به گزارش روز دوشنبه خبرنگار ایرنا، ماجرا از آنجا آغاز شد كه «خوان گوایدو» رهبر حزب مخالف و رئیس مجلس ملی ونزوئلا چهارشنبه گذشته با حضور در جمع هوادارانش، سوگند ریاست جمهوری یاد كرد.
واشنگتن كه پیش تر در حین برگزاری مراسم تحلیف «نیكلاس مادورو» رئیس جمهوری ونزوئلا، او را «غاصب قدرت» خوانده بود، اعلام كرد گوایدو را به عنوان رئیس دولت موقت این كشور به رسمیت می شناسد.
**مواضع مشترك روسیه و چین درباره ونزوئلا
مقام های روسیه و چین در روزهای اخیر مواضع خود را در برابر مداخله آمریكا و متحدانش در ونزوئلا اعلام كرده و از سیاست و اقدامات این كشورها كه نمونه ای از مداخله آشكار در امور داخلی یك كشور و مغایر با معیارهای قوانین بین المللی است، انتقاد كرده اند.
روسیه در عالیترین سطح بر حمایت از ونزوئلا در برابر اقدامات مداخله جویانه و فشارهای غرب علیه این كشور تاكید كرد.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه روز پنجشنبه در گفت وگوی تلفنی با نیكلاس مادورو رئیس جمهوری ونزوئلا بر حمایت كشورش از وی به عنوان رئیس جمهور قانونی ونزوئلا تاكید كرد.
چین نیز از مداخله آمریكا در امور ونزوئلا انتقاد كرد و خواستار پایان دادن به این گونه اقدامات علیه این كشور شد.
«هوا چون یینگ» سخنگوی وزارت خارجه چین نیز با اشاره به اینكه امور داخلی ونزوئلا باید به انتخاب و تصمیم مردم آن كشور واگذار شود تصریح كرد پكن با هر نوع دخالت خارجی در امور ونزوئلا به ویژه هر گونه تهدید نظامی، مخالف است.
وی در بیانیه ای اعلام كرد چین بر آن است همه كشورها باید منشور سازمان ملل مخصوصاً اصول و اهداف آن دربارۀ عدم دخالت در امور داخلی كشورها، احترام به حق حاكمیت و تمامیت ارضی و عدم تهدید نظامی را رعایت كنند.
** نگاهی به منافع چین و روسیه در ونزوئلا
روسیه و چین دو شریك مهم ونزوئلا هستند و در همكاری با این كشور منافع خود را دنبال می كنند.
روسیه با ونزوئلا مشاركت راهبردی دارد و دو كشور در عرصه های مهمی همچون نفت و گاز و فنی-نظامی همكاری می كنند.
ونزوئلا علاوه بر اینكه كشوری ثروتمند و سرشار از منابع نفت و گاز است، از محدود متحدان روسیه در نزدیكی آمریكاست و مسكو توانسته با وجود سیاست روس هراسی آمریكا، برخلاف واشنگتن در حوزه های فنی-نظامی و نفت و گاز همكاری های تنگاتنگی با كاراكاس ایجاد كند.
روابط روسیه و ونزوئلا از یك دهه گذشته و پس از به قدرت رسیدن «هوگو چاوز» رئیس جمهور پیشین ونزوئلا گسترش یافت چرا كه او رویكردی ضدامپریالیستی داشت.
شركت نفت و گاز روسیه (روس نفت) اكنون مجوز بهره برداری از حوزه های نفتی پاتائو و مخیلیونس ونزوئلا را برای 30 سال و صادرات گاز از ونزوئلا دارد.
روس نفت اواسط سال 2017 میلادی با خرید 49 درصد از سهام شركت هندی یسار اویل، اجازه شركت در طرح های ونزوئلا را پیدا كرد و با شركت PDVSA قرارداد فروش نفت امضا كرد.
ونزوئلا در دو دهه اخیر میلیاردها دلار انواع تسلیحات از روسیه خریداری كرده است.
این كشور آمریكای لاتین 23 جنگنده سوخوام.كا2 و دو گردان تسلیحات پدافند موشكی اس-300 و نیز مجموعه های پدافند هوایی تور، بوك-ام2 و پچورا از روسیه خریداری كرده است.
ونزوئلا همچنین 92 تانك مدرنیزه شده تی-72 و 123 دستگاه نفربر زرهی بی.ام.پی-3 بی از روسیه خریده است.
