كمپين اعمال فشار ترامپ عليه ايران بي نتيجه است

به گزارش روز دوشنبه ايرنا، 'دينا اسفندياري' عضو مركز مطالعات راهبردي و بين المللي و 'آريانه طباطبايي' عضو مركز امنيت آمريكاي نوين؛ در مقاله مشترك منتشر شده در مجله فارين افرز با اشاره به خروج ماه مه 'دونالد ترامپ' از توافقنامه هسته اي ايران و طرح 12 ماده اي 'مايك پمپئو' وزير خارجه آمريكا در تشريح سياست جديد تهاجمي آمريكا در قبال ايران به منظور جلوگيري از خروج اين كشور از انزوا، نوشتند: دولت آمريكا بر اين باور است كه اين راهبرد، ايران را به بازگشت به ميز مذاكره و امضاي توافقنامه اي بهتر و رفع نگراني هاي ترامپ وادار مي كند.
گرچه در حال حاضر، احياي اقتصادي ايران و برقراري رابطه با كشورهاي غربي بعيد به نظر مي رسد اما، اين به آن معنا نيست كه طرح هاي دولت ترامپ عملي مي شود.
سرمايه گذاري ايران براي مقابله با انزواي بين المللي از طريق ايجاد روابط عميق تر با چين و روسيه، بخش مطلوب فعاليت هاي ايران در دو دهه اخير بود. ايران، امروزه همزمان با شاخ و شانه كشيدن واشنگتن براي تشديد محدوديت ها، روابط با پكن را به عنوان كليدي براي حفظ موقعيت محسوب مي كند.
چين اعلام كرد كه حتي اگر آمريكا ماه نوامبر براي قطع كامل فروش نفت ايران اقدام كند، احتمالا به خريد نفت از ايران ادامه مي دهد. تعامل چين با ايران ممكن است راه خريد ديگران را هموار و به اين ترتيب، كمپين فشار آمريكا عليه ايران را تضعيف كند.
نويسندگان مقاله در ادامه به تاريخچه روابط ايران و چين و شروع اين رابطه در اوت 1978 ( 1357) و سفر رئيس حزب كمونيست چين به ايران، تداوم روابط دو كشور پس از سقوط حكومت پهلوي در سال 1979، نقش حياتي پكن به عنوان شريك ايران پس از ماجراي گروگانگيري ديپلمات هاي آمريكايي در تهران و شروع روند انزواي ايران، جنگ عراق، كمك هاي تسليحاتي پكن به ايران در اين جنگ و به عهده گرفتن نقش بازيگر عمده در اقتصاد، سياست خارجي و مسايل نظامي ايران در دهه هاي اخير پرداختند و افزودند: در اواسط دهه 2000 كه آمريكا و شركايش با هدف مهار برنامه هسته اي ايران شروع به اعمال تحريم ها عليه اين كشور كردند، پكن با كمك هاي اقتصادي به ايران درگير تنگناي اقتصادي، برقراري كانال مستقيم با شوراي امنيت سازمان ملل و حمايت نظامي، موجب تضعيف تلاش واشنگتن و شركايش شد. روابط بين پكن و تهران به نفع دو كشور بود. موقعيت ايران در مناطق حساس خاورميانه، آسياي جنوبي و ميانه، اروپا و دسترسي به خليج فارس و تنگه هرمز، ايران را براي چين، مهم و حايز اهميت ساخته است.
چين با وجود حمايت از تحريم هاي ضد ايراني سازمان ملل در سال 2010، به تعامل با ايران ادامه داد. البته، چين نمي خواهد كه حمايتش از ايران به رابطه پكن با قدرت هاي غربي لطمه بزند.
با وجود آنكه روابط دو كشور همچنان مبتني بر واقع گرايي بود، با گذشت زمان اين رابطه شروع به سرد شدن كرد اما، ايران كه در دوران تحريم هاي بين المللي براي تامين نيازهاي مردم خود با مشكل مواجه بود، اغلب چاره اي جز رو آوردن به چين كه در بازار ايران بي رقيب بود، نداشت.
