به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، ایران و عربستان با توجه به جایگاه ژئوپلیتیك خود مهم ترین بازیگران منطقه ای در حوزه خلیج فارس و خاورمیانه به شمار می روند. برخی از كارشناسان معتقدند روابط ایران و عربستان به دلیل اهمیت این دو كشور در منطقه و تأثیری كه بر روی سایر بازیگران منطقه ای دارند از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گفته این كارشناسان، روابط این دو كشور همواره روند متغیری داشته است. تحولات سال های اخیر در منطقه، رقابت های جدی ایران و عربستان را به دنبال داشته است. اكنون با توجه به نقش تأثیرگذار ایران در بحران های منطقه ای مانند سوریه، عراق و یمن، زمینه های افزایش قدرت منطقه ای ایران و شیعیان در منطقه فراهم شده است كه این موضوع باعث تشدید رقابت منطقه ای میان ایران و عربستان سعودی شده است.
ریاض كه با هدف كنترل نفوذ ایران در منطقه در بسیاری از كشورها دخالت كرده است اكنون در نتیجه سیاست های نسنجیده خود با چالش های داخلی و خارجی بسیاری روبرو است و این مسائل سبب شده است تا مسیر آینده حكومت عربستان با ابهاماتی همراه باشد.
در این زمینه روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن نوشت: عربستان سعودی در شرایط كنونی در سطح منطقه ای و بین المللی در شرایط بغرنجی به سر می برد. این موضوع در موافقت این كشور در برابر فشارهای آمریكا برای آتش بس در نبرد الحدیده و حمایت از تلاش های بین المللی برای حل بحران یمن خود را نشان داده است. خطرناك تر از این موضوع آن است كه احتمال دارد رهبران عربستان در نتیجه فشارهای آمریكا مجبور شوند به محاصره قطر پایان دهند.
این روزنامه افزود: عربستان كه در نتیجه مسایلی چون قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی، جنگ افروزی در یمن و محاصره قطر و تلاش ها برای كنترل نفوذ ایران با شكست روبرو شده است دیگر صلاحیت رهبری ائتلاف عربی - سنی برای رویارویی با ایران را ندارد. این در شرایطی است كه ایرانی ها حمله های آمریكا و رژیم صهیونیستی را كه از نظر سیاسی و اقتصادی تهران را هدف قرار داده بود با هوشیاری مدیریت كردند و این موضوع در برپایی ائتلاف راهبردی علیه ناتو عربی - سنی خود را نشان داد كه در این ائتلاف چین، روسیه، هند، تركیه، كره شمالی و اتحادیه اروپا حضور دارند.
'همچنین این كشور با استفاده از تحریم های آمریكا جبهه داخلی یكپارچه ای كه در بردارنده جریان های اصولگرا و اصلاح طلب است ایجاد كرد كه این جریان ها برای دفاع از میهن تلاش می كنند. نفت ایران به فراوانی به بازارهای طبیعی خود در چین، هند، تركیه، ژاپن و اروپا صادر می شود. این در شرایطی است كه اوپك برای كاهش حدود 500 هزار بشكه نفت با هدف حفظ قیمت تلاش می كند. این موضوع به طور كلی با درخواست ها ترامپ برای كاهش قیمت نفت در تعارض است. بحران دیگری كه بر روی آن سرپوش نهاده شده آن است كه عربستان سعودی با امارات به عنوان شریك اساسی خود در جنگ یمن و محاصره قطر و تنش علیه ایران هم دارای روابط پرتنشی است.'
