طلب فرمان‌برداری و شرح صدر؛ فرازی از دعای روز پانزدهم رمضان

در دعای روز پانزدهم رمضان می خوانیم: «اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ طاعَةَ الخاشِعین واشْرَحْ فیهِ صَدْری بانابَةِ المُخْبتینَ بامانِكَ یا امانَ الخائِفین».
خدایا روزی كن مرا در این روز فرمان برداری فروتنان و بگشا سینه‌ام را به بازگشت دلدادگان به امان دادنت‌، ای امان ترسناكان.

**«اللهم ارزقنی فیه طاعه الخاشعین»
«خدایا در این روز اطاعت بندگان خاشع و خاضع خود را نصیب من گردان»، خضوع و خشوع همانند ظرفی است كه انسان رضا و خشنودی خداوند را در آن جمع‌آوری می‌كند و تكبر چون ظرفی است تو خالی كه هیچ چیزی در آن جز غرور و تكبر جای نمی‌گیرد و این خضوع و خشوع است كه انسان را به خدای خویش نزدیك می‌سازد؛ زیرا كه هرچه انسان نزد پروردگار عالمیان، خود را ذلیل و خوار نشان دهد، ارزشش در پیشگاه او بیشتر می‌شود.
انسانی كه صفت تكبّر را در میان صفات خویش جای داده، معمولاً بر روی مسائلی كه خود طرح می‌كند و یا چیزهایی كه نفْسِ او خواهان آن است تعصب دارد و بدون هیچ دلیل منطقی بر روی خواسته خویش اصرار می‌ورزد. چنین كسی در مواردی كه با مخالفت دیگران مواجه می‌شود به زور توسل جسته و سعی دارد با مشاجره زبانی حرف خود را به كرسی بنشاند و در نتیجه به بداخلاقی با دیگران می‌پردازد تا او را رعایت كنند و به خاطر این تندیِ اخلاق و زشتی درون از پند و‌ اندرز دیگران هیچ بهره‌ای نمی‌برد چرا كه به حرف حق گوش نداده و نصیحت دیگران را نمی‌پذیرد. از انتقاد روی گردان است و به محض شنیدن انتقاد، ناراحت شده آن را نمی‌پذیرد و همین مساله منشا كینه‌های فراوان خواهد شد.
كوچك شدن، خوار شدن، طرد شدن و سرانجام آتش جهنم مقصدهایی هستند كه مسیر تكبّر به آن‌ها منتهی می‌شود. پس خضوع و خشوع در مقابل پروردگار عالمیان همان طاعت و بندگی خالصانه در مقابل ذات اقدس اوست كه ما نیز در این روز از خداوند می‌خواهیم به ما عبادت و اطاعتش را همراه با خضوع و خشوع نصیب كند.

**«و اشرح فیه صدری بانابه المخبتین بامانك یا امان الخائفین»
«و شرح صدر مردان فروتن و خداترس را به من عطا فرما به حق امان بخشی خود ‌ای ایمنی دل‌های ترسان».
حال مخبتین چه كسانی هستند؟ در دعای این روز نكته اساسی كه به آن تاكید شده است، خضوع، خشوع و فروتنی در مقابل ذات اقدس پروردگار است به طوری كه در این روز از خداوند درخواست می‌كنیم آنچه را كه در صفات و اعمال خالصان و خاشعان و فروتنان وجود دارد، نصیب ما كند، اما در اینجا می‌خواهیم بدانیم مخبتین به چه معناست؟
مخبتین به معنای فروتنان است، آن هم فروتنانی كه فروتنی آنان فقط در مقابل پروردگار جهان و جهانیان است، فروتنی یكی از صفات بارز مؤمنان تقواپیشه است كه شب و روز خود را به تقوا و پرهیزكاری می‌گذرانند.
مخبتین همان پرهیزكاران هستند كه شب و روز خود را به ذكر و یاد خداوند به پایان می‌برند كه ما نیز در این روز از خداوند می‌خواهیم شرح صدری را كه مردان پرهیزكار و فروتن دارند، به ما نیز عطا كند.
فراهنگ**3009** 9053