كشف سفره آب زیرزمینی در سیستان و بلوچستان یك دروغ بزرگ است

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی چندی پیش درباره كشف یك سفره آب زیرزمینی جزئیاتی ارایه و اظهار كرده بود: كار این چاه بزرگ با عمق هزار و 200 متر آغاز شده و آب آن هم به صورت آرتزین و قابل شرب است.
به گفته حبیب الله دهمرده، این نخستین چاهی است كه به این شكل و عمق مورد بهره‌برداری قرار گرفته است و اگر لازم باشد تا عمق 5 هزار متر هم ادامه پیدا خواهد كرد.
دهمرده این را هم گفته بود كه بر اساس نظریه كارشناسان، آب زنده و جاری است و آب مرده‌ای نیست.

** با یارانه های سنگین نمی شود به صورت پایدار از این منابع استفاده كرد
در این پیوند، رییس اندیشكده تدبیر آب ایران گفت: شناسایی آب های ژرف(زیرزمینی) ابهام های خیلی زیادی دارد اما موضوعی كه اصلا' از آن صحبت نمی شود مساله اقتصاد این حوزه است كه هزینه های بسیار زیادی دارد.
انوش نوری اسفندیاری روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا در واكنش به طرح اكتشاف یك سفره آب زیرزمینی در سیستان و بلوچستان اظهار داشت: این كه چنین منابعی برای چه نوع مصرفی مورد بهره برداری قرار می گیرد خیلی مطرح است و با یارانه های سنگین نمی شود به صورت پایدار از این منابع استفاده كرد.
وی افزود: هیچ نوع صحبتی از نوع برنامه ریزی برای استفاده از این منابع نمی شود و بهتر است مسایل را روشن كنند كه توهم استفاده از این آب بیش از اینها نشود.
نوری اسفندیاری گفت: در مطالعات مهندسی دو مرحله برای شناسایی وجود دارد؛ یك مرحله برای اكتشاف است كه تداوم با توقف مطالعات را مشخص می كند و مرحله دیگر برای امكان سنجی است كه آیا برای منابع به لحاظ فنی، مهندسی، اقتصادی و اجتماعی امكان پذیر است یا نه و تا زمانی كه پاسخ این مرحله استخراج نشود برنامه ریزی برای آن مانند سم مهلك است.
وی با بیان این كه اقدام ها برای وجود سفره آب زیرزمینی در سیستان و بلوچستان اكنون در مرحله شناسایی و اكتشاف است و از نگاه كارشناسی تجربیات محدودی در دنیا از این حیث وجود دارد، در واكنش به اظهارات نماینده زابل در مجلس شورای اسلامی و ارائه جزئیاتی از سوی وی در ارتباط با سفره آب زیرزمینی تاكید كرد: دفتر برنامه ریزی كلان آب وزارت نیرو نسبت به این موضوع روشنگری بیشتری كند.

**اطلاعات قطره چكانی در حوزه آب
این صاحب نظر در حوزه آب، اطلاع رسانی به مردم در این رابطه را قطره چكانی خواند و گفت: اكنون كه تكیه روی شفافیت سیاست ها است، ضرورت دارد این موضوع شفاف تر شود.

**امید است این خبر باعث توهم نشود
وی خاطرنشان كرد: از آنجایی كه استخراج چنین منبعی بسیار پر هزینه بوده و معلوم نیست از نظر كیفیت در چه شرایطی باشد و دست زدن به آن چه تغییرات كیفی به دنبال خواهد داشت، ریسك بسیار زیادی در اطلاعات ارایه شده وجود دارد.
در فضای مجازی برخی مطالب حاكی از این است كه این سفره آب زیرزمینی، از كوههای هندوكش و از طریق منطقه سیستان وارد ایران می شود و پس از سپری كردن منطقه كویری ایران، به خلیج فارس و دریای عمان می ریزد. عظمت این سفره آبی كه به شكل رود در عمق 1000 متری زمین در جریان است.
برپایه نوشته های فضای مجازی، اكنون مجموع مصرف آب شرب كشور طبق آمار سال96 حدود7 میلیارد متر مكعب است و این سفره زیر زمینی به تنهایی بیشتر از 1000 میلیارد متر مكعب آب سالم و شیرین (معادل حدود173 سال مصرف آب شرب كل ایران) در خود جای داده است.
رییس اندیشكده تدبیر آب ایران تاكید كرد: مسایل باید شفاف سازی و چارچوب های تصمیم گیری روشن تر شود.
به گفته وی، به دلیل ابهام های زیادی كه وجود دارد وزارت نیرو به لحاظ مهندسی وارد بهره برداری نمی شود چرا كه اول باید مطالعه و ابعاد موضوع برای اكتشاف مشخص شود.
نوری اسفندیاری گفت: باید دید كه آیا لازم است چاه اكتشافی دیگری حفر شود یا نه؟ هنوز این مرحله تمام نشده است و بعد از آن خواهند دید كه آیا بهره برداری از این منبع توجیه اقتصادی دارد یا خبر.
این كارشناس حوزه آب بر ضرورت شناسایی پیامدهای محیط زیستی، اقتصادی، مالی و اجتماعی این مساله تاكید كرد و افزود: در صورتی كه چنین منبعی وجود داشته باشد، آب آن نه برای كشاورزی كه برای مصرف آشامیدنی می تواند اقتصادی باشد و این هم باید تحت یك شرایطی باشد تا با دیگر امكانات تامین آب شرب مقایسه شود.