تارنمای «كتابات» عراق نیز در گزارشی به قلم «هشام الهبیشان» نوشت: نظام عربستان اكنون در بسیاری از بحران هایی كه در منطقه به آن دامن زده گرفتار شده است. این بحران آفرینی ها با دخالت در جنگ سوریه آغاز شد. این كشور در ادامه به حمله نظامی در یمن هم دست زد كه هنوز هم ادامه دارد. سعودی ها و همپیمانان آن هنوز هم به نبرد خود در یمن به ویژه الحدیده ادامه می دهند و بر روی حمایت های آمریكا و پوشش سیاسی نامحدود برخی از نظام های عربی در این جنگ ویرانگر تكیه كرده اند. با وجود اینكه آمریكا و سعودی ها به حجم بالای شكست های ریاض ها در نبردها مختلف پی برده اند بازهم در الحدیده به نبرد خود ادامه می دهند تا شاید بتوانند دستكم در عرصه رسانه ای به پیروزی دست یابند و پس از سلسه شكست های خود در بیشتر میدان های نبرد روحیه از دست رفته خود را بازیابند.
نشریه «المنار» فلسطین هم در گزارشی به قلم «میشل كلاغاصی» نوشت: پادشاه عربستان در حال هذیان گویی است و امور كشور به جوان بی تجربه خیره سری كه هیچ تجربه سیاسی و نظامی ندارد واگذار شده است. «عادل الجبیر» رئیس دستگاه دیپلماسی عربستان هم به طور ویژه سرسپرده آمریكا است. كشور عربستان در نتیجه فشار جنگ های خارجی در سوریه، عراق، یمن، لبنان و دیگر كشورها و نارضایتی های داخلی كمر خم كرده است. هزینه دلارهای نفتی برای خرید سلاح از دیگر كشورها به ویژه آمریكا، عربستان در شرایط اقتصادی سختی قرار داده است.
این نشریه افزود: در داخل كشور عربستان هم تروریسم در حال گسترش است و عربستان سرزمین حاصلخیزی برای پرورش و گسترش تروریسم است. مردم این كشور به دلیل سركوب ها و سلب آزادی ها و حاكمیت قوانین قرون وسطایی از سردمداران خود به ستوه آمده اند. این در شرایطی كه سردمداران این كشور در هتل های مجلل اروپا در حال عیش و نوش و خوشگذارنی هستند. در خارج از كشور به ویژه در جنگ یمن عملیات «طوفان قاطعیت» و «بازگشت امید» با شكست روبرو شده و عربستان در حال آمارگیری از شمار كشته شدگان خود در داخل و خارج از مرزها است.
' موشك های یمن خواب را از چشمان آل سعود ربوده است و سربازان و مزدوران عربستان در حال فرار از میدان های نبرد هستند. عربستان هنوز هم از تروریست های سوریه حمایت مالی و تسلیجاتی می كند. همچنین این كشور هنوز هم با استفاده از تعداد اندكی از خیانتكاران سوریه كه آنان را گروه مخالفان می نامد در حال جنگ سیاسی علیه سوریه است و با حمایت از مخالفان برای ادامه جنگ سوریه و جلوگیری از گفت و گوی سوری- سوری تلاش می كند. این كشور هنوز هم با نیروها و تانك های خود در قالب «سپر جزیره» مردم بحرین را در محاصره قرار داده است.'
نشریه «المنار» فلسطین افزود: داستان محاصره قطر هم یكی دیگر از طرح های وهابی ها در منطقه است. درباره قضیه فلسطین هم دیگر روابط عربستان و رژیم صهیونیستی بر كسی پوشیده نیست و آن دو درباره انتقال سفارت آمریكا به قدس و پیش بردن معامله قرن به تفاهم رسیده اند. عربستان همه این جنایت ها را تحت عنوان مبارزه با ایران انجام می دهد و خشم خود را از دستیابی ایران به انرژی هسته ای صلح آمیز پنهان نمی كند. این كشور با رژیم صهیونیستی وارد ائتلاف شده است و قطار عادی سازی روابط را با شتاب پیش می برد و برای تاسیس ناتوی عربی در حال آماده شدن است.