چین نیز روابط نزدیك با ونزوئلا دارد و با این كشور در عرصه انرژی همكاری تنگاتنگی می كند.
درسالهای اخیر چین با ونزوئلا قراردادهایی برای اكتشاف و بهره برداری از منابع نفتی و پالایش نفت امضا كرده است.
دولت ترامپ كه تلاش می كند منافع چین را در بازارهای انرژی جهان تضعیف كند، برای ضربه زدن به همكاری های نفتی دو كشور از هیچ گونه روشی صرف نظر نمی كند.
روسیه و چین به خوبی می دانند كه در صورت سرنگونی حكومت نیكلاس مادورو و روی كار امدن دولت طرفدار آمریكا در كاراكاس منافع دو كشور در بلندمدت به خطر خواهد افتاد از این رو براساس همكاری راهبردی از یكدیگر در حل مسائل بین المللی حمایت می كنند.
**همكاری های تنگاتنگ روسیه و چین در سازمان های بین المللی
روسیه و چین در دهه های اخیر پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی كه میدانی به وسعت دنیا برای مداخله جویی آمریكا در امور دیگر كشورها فراهم كرد، همكاری برای مقابله با چنین مداخله ای از سوی آمریكا را آغاز كردند.
این همكاری پس از سال 2000 كه روسیه بتدریج از دوره ضعف سیاسی و اقتصادی دوره بوریس یلتسین رئیس جمهوری فقید روسیه فاصله گرفت و قدرت یافت، شكوفا شد.
مشاركت راهبردی میان روسیه و چین از دوره نخست ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین و حكومت هوجین تائو، رئیس جمهوری چین آغاز شد و در دو دهه اخیر بسیار ثمربخش بوده است.
در یك دهه گذشته روسیه و چین بار دیگر به قدرت های بزرگ جهان تبدیل شده اند، مسكو به دلیل توانمندی نظامی و داشتن یكی از بزرگترین زرادخانه های هسته ای جهان و چین به دلیل داشتن اقتصاد بزرگ و در حال توسعه، ضمن اینكه هر دو كشور از اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل هستند.
**عراق نخستین همكاری بین المللی روسیه و چین
بحران عراق در سال های نخست دهه 2000 نخستین حوزه ای بود كه روسیه و چین برای حل آن تلاش گسترده و همكاری بین المللی جدی خود را شروع كردند.
چین در آن زمان مخالف بكارگیری نیروی نظامی علیه عراق بود با این وجود نقش اصلی در حل و فصل سیاسی بحران عراق با آمریكا را روسیه، فرانسه و آلمان بازی می كردند.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه، ژاك شیراك رئیس جمهوری وقت فرانسه و گرهارد شرودر صدراعظم سابق آلمان ائتلافی تشكیل داده بودند و تلاش داشتند تا مانع حمله آمریكا به عراق در سال 2003 شوند هرچند كه هرگز موفق به جلوگیری از این اتفاق نشدند.
مساله عراق سرآغاز همكاری روسیه و چین در عرصه بین المللی و تعامل در شورای امنیت بود هر چند كه نتیجه ای برای كشورهای مخالف حمله نظامی به عراق به بهانه وجود تسلیحات كشتار جمعی در این كشور نداشت اما آغازی برای مشاركت بین المللی مسكو و پكن در شورای امنیت بود.
** تلاش روسیه و چین برای جلوگیری از حمله به لیبی
روسیه و چین سال 2011 تلاش های دیپلماتیك گسترده ای را برای جلوگیری از حمله نظامی غرب به رهبری آمریكا به لیبی در آفریقا بكار گرفتند.
در بحران لیبی برخلاف مساله عراق، كشورهای غربی اجماع داشتند و شرایط برای همكاری روسیه با تروئیكای مخالف آمریكا در دوره حمله و اشغال عراق فراهم نبود.
در این دوره همكاری روسیه با چین در شورای امنیت مانع از برخی ابتكارات غربی علیه لیبی شد كه نتیجه آن تاخیر زمانی در حمله كشورهای غربی به لیبی بود.