اسفندياري و طباطبايي با اشاره به لغو قرارداد شركت ملي نفت چين در سال 2014 و تنوع تامين كنندگان و برقراري روابط سياسي با ديگر كشورها به ويژه كشورهاي اروپايي با شروع مذاكرات هسته اي، خاطر نشان كردند: مردم مايل به باز كردن در كشور به روي غرب بودند. با اين وجود، بسياري از ايراني ها خواستار احتياط شدند و از دولت خواستند در صورت به نتيجه نرسيدن مذاكرات، روابط حسنه با چين را حفظ كنند. حوادث پس از آن ثابت كرد كه حق با آنها بود. انتخاب ترامپ به ايران ثابت كرد كه نمي تواند از چين فاصله بگيرد.
همزمان با فشار آمريكا براي خروج كشورها و شركت ها از ايران و توقف واردات نفت از اين كشور، تهران اميدوار است كه پكن از ايران در مقابل ضربه شديد اقتصادي حمايت كند. در حال حاضر، چين در حال ارزيابي گزينه هايش است. از طرفي، چين نمي خواهد كه به عنوان ناقض تحريم هاي آمريكا محسوب شود. چين در حال حاضر بيش از هر زمان ديگري آسيب پذير است. آمريكا نيز از تحقيق و تحريم هاي چيني مانند 'هواوي' به خاطر تعامل با تهران ابايي ندارد. با اين وجود، ايران همچنان دليلي براي اميدواري دارد.
كمپاني هاي بزرگ چيني همچنان در ايران فعاليت دارند و تصور مي شود بسياري از آنها جاي شركت هاي اروپايي را كه از ايران خارج شوند، پر خواهند كرد. مشاركت و سرمايه گذاري كلان چيني ها در بخش راه آهن و انرژي ايران حاكي از آن است كه ر.ابط اقتصادي چين و ايران حتي پس از اعمال تحريم هاي جديد دولت ترامپ عليه تهران ادامه خواهد داشت.
افزون بر اين، پكن نقشي مهم در تضمين اجراي مفاد توافقنامه هسته اي ايران ايفا خواهد كرد. در حال حاضر، چين در انتظار طراحي دوباره راكتور آب سنگين اراك است و احتمالا راكتورهاي آينده ايران را خواهد ساخت. به اين ترتيب، چين نقش آفريني بزرگ تر از روسيه در بخش هسته اي ايران خواهد شد و كار آمريكا براي منزوي كردن تهران را دشوارتر خواهد ساخت.
چين نفوذي بسيار در ايران دارد كه با تضعيف توافقنامه هسته اي ايران بيشتر خواهد شد. اروپايي ها در حال حضر سرگرم مذاكره درباره ارايه بسته اي از مشوق ها براي ترغيب ايران به ادامه پايبندي به اين توافقنامه هستند اما، توان اروپا براي ايستادن در برابر آمريكا محدود است و فاقد اراده سياسي براي تضعيف تلاش هاي واشنگتن در زمينه انزواي ايران است.
حتي اگر ايران با اروپا مذاكره كند، تهران همچنان پكن را به عنوان حامي خود در برابر انزواي اعمال شده از سوي آمريكا محسوب مي كند. تمايل چين براي ادامه تجارت با ايران مانع از تلاش هاي آمريكا براي انزواي اين كشور خواهد شد و تاثير آنها را در مقايسه با قبل بسيار محدود خواهد كرد. با توجه به اينكه ترامپ در حال اعمال تحريم هاي يكجانبه عليه ايران است، ساير كشورها با كمپين اعمال فشار رئيس جمهوري آمريكا عليه تهران همراه نيستند. از اين رو، اين كشورها شروع به يافتن راه هايي براي جلوگيري از اعمال تحريم هاي آمريكا بر داد وستدشان كردند و اين امر در بلند مدت تلاش هاي آمريكا را براي شكل گيري توافقنامه اي جديد به شدت تضعيف خواهد كرد.
اروپام**1088**1485