مادرانه

در اين يادداشت آمده است؛ وجود مشكلات متعدد خانوادگي و اجتماعي از يك سو و فشارهاي رواني دوران بلوغ در نوجوان نوعي اضطراب و نگراني و بي ثباتي روحي ايجاد مي كند و موجب بروز اختلالات شخصيتي مي شود.
تحقيقات متعدد در مورد نوجواني نشان دهنده اين موضوع است كه نوجوان همواره سعي دارد محيط را با خود سازگار كند و اين موجب اختلاف بين او و بزرگسالان شده و زمينه را براي كشمكش و سركشي نوجوان فراهم مي آورد.
سركشي نوجوان ابتدا به صورت مخالفت شروع مي شود و سپس به سركشي مي انجامد و اين عصيان نوجوان قبل از هر چيز عليه خانواده است و به صورت سرپيچي از والدين، بي تفاوتي نسبت به وظايف محوله و نحوه ارتباط والدين با او آشكار مي شود.
البته برخي از اختلالات سطحي و گذرا ولي برخي ديگر نيز عميق و جدي هستند و مي توانند ماهيت وجودي نوجوان را تهديد كنند كه در اين قسمت به عمده ترين مشكلات شخصيتي دوران نوجواني مي پردازيم.
**عصيان و سركشي
تضادهاي دروني و عدم درك بزرگسالان موجب بروز عصيان و سركشي نوجوان مي شود.
كشمكش هاي داخلي متعددي كه اغلب براي نوجوان تازگي دارد و درك آن براي نوجوان دشوار است، سبب مي شود كه حالت هاي عصيان و سركشي در او بروز كند.
**اضطراب
حالت عاطفي كه در آن عامل مبهمي از ترس وجود دارد و علت اضطراب در بيشتر مواقع نامشخص است.
بطور كلي اضطراب از عوامل اجتماعي و دروني فرد سرچشمه مي گيرد و اضطراب از كارآيي توانايي نوجوان مي كاهد و او را در فشار، تنيدگي و تعارض قرار مي دهد.
اضطراب در موارد افراطي ممكن است چند ساعت يا چند روز طول بكشد و نوجوان در اين حالت در يك وحشت شديدي به سر مي برد.
فرد مضطرب معمولا علائمي را از جمله نداشتن آرامش، حركات اضافي، تپش قلب شديد، سرگيجه، بي خوابي، رنگ پريدگي، افزايش دماي بدن، لرزش دست و بدن از خود بروز مي دهد.
**ناكامي
حالت برانگيختگي عاطفي كه نوميدي و خشم در آن حضور داشته باشد، ناكامي ناميده مي شود.
چنانكه پاره اي از عوامل اجتماعي يا دروني، فرد را از رسيدن به هدفش دور كند، