همزمان با تغییر ریاست جمهوری در آمریکا و روی کار آمدن «جو بایدن» در این کشور، بحث احیای برجام میان اعضای این توافقنامه بین‌المللی مطرح است. در ایران اما غالب جریان‌های سیاسی بر این باورند که آمریکا به عنوان نخستین کشوری که از برجام خارج شده است، باید برای بازگشت به آن و همزمان رفع تحریم‌ها علیه ایران پیشقدم شود. این موضوع، بحث داغی در رسانه‌های امروز، ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ بود. در حالی‌که رسانه‌های منتسب به طیف سیاسی اصلاح‌طلب که نزدیکی بیشتری به دولت دارند، بر لزوم بازگشت به برجام و از دست ندادن فرصت احیای این سند بین‌المللی با حفظ عزتمندی ایران اسلامی تاکید دارند، رسانه‌های اصولگرا نسبت به بازگشت توافق هسته‌ای سرسختی بیشتری از خود نشان می‌دهند و تحریم را همچنان عامل پیشرفت می‌دانند.
رسانه‌های اصلاح طلب
آمریکا باید ابتدا به برجام بازگردد
روزنامه اعتماد در یادداشتی با عنوان «انتظارات و نگرانی‌ها» به قلم «حسن بهشتی‌پور» تحلیلگر هسته‌ای، نوشت: مدت‌هاست که امریکا و کشورهای اروپایی در خصوص توسعه صنعت هسته‌ای ایران ابراز نگرانی می‌کنند و مدعی هستند که این توسعه می‌تواند به ساخت بمب هسته‌ای منجر شود. این نگرانی بی‌مورد در حالی ابراز می‌شود که کلیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران زیرنظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت می‌گیرد و نظارتی دقیق روی تمام این فعالیت‌ها وجود دارد. آنها می‌توانند با بازگشت به برجام و اجرای تعهدات‌شان ذیل این توافق، ایران را راضی کنند که به اجرای تعهداتش در توافق هسته‌ای بازگردد. اگر در کوتاه‌مدت این اقدام از سوی طرف مقابل صورت نگیرد، ایران بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی باید اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند. هرچند این موضوع نیز نمی‌تواند بهانه‌ای برای متهم کردن ایران به فعالیت‌های غیرصلح آمیز باشد.
احیای برجام؛ فرصتی که نباید از دست برود
روزنامه «آرمان» گفت‌وگویی را با «حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه»، تحلیلگر مسائل سیاسی با عنوان «فرصت احیای برجام را از دست ندهید»، منتشر کرد که فلاحت پیشه در آن می‌گوید:
دوطرف ایران و آمریکا باید با یکدیگر وارد مذاکرات شوند اما نسبت به گذشته یکسری اتفاق‌هایی در حال شکل‌گیری است و آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که تحریم‌ها را افزایش ندهند و سعی دارند تا تحریم‌ها را به آن سقفی که در دوره اوباما وجود داشت، برگردانند و بیش از آن تحریم علیه ایران شکل نگیرد. سیاستمداران طرفدار بایدن به دنبال این هستند که تحریم‌ها را تعدیل کنند و فکر می‌کنند که تحریم‌هایی که در دوران ترامپ وضع شد، شرایط کشور را پیچیده‌تر کرد اما مساله مهمتر این است که وزیر امورخارجه آمریکا از طرف بایدن مامور می‌شود تا تیم مذاکره با ایران را تشکیل بدهد و آقای رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران می‌شود و آنها به دنبال ورود به دیپلماسی ایرانی هستند. این اتفاق‌ها همه جنبه‌های مثبت موضوع برای مذاکره ایران و آمریکا است و از همه مهمتر این است که بعد از رفتن ترامپ برجام در حال نمایان شدن است و کشورهایی مانند فرانسه و حتی روسیه اعلام کردند که به دنبال احیای برجام هستند و در شرایطی که زمستان ترامپیسم تمام شده برجام شاید در دوره بایدن به سمت احیا شدن حرکت کند.
تاثیر حل چالش برجام بر روابط تهران-سئول
خبرگزاری ایلنا گفت‌وگویی را با «سیدجلال ساداتیان» مدیرکل پیشین شرق آسیای وزارت امور خارجه، درباره تاثیر حل چالش هسته‌ای ایران بر روابط تهران-سئول و رفع تحریم‌ها منتشر کرد و به نقل از او نوشت: با برداشته شدن فشار آمریکا، کره برای پرداخت بدهی ایران آزادی عمل دارد. روابط تهران و سئول متعادل‌تر می‌شود.