شرایط این حمله به لیبی زمانی كه شورای امنیت قطعنامه ای را برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع در لیبی صادر كرد فراهم شد. این روند در زمان ریاست جمهوری دمیتری مدودف رئیس جمهوری اسبق روسیه اتفاق افتاد؛ كشورهای غربی به سركردگی آمریكا با سوء استفاده از قطعنامه، حمله گسترده به لیبی را آغاز كردند كه منجر به فجایع انسانی در این كشور و بمباران شهرهای بزرگ و مراكز اقتصادی آن با دهها میلیارد دلار خسارت شد.
**همكاری مسكو و پكن در حل مساله سوریه
در مساله سوریه كه با آغاز جنگ داخلی در این كشور كلید خورد و آمریكا و متحدان غربی به بهانه حمایت از مخالفان «بشار اسد» رییس جمهوری سوریه خواسته یا ناخواسته زمینه بوجود آمدن گروه تروریستی همچون داعش را فراهم كردند، روسیه و چین همكاری گسترده ای با یكدیگر داشتند.
این همكاری ها همچنان ادامه دارد هرچند كه ابتكار عمل در حل و فصل سیاسی بحران سوریه، در دست تروئیكای ایران، روسیه و تركیه در چارچوب روند صلح آستانه قرار دارد.
مسكو و پكن دو عضو دایمی شورای امنیت دارای حق وتو در برابر آمریكا در شورای امنیت، همواره تلاش كرده اند تا مانع اجرای ابتكارات ضدسوری در این نهاد امنیتی بین المللی شوند.
این دو كشور بارها پیشنهادهای یكجانبه آمریكا و انگلیس علیه دولت قانونی سوریه را وتو كرده اند.
آخرین مورد استفاده از حق وتو در مساله سوریه در شورای امنیت روز 23 آذر ماه 97 بود كه روسیه و چین برنامه ارسال كمك به مخالفان سوری از مرزهای زمینی را وتو كردند.
مسكو و پكن همچنین پیش نویس تحریم مقام های سوریه به دلیل احتمال استفاده ارتش سوریه از سلاح شیمیایی را وتو كردند تا نقشه دیگر آمریكا برای از پا درآوردن دولت قانونی سوریه به شكست كشیده شود.
**همكاری برای حل مساله كره شمالی
روسیه و چین همكاری دیپلماتیك گسترده برای حل مساله هسته ای كره شمالی دارند.
این دو كشور از اوایل دهه 2000 در مذاكرات شش جانبه شامل روسیه، آمریكا، كره جنوبی و شمالی، چین و ژاپن شركت داشتند هر چند كه این مذاكرات با آزمایش هسته ای كره شمالی متوقف شد.
مسكو و پكن تلاش زیادی برای جلوگیری از جنگ میان آمریكا و كره شمالی داشته و همواره تلاش كرده اند كه تا جای ممكن از امكان حضور آمریكا در شمال شرق آسیا بكاهند.
**همكاری روسیه و چین در توافق برجام
روسیه و چین به عنوان دو عضو گروه 1+5 كه بیش از یك دهه با ایران برای حل و فصل اختلافات پیرامون موضوع هسته ای ایران مذاكره كردند، نقش مهمی در امضای برجام داشتند.
این دو كشور بارها خواسته های طرف آمریكایی را زیاده خواهی می دانستند و حق قانونی ایران برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را تایید می كردند.
مسكو و پكن زمانی كه واشنگتن از برجام خارج شد و تلاش داشت تا قطعنامه ای ضد ایرانی در شورای امنیت به تصویب برساند، مانع تصویب چنین پیش نویسی شدند و با وجود تحریم های یكجانبه آمریكا علیه ملت ایران، به دنبال گسترش همكاری ها با ایران در زمینه های ممكن هستند.
**استفاده روسیه و چین از تجربیات برای مقابله با مداخله گری آمریكا
روسیه و چین از تجربیات خود بیش از دو دهه برای مقابله با مداخله گری و زیاده خواهی آمریكا استفاده می كنند.
این همكاری بخش مهمی از تعامل دو كشور را تشكیل می دهد و مسكو و پكن به تداوم و توسعه آن توجه خاص دارند.
اروپام*391*1346**2040
مسكو - ایرنا - روسیه و چین كه هر كدام منافع خود را در ونزوئلا دنبال می كنند این روزها برای جلوگیری از مداخله آمریكا در امور داخلی این كشور، بیش از هر زمانی دیگری به یكدیگر نزدیك و هم نظر شده اند.