**كشف سفره آب زیرزمینی در سیستان یك دروغ بزرگ است
در این ارتباط، همچنین محمد ارشدی پژوهشگر حوزه آب ، كشف سفره آب زیرزمینی در سیستان و بلوچستان را یك دروغ بزرگ خواند و افزود: اولا باید دید كه چنین راه حل هایی از طرف چه نوع تفكری در جامعه دنبال و طرح می شود و برای آن تلاش می شود.
وی اظهار داشت: باید دید كه مساله آب در كشور چگونه مساله ای است و چه نوع نگاهی آن را حل خواهد كرد؟
این پژوهشگر ادامه داد: مساله اصلی ما در آب، یك مساله اجتماعی، سیاسی و انسانی ناظر بر مصرف و تقاضای آب است؛ وجه طرف تقاضا و مصرف آب بقدری افسارگسیخته پیش رفته كه بیش از توان سرزمینی ما برای تامین این آب است.

**شكاف عمیق تقاضا و عرضه آب در كشور
به گفته وی، شكاف عرضه و تقاضای آب در كشور بسیار زیاد شده است؛ مسیر و الگوی توسعه ای كه انتخاب شده و چیدمان فعالیت های اقتصادی و مكان یابی مراكز جمعیتی به گونه ای است كه تقاضا برای آب بسیار غیر كنترل و بیش از توان سرزمینی برای تامین آب بوده است.
ارشدی معتقد است كه چنین تفكری شكاف را بیشتر می كند و هر چه قدر در تامین آب برای پر كردن شكاف اصرار كنیم بدون كنترل و تغییر فرآیندها و مكانیزمها و اصلاح آنها به تشدید این شرایط دامن زده و بحران را وخیم تر می كنیم.
وی گفت: دارندگان چنین تفكری كه دنبال منابع جدید آب هستند اساسا در كانتكس غلط فكری و توسعه دنبال راهكار می گردند.
به اعتقاد این پژوهشگر، طرح مساله كشف سفره جدید آب زیرزمینی یك دروغ بزرگ است؛ چرا كه چنین منابعی حداقل به صورت رسمی هنوز اعلام نشده و تازه مطالعاتی دارد انجام می شود و تا زمانی كه اطلاعات رسمی خارج نشده مسایلی در این سفره وجود دارد كه از نظر نوع منبع، هزینه استحصال، كیفیت منابع و میزان منابع در اختیار برای تامین مصارف، بسیار ابهام وجود دارد.

**بحران آب را به تعویق نیاندازیم
ارشدی گفت: تاكید بر این نوع تفكر برای حل مساله آب با توجه بر مدیریت تامین و عرضه آب، حل بحران آب را به تعویق می اندازد و آن را پیچیده تر می كند و بار را بر روی دوش نسل آتی می اندازد.
وی پر كردن شكاف عرضه و تقاضا را نیازمند اصلاح الگوی تقاضا و توسعه دانست و افزود: چنین نگاهی به حل بحران آب ما را به بیراهه می برد.
به گفته ارشدی، عرضه بیشتر و تامین بیشتر آب، بر اساس نگاه مهندسی و فنی نیست و تامین آب بیش از آن كه یك مساله فنی باشد، مساله انسانی، سیاسی و اقتصادی است.
وی تاكید كرد: الگوی سیاسی، اقتصادی و حكمرانی و مولفه های ما در زمینه آب باید اصلاح و ساز و كارهای مختلفی برای اصلاح جنبه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی با توجه به توان سرزمینی تدوین شود.
این پژوهشگر آب معتقد است این خبر به دنبال ایجاد جریانی در كشور است و تا زمانی كه تایید نشده صرفا شیطنت گروه های خاصی از جامعه برای سودجویی است.
وی با اشاره به اظهارات نماینده زابل در این ارتباط تاكید كرد: اطلاعات یك عنصر سیاسی، اطلاعات كارشناسی نیست و باید دید تا چه اندازه قابل تایید است در حالی كه مطالعات كارشناسی، چیز دیگری می گوید.
اقتصام**6984** 1418