عصر آن روز سرد، سطح یخبندان دریاچه شورابیل بواسطه عقبنشینی آرام پرتوهای کم سوی آفتاب زمستان از فراز کوه افسانهای سبلان در منتهیالیه غرب به رنگهای نارنجی و قرمز درآمده و تابلوی سحرانگیزی از جلوه بیبدیل زمستان را آفریده بود منظرهای که تعدادی دانشجوی جوان را برای تفریح روی این سطح یخبندان به ظاهر ضخیم وسوسه میکرد.
این دانشجویان بومی دیگر شهرهای ایران بودند که پس از خروج از آخرین کلاس درس دوره کارشناسی خود برای زدودن خستگیهای یک ترم طولانی در شهری غریب به قصد ساعتی تفنن ، رهسپار قطب گردشگری اردبیل یعنی مجتمع تفریحی ؛ فرهنگی و ورزشی شورابیل شده بودند.
جوانانی به واقع از جنس دانشجو که میخواستند فراغت از تحصیلشان را بدون هزینههای زاید مادی و به سادگی از طریق لحظاتی با هم بودن و خندیدن در کنار هم جشن بگیرند و با خاطره ایی شیرین در آینده نامعلوم خویش قدم بگذارند.
اما گویا سرنوشت ؛ داستانی دیگر با زمینهای سرشار از درام برایشان رقم زده و تکههای پازل زندگیشان به گونهای دیگر کنار هم چیده شده چینشی نامیمون که از بیتدبیری مدیران ذیربط وقت و بیتوجهی متولیان تامین ایمنی این مکان تفریحی گرفته تا بیاحتیاطی و به اصطلاح بازیگوشی خودشان در آن نقش داشته است.
شاهدان این حادثه ناگوار میگویند: این گروه را حدود ۱۶ دانشجوی جوان تشکیل میدادند که برای سر خوردن و گرفتن عکسهای یادگاری روی یخهای سطح دریاچه که ضخامت ظاهری آن فریبنده بوده میروند اما ناگهان یخها که بواسطه افزایش اندک گرمای هوا در آن روز ، ناپایدار شده بودند با صدای مهیبی ترک برداشته و میشکنند.
تعدادی از دانشجویان دختر و پسر که زود متوجه وقوع حادثه شده و از سوی دیگر به کرانه دریاچه نزدیکتر بودهاند بیدرنگ خود را به ساحل امن میرسانند اما چندین نفر در لابهلای یخهای شکسته در آب بسیار سرد آن غوطهور میشوند.
تعدادی از این عده نیز با تلاش فراوان و به لطف آشنایی با فن شنا موفق به نجات خود میشوند، به غیر از ۲ دختر نگونبخت که به زیر تکههای عظیم یخ شناور فرو رفته و در آب بسیار سرد دریاچه در وضعی بسیار ناراحتکننده جانشان را از دست میدهند.
اجساد این دو دانشجوی دختر پس از ساعتها تلاش غواصان از ته آب بیرون آورده میشود، در حالیکه دستانشان را در واپسین لحظات به هم گره زده بودند.
یکی از دختران فوت شده اهل شهرستان مراغه و دیگری اهل شهرستان پارسآباد در شمال استان اردبیل و هر دو در حال فارغالتحصیلی از دانشگاه محقق اردبیلی بودند.
دریاچه شورابیل از جاذبههای طبیعی اردبیل و بر اساس نتایج مطالعات زمینشناسی قدیمیتر از دریاچه اورمیه است.
شورابیل تنها دریاچه طبیعی داخل شهری در ایران است و آب آن در گذشته بسیار شور بوده ولی حدود دو دهه قبل با بیدرایتی مدیران ذیربط وقت با توجیههای بیپایه به درون آن آب شیرین ریخته شد و این اقدام دانسیته شوری آن را به اندازه زیادی کاهش داد.
میزان شوری این دریاچه به اندازهای بود که آب آن حتی در برف و سرمای بسیار شدید منطقه در روزگاران قدیم هیچگاه یخ نمیبست.
این اقدام مغایر با موازین محیط زیستی در دریاچه شورابیل نه تنها سبب شده است که آب سطح آن به محض رفتن دما به زیر صفر منجمد شود بلکه با دیگر پیامدهای منفی از جمله ظهور و فراوانی انواع پشههای آزاردهنده مواجه شده است که در فصول گرم سال موجبات اذیت حاضران در محیط این دریاچه و نیز اهالی ساکن در خیابانها و محلههای پیرامون آن را فراهم میآورد.
اکنون این دریاچه که به عنوان منطقه نمونه گردشگری استان اردبیل تعیین شده به امکانات تفریحی ، ورزشی و فرهنگی بسیاری مانند قایقرانی ، پیست پیادهروی و دو و میدانی ، پیست دوچرخهسواری ، باغ وحش ؛ چندین هتل ، شهربازی ، رستوران و نظایر آن مجهز شده است.
حتی پس از وقوع آن حادثه دلخراش بارها حضور تفریحی بعضی افراد با اتومبیلهای شاسی بلند بویژه جیب روی سطح یخ بسته دریاچه را شاهدیم اقدامی خطرناک و به دور از هرگونه منطق که با تاسف از سوی بعضی جوانان سر میزند.
شهرداری اردبیل اخیرا اقدام به نردهکشی در پیرامون آن کرده و تعداد تابلوهای هشداردهنده مبنی بر خطر هرگونه شنا و یا رفتن روی سطح یخبندان دریاچه را افزایش داده است.
ضرورت احتیاط در دریاچه و رودخانههای یخزده
امسال نیز در پی بارش سنگین برف طی اواخر آذر و اوایل دی و استقرار برودت و یخبندان شدید و دامنهدار در منطقه سطح دریاچه شوربیل ، رودخانه بالیخلو و چند تالاب دیگر در استان یخ بسته و شاهد حضور تفریحی جوانان و نوجوانان در این مناطق خطرناک هستیم .
باتوجه به اینکه اغلب روزهای پربرف و سرما در منطقه سردسیر اردبیل تا اوایل بهار به درازا میانجامد خطر بالقوهای همچنان نه تنها در این دریاچه بلکه در بسیاری از پهنههای آبی نقاط سردسیر این استان مانند رودخانهها ، دریاچهها و تالابها وجود دارد.
ضمن اینکه بارش های پربرف در روزهای گذشته زمینه استفاده تفریحی از تپههای مشرف به دریاچه که میتواند خطرساز باشد را فراهم کرده است.
اردبیل که به خاطر وضعیت خاص جغرافیایی از نقاط بسیار سردسیر ایران است در بسیاری از سال ها با زمستانهای پربرف و سرما مواجه میشود و علاوه بر این شهر تعداد زیادی از شهرستانهای این استان مانند خلخال، سرعین، نمین ، مشگینشهر، نیر و فیروزآباد کوثر اغلب بسیار سردند.
صدها دریاچه و تالاب و رودخانه در نقاط مختلف این استان وجود دارند که امکان یخ بستن سطوح آنها براثر برودت هوا طی حدود هشت ماه از سال هست و این از خطرهای بالقوه در فصول سرد برای ساکنان منطقه بویژه افراد نوجوان و جوانی که قصد تفریح زمستانی دارند به حساب میآید.
این وضعیت اقدامهای مدیران ذیربط را برای به حداقل رساندن خطرها و نیز آگاهی دادن به نوجوانان و جوانان از مخاطرهآمیز بودن قرارگیری روی سطوح یخ بسته گسترههای آبی ضروری میسازد.
نظر شما