلس آغاز شود.  روز گذشته مهم ترین دستور جلسه مجلس به ریاست محمدباقر قالیباف بررسی کلیات لایحه اصلاحی بودجه ۱۴۰۰ بود که پس از بررسی و استماع نظر موافقان و مخالفان، نتیجه آن با ۲۱۱ رأی موافق، ۲۸ رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع از مجموع ۲۵۲ نماینده حاضر در صحن به تصویب کلیات این لایحه رقم خورد. جدول مقایسه ای تغییرات اصلاحیه بودجه با مصوبات تلفیق پس از تصویب کلیات بودجه ۱۴۰۰ قالیباف رئیس مجلس تاکید کرد که این لایحه به دلیل محدودیت زمان از روز یک شنبه هفته آینده در سه شیفت کاری در صحن مجلس بررسی شود. وی اعلام کرد دولت هفت تا هشت مورد از اصلاحات مدنظر مجلس را در لایحه بودجه اعمال کرده است. در عین حال نوبخت در جلسه علنی مجلس گفت: حداقل ۱۵ مورد اصلاحات مدنظر نمایندگان در اصلاحیه بودجه انجام شده است. در جدول روبه رو به بررسی این اصلاحات و مقایسه آن با مصوبات تلفیق پرداخته ایم.

جزئیات افزایش درآمدهای مالیاتی بودجه ۱۴۰۰

خبرگزاری مهر به بازتاب سخنان مژگان خانلو پرداخت و نوشت: در اصلاحیه بودجه سال آتی، ۲۵ هزار میلیارد تومان از طریق افزایش مالیات به منابع بودجه اضافه شده است، گفت: ۳ هزار و میلیارد تومان از این منابع مربوط به مالیات اشخاص حقوقی، ۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان مربوط به مالیات بر درآمد، ۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان مربوط به مالیات بر ثروت و هزار و ۹۰ میلیارد تومان مربوط به مالیات بر ارزش افزوده بوده است. وی درباره ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: در اصلاحیه تبصره ۲ نوشته شده است، به دولت اجازه داده می‌شود در شش ماهه اول سال ۱۴۰۰ و بر اساس ارزیابی شرایط اقتصادی، اجتماعی و بین المللی کشور نسبت به تغییر تمام یا بخشی از نرخ ارز ترجیحی کالاهای اساسی به نرخ ETS اقدام نماید. بنابراین نمی‌توان به طور قطعی اعلام کرد که ارز ۴۲۰۰ حذف خواهد شد بلکه به شرایط ذکر شده بستگی دارد. سخنگوی بودجه ۱۴۰۰ با بیان اینکه میزان اوراق بدهی ۱۲۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است، گفت: منابع هزینه‌های تبصره ۴ بودجه از محل منابع بودجه عمومی تأمین شد.