خطر آتش‌سوزی در کمین جنگل و مراتع لرستان

نجوای جنگل با سنجاب ها و لاک پشت ها و روباهای لابه لای درختان کهنسال بلوط را آن پیرزن بخوبی شنیده بود و حالا که تن های سوخته این گونه های حیات وحش را میان شعله های آتش دیده ، اشک را پناه آخر یافته است.

دراز دستی به طبیعت را زمانی با سیل دیدیم و اینک با آتشی که به جان جنگل های بلوط افتاده است می توان به عواقب ناشی از آن و از جمله ؛ جانشینی گونه های نامرغوب به جای گونه های مرغوب و بومی ، کاهش ارزش محافظتی جنگل، صدمه وارد به خاک جنگل، نابودی جانوران اهلی جنگل و صدمه به جان و مال انسان ها اشاره کرد.

کارشناسان قرار گرفتن کشورمان در کمربند خشک زمین و شرایط جوی برای وقوع‌ آتش‌سوزی، گرم شدن هوا و وزش بادهای گرم در کنار عوامل انسانی را از دلایل آتش‌سوزی‌ در جنگل ها عنوان می کنند.

بی‌احتیاطی ساکنان یا مسافران نیز دلیل ایجاد حریق در برخی از مراتع و جنگل‌ها شده است که این نشان‌دهنده جای خالی آموزش و آگاهی‌بخشی مردم به‌ویژه در روستاها است.  

یکی از اهالی مناطق جنگلی الیگودرز به ایرنا گفت : تعلیم و آموزش افراد بومی مناطق جنگلی و عشایری می تواند تا حد زیادی از شیوع آتش در جنگل ها بکاهد.
رضا شجری اظهار داشت: تجربه به ما اثبات کرده که نصب تابلوهای هشدار دهنده در مناطق مستعد آتش و احداث جاده های نفوذی بر جلوگیری از آتش موثر است.
وی افزود: زمانی که هوا گرم  و جنگل پوشیده از برگ های خشک است از روشن کردن آتش باید خودداری کنیم وکبریت نیم سوخته یا ته سیگار باقیمانده را خاموش و نیز قبل از ترک جنگل آتش را خاموش کنیم.
شجری یادآور شد: اجرای قاطعانه و به هنگام مقررات مربوط به تعقیب آتش سوزی عمد و غیرعمد بر پیشگیری از آتش سوزی موثر و از جمله اقدامات بازدارنده است.

پیامدهای زیست محیطی آتش سوزی 

یک کارشناس  منابع طبیعی الیگودرز به ایرنا گفت: آتش سوزی  یکی از عوامل تخریب جنگل محسوب می شود و  خسارات اقتصادی، آلودگی های زیست محیطی و صدمه به جان و مال انسانها را در پی دارد.
مرتضی سعیدی فر اظهار داشت: در اثر آتش سوزی علاوه بر سوختن درختان و مراتع و از بین رفتن جانوران ، محل درآمد بخشی از اهالی مناطق جنگل نشین نیز از بین می رود.

وی از انواع مختلف آتش سوزی در جنگل نام برد و افزود: آتش سوزی سطحی رایج ترین نوع  آتش سوزی هایی است که در جنگل های غرب کشور رخ می دهد و در تمام بستر جنگل گسترش می یابد.

یک کارشناس محیط زیست نیز گفت: آتش سوزی ها به جریان باد بسیار حساس هستند  و باد آتش را تقویت می کند و همین  امر شدت تلفات جانداران مناطق جنگلی را افزایش می دهد.

مهدی معصومی زاده افزود:  بلوط و گونه های درختی دیگر که ریشه آنها از سطح خاک بیرون است در آتش سوزی های سطحی بیشتر آسیب می بینند.
عوامل موثر در گسترش و شدت آتش
یک کارشناس حوزه آتش نشانی نیز گفت: نوع و مقدار مواد سوختنی و نحوه وزش باد و میزان خشکی علوفه همگی به میزان  آتش سوزی در جنگل ها دامن می زند.
 کریم جلیلی افزود: رطوبت مواد سوختنی و جریان باد و عوارض زمین ( توپوگرافی) و نیز پوشش جنگل از جمله عوامل موثر در آتش سوزی جنگل است.
وی گفت: اگر در سر راه حرکت آتش خندق و یا گودالی حفر شود از پیشروی آن جلوگیری می کند و اگر وسعت آتش زیاد نباشد می توان با گونی های خیس ، کوبیدن با بیل ،ریختن خاک و پاشیدن آب آتش را خاموش کرد.
این کارشناس حوزه آتش نشانی افزود:  اگر وسعت آتش خیلی زیاد باشد که روش های بالا نتیجه ندهند باید اقدام به ایجاد آتش بر کرد و اگر آتش در قسمت بالایی وتاج درختان صورت گرفته باشد باید تعدادی از درختان اطراف منطقه را قطع کرد تا از پیشرفت آتش جلوگیری شود.

جلیلی افزود: اگر تنه درختان پوسیده و خشک آتش گرفته باشد باید قبل از انداختن آنها گیاهان اطراف درخت مذکور را از گیاهان خشک و مواد سوختنی پاک کرد و سپس اقدام به قطع و اطفا حریق آن نمود.
به گفته وی  آتش سوزی در جنگل و مرتع اگر شعله ور شود با تجهیزات آتش نشانی موجود قابل اطفا نیست؛ علاوه بر این خسارت های ناشی از آتش در جنگل ها موجب کاهش یا نابودی ارزش تجاری درختان جنگلی و نیز از بین رفتن نهال های جنگلی است.

 هر ساله قسمتی از جنگل ها و مراتع  بخش زلقی در آتش می سوزد

بخشدار زلقی شهرستان الیگودرز نیز گفت: هر سال با شروع شدن فصل گرمای هوا قسمت هایی از مراتع  در آتش می سوزد بطوریکه در خرداد ۹۹ نیز حدود پنج هکتار از مراتع الیگودرز در آتش سوخت.

مجتبی پارسا نسب اظهار داشت: با همکاری فرماندار الیگودرز  با اعزام بالگرد به منطقه ۳۰ نفر دوستدار محیط زیست اعزام و از گسترش آتش سوزی در این منطقه جلوگیری شد که  اگر این آتش سوزی کنترل نمی شد،  سرنوشت الیگودرز نیز همچون دهدشت و مراتع آن می شد.

بالگرد نیاز ضروری لرستان

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان نیز گفت: بر اساس آمار ۱۰ساله، شهرستان‌های خرم آباد، چگنی، کوهدشت، پلدختر و رومشکان از جمله شهرستان‌های بحرانی به‌شمار می‌روند. چون اکثر حریق‌ها در مناطق صعب‌العبور و دور افتاده به وقوع می‌پیوندد، لذا استقرار بالگرد یکی از نیازمندی‌های اصلی منابع طبیعی در استان است.

شیرزاد نجفی با بان اینکه سالانه ۲ هزار هکتار از جنگل های لرستان در آتش می سوزد  افزود: ۹۸ درصد علت آتش‌سوزی‌ جنگل‌های لرستان عامل انسانی بوده است.

وی از شناسایی شناسایی ۱۵۰ منطقه بحرانی در جنگل‌های لرستان خبر داد و بیان کرد: مساحت این مناطق بحرانی در لرستان ۶۱۷ هزار و ۸۰۱ هکتار است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری لرستان، بیان کرد: در نقاط بحرانی شناسایی شده دیده بان مستقر شده است.