ساداتیان در تحلیل نقش آمریکا در سرباز زدن کره از پرداخت بدهی‌هایش به تهران افزود: کره جنوبی به میزان زیادی گوش به فرمان آمریکا است و در دوره ترامپ، آمریکا در رابطه ایران و کره بسیار سخت‌گیری می‌کرد. زمانی که ایالات متحده به کره‌ای‌ها دستور می‌دهد که پول ایران را ندهند آنها نیز قبول کردند. پیش‌بینی می‌شود در دوره آقای بایدن این فشار برداشته می‌شود چرا که تحریم‌های شخصی یک‌سویه و ظالمانه ترامپ دیگر بر آمریکا حاکم نیست و فشاری که در دوره او وجود داشت، اکنون دیگر وجود ندارد، لذا کره احساس آزادی عمل بیشتری می‌کند و در نتیجه می‌تواند به میزان بیشتری با ایران تبادلات داشته باشد و تا حدودی مساله خودشان را در نظر بگیرند. از سوی دیگر، تحریم‌های اعمال شده تحریم‌های سازمان ملل نبوده که الزام آور باشد بنابراین با توجه به اینکه کره تحت تاثیر آمریکا و سیاست‌های آن است اکنون مقدار بیشتری آزادی عمل دارد که از محل پول ایران بدهی ایران به سازمان ملل را بپردازد؛ یا اینکه واکسن‌ها یا داروهای ایران از این طریق خریداری شوند.
افزایش فشارهای داخلی به بایدن درباره ایران
تارنمای خبری و تحلیلی فرارو در گزارشی با عنوان «افزایش فشارها به بایدن درباره ایران»، از نامه‌نگاری موافقان و مخالفان برجام به رییس‌جمهوری آمریکا خبر داد و نوشت:
امروز بلومبرگ خبر داده است که دولت بایدن بعنوان بخشی از تلاش برای بازگشت به برجام به دنبال راه‌هایی برای کاهش فشار اقتصادی ایران بدون لغو تحریم‌های کلیدی است.
فرارو در ادامه افزود: فشارها به جو بایدن برای اتخاذ تصمیمی درباره برجام افزایش یافته است. در حالی که حدود ۵۰ عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا در نامه‌ای از بایدن خواستند به برجام بازنگردد، ۴۱ دیپلمات سابق به بایدن نامه نوشتند و از او خواستند به برجام بازگردد. در این نامه سرگشاده ادعا شده که تهران تهدیدی علیه امنیت ملی آمریکاست، اما احیای توافق هسته‌ای باید هدف اصلی آمریکا در قبال ایران باشد.
نویسندگان این نامه به صراحت تاکید کردند که رویکرد فشار حداکثری «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا علیه ایران برای امنیت ایالات متحده فاجعه بار بوده است.
انتقاد از اعلام آمادگی فرانسه برای میانجیگری در برجام
تارنمای خبری و تحلیلی نامه نیوز در مطلبی با عنوان «چرا مکرون به فکر میانجیگری با ایران افتاده است؟! / محاسبات غلط رئیس‌جمهور بی‌تجربه»، به بررسی زوایای اعلام آمادگی «امانوئل مکرون» رییس‌جمهوری فرانسه برای میانجیگری در موضوع برجام پرداخت و نوشت: رئیس جمهور فرانسه باید به جای تلاش برای جا زدن خود به عنوان یک "میانجی گر" در نظام بین الملل، به فکر پاسخدهی بابت بی تعهدی خود و شرکایش در برجام باشد!
مکرون دوران سختی را سپری می کند. مطابق آخرین نظرسنجی ها، محبوبیت وی به زیر ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده و دولت متبوع وی به ناکارآمد ترین دولت اروپایی در مواجهه با ویروس کرونا تبدیل شده است. از سوی دیگر، اعتراضات گروههای مخالف کاخ الیزه( خصوصا جلیقه زردها) به صورت هفتگی در پاریس و دیگر شهرهای فرانسه برگزار می شود. در چنین شرایطی رئیس جمهور ناتوان فرانسه به فکر "برجسته سازی حوزه سیاست خارجی" کشورش با هدف انحراف افکار عمومی فرانسه و جهان از تحولات داخلی کشورش افتاده است. اما این بازی، به صورتی کاملا ناشیانه از سوی مکرون هدایت می شود!
نامه‌نیوز افزود: امانوئل ماکرون در تازه ترین مواضع برجامی خود، با استقبال از تمایل ایالات متحده برای تعامل دوباره با ایران، آمادگی خود را برای میانجیگری میان دو کشور اعلام کرد و افزود که عربستان سعودی و رژیم اشغالگر قدس نیز باید به گونه‌ای در مذاکرات پیش‌رو درگیر شوند. بدیهی است که مکرون در دوران ریاست جمهوری بایدن، از یک سو به هم افزایی تمام عیار استراتژیک-تاکتیکی خود با کاخ سفید ادامه خواهد داد و از سوی دیگر، سعی دارد از اختلافات برجامی دموکراتها با ریاض و تل آویو، به سود منافع خود استفاده کند. بعید نیست که در هرگونه مذاکرات هسته ای احتمالی جدید، شاهد نقش آفرینی "ژان ایو لودریان" وزیر امور خارجه فرانسه در کسوت وزیر خارجه عربستان و رژیم صیونیستی باشیم، دقیقا مانند همان اقدامی که "لوران فابیوس" وزیر امور خارجه اسبق فرانسه در مذاکرات هسته ای منتهی به برجام صورت داد.