'آشكار است كه عربستان با ریخت و پاش اموال خود و گسترش كینه و كدورت های خود ادعا می كند كه دولت محوری است و در سیاست سازی منطقه و جهان نقش دارد. این در حالی است كه تحولات جدید و نتیجه درگیری ها و نبردها سبب شده اند كه ریاض در خارج از بازی سیاسی قرار گیرد و ارزش خود را از دست بدهد. شكست این كشور در لبنان، سوریه، عراق و لبنان سبب شده است كه ریاض نقش منطقه ای خود را از دست بدهد. این در شرایطی است كه ایران در منطقه در حال قدرت یابی است. از این رو ریاض باید درك كند كه در لبه پرتگاه قرار گرفته و در حال سراشیبی و فرسایش از داخل است.
روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن در گزارشی به قلم «فیصل القاسم» با عنوان «چرا ایران پیروز می شود و عربستان شكست می خورد؟» نوشت: تنها همُّ و غم عربستان رویارویی با ایران است. ریاض، تهران را دشمن نخست خود به شمار می آورد و جنگ رسانه ای علیه جمهوری اسلامی به راه انداخته است. اما سیاست های ریاض به سود ایران تمام شده است. عربستان در عراق همه برگه های خود را از دست داده است و عراق به یك منطقه حیاتی برای ایران تبدیل شده است. حتی عربستان در یمن به عنوان حیات خلوت خود با شكست روبرو شده است و هزینه میلیاردها دلاری عربستان در جنگ یمن سبب نفرت مردم این كشور از ریاض شده است. این در حالی است كه گروه مردمی انصارالله به عنوان هواداران ایران در یمن در حال قدرت یابی هستند.
'گروه های وابسته به عربستان در سوریه هم در نبردها شكست خورده اند و در انتخابات سال گذشته لبنان هم عربستان همه برگ های خود را از دست داد و جریان وابسته به این كشور با شكست خورد. این در شرایطی بود كه هواداران نظام سوریه و ایران سهم بیشتری از كرسی های پارلمان را به دست آوردند و «سعد الحریری» و اطرافیان او مانند یتیمان دور سفره هستند. علت این شكست آن است كه عربستان چگونگی تعامل با همپیمانان خود در لبنان، بلد نبود و بازداشت سعدالحریری در ریاض و اجبار وی برای كنارگیری آثار معكوسی برای همپیمان عربستان در لبنان به دنبال داشت. روزنامه «القدس العربی» اضافه كرد: تفاوت عربستان و ایران در این است كه عربستان مهارت ائتلاف سازی را ندارد، بلكه این كشور میان همپیمانان خود شكاف به وجود می آورد. این در حالی است كه ایران همه جریان های شیعی را در منطقه به دور خود گرد آورده است. عربستان به همه جنبش های اسلامی در یمن، سوریه، لبنان و سراسر منطقه ضربه وارد كرد كه در نتیجه این اقدام، هم اكنون بدون یار و همپیمان است. حتی كار به جایی رسید كه ریاض همپیمانان خود را هم زیر محاصره قرار داد و این همپیمانان مجبور شدند به دیگر كشورهای نزدیك شوند. دسیسه های عربستان علیه تركیه نیز سبب شد كه این كشور به ایران نزدیك شود.
نشریه «المدن» لبنان نیز نوشت: ایران اكنون از شكاف در جبهه دشمنان خود بیشترین سود را می برد. میان كشورهای حاشیه خلیج فارس اختلاف وجود دارد كه محاصره قطر نمونه برجسته آن است. در پرونده یمن هم به نظر می رسد ائتلاف سعودی - اماراتی در ناگوارترین شرایط خود به سر می برد و پس از قتل خاشقچی در كنسولگری عربستان در استانبول رسانه های كشورهای غربی بر این موضوع تمركز كرده اند و ولیعهد عربستان را زیر فشار قرار داده اند تا به جنگ یمن پایان دهد. این فشارها سبب شده است كه ایران دست برتر را داشته باشد.
پژوهشم **9278**1552
تهران - ایرنا – برخی از تحلیلگران رسانه های عرب زبان معتقدند شكست های عربستان در درگیری های منطقه ای به ویژه در سوریه و یمن سبب شده اند كه ریاض جایگاه منطقه ایش را از دست بدهد و این در شرایطی است كه ایران توانسته است دست برتر را در تحولات منطقه داشته باشد.