رسانه‌های اصولگرا
فصل‌الخطاب رهبری درباره بازگشت به برجام
تارنمای خبری و تحلیلی تابناک، بیانات امروز مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش، پیرامون موضوع برجام و شروط ایران برای بازگشت به آن را بازتاب داد و این بیانات را «حرف قطعی رهبرانقلاب درباره تحریم‌ها» نامید.
تابناک به نقل از فرمانده معظم کل قوا درباره رویکرد ایران برای بازگشت به برجام افزود: آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها حق هیچ‌گونه شرط‌گذاری ندارند زیرا تعهدات برجامی خود را نقض کردند و آن طرفی که باید شرط بگذارد جمهوری اسلامی است زیرا به تعهدات خود پایبند بود. بنابراین ایران هنگامی به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت که آمریکا همه تحریم‌ها را در عمل و نه در حرف یا بر روی کاغذ، لغو کند و این لغو تحریم‌ها مورد راستی‌آزمایی ایران قرار گیرد. این، سیاست قطعی و غیرقابل برگشت جمهوری اسلامی و مورد اتفاق همه مسئولان است و هیچکس از آن عدول نخواهد کرد.
مشکلات به تحریم‌ها ربطی ندارد!
خبرگزاری تسنیم سخنان اخیر «مجتبی ذوالنور» رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در مسجد امام موسی بن جعفر(ع) در محله پانزده خرداد، درباره برجام را منتشر کرد و به نقل از وی آورد: نباید مشکلات کشور را به مشکل تحریم ربط داد. راه‌حل‌های متعددی برای اداره مملکت به بهترین وجه وجود دارد زیرا با ۱۷ کشور همسایه داریم و اگر با نیمی از این کشورها ارتباط برقرار می‌کردیم نیازی به رفع تحریم‌ها نداشتیم و می‌توانستیم کشور را اداره کنیم. در حال حاضر در کشور مشکل داریم اما این مشکلات قابل قیاس با دوران هشت‌ساله جنگ نبوده و باوجود مشکلات اقتصادی و تحریم‌ها همه اقلام در کشور موجود است.
آمریکا ملزم به برداشتن گام اول است
روزنامه کیهان در خبری با عنوان «رونمایی رسانه آمریکایی از ترفند تازه کاخ سفید»، با استناد با خبر تازه بلومبرگ مبنی بر لغو نشدن تحریم‌های اساسی آمریکا علیه ایران از سوی دولت بایدن با بازگشت آمریکا به برجام نوشت: مقام‌های دولت بایدن در حالی برای بازگشت مجدد به برجام ابراز تمایل کرده‌اند که در مناسبات مختلف برای این بازگشت شرط‌گذاری کرده‌اند و اخیراً نیز «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا تأکید کرد که هنوز راه طولانی برای بازگشت کامل به برجام وجود دارد.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران بارها تأکید کرده‌اند که ایالات متحده به علت خروج از برجام ملزم هستند گام اول را بردارند.
تحریم؛ محرک پیشرفت
خبرگزاری فارس، سخنان تازه سرلشکر «حسین سلامی» فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جشنواره مجازی ملی علم و فناوری و نمایشگاه دستاوردهای علم و فناوری بسیج، درباره تحریم‌ها و برجام را بازتاب داد و به نقل از وی نوشت: ملت ما در حال پیشرفت است و ما در حال قطع همه وابستگی‌ها هستیم. به نظر ما تحریم یکی از فرصت‌های بزرگ تاریخی برای کشور ایران است نه یک فرصت در یک مقطع زمانی.
امروز تحریم به فرصتی برای تحریک انگیزه‌ها، باورها و اعتقادات مردم تبدیل شده و به مفهوم واقعی یک تلاش واقعی در جامعه برای رفع همه نیازمندی‌ها ایجاد کرده است. ما نمی‌توانیم به هیچ کشوری وابسته باشیم و با کشورهای دیگر متفاوت هستیم چرا که در تحریم جهانی هستیم و هیچ کس به ما کمک نمی‌کند. حتی دوستان ما در بهترین حالت، با ما دشمنی نمی‌کنند، اما هیچ کس به ما کمک نمی‌کند تا این کشور روی پای خودش بایستد.
لزوم نگاه به ظرفیت‌های شرق و فاصله از غرب
تارنمای خبری و تحلیلی جهان نیوز؛ سخنان «علیرضا زاکانی» رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درباره موضوع هسته‌ای و تحریم‌ها در یک همایش دانشجویی را بازتاب داد و به نقل از وی نوشت: در سیاست خارجه اگر در روابط با مستکبرین مصلحت و عزت و حکمت نادیده گرفته شود مطالبات یک طرفه است و این چیزی است که آنها می خواهند. ما باید از یک طرف نگاه‌مان به ظرفیت های شرق باشد و از یک طرف نباید سیر ارتباط منطقی با غرب را از دست بدهیم و نکته مهم این است که اولویت اول تمام این موارد نگاه به ظرفیت های داخلی است.
نظر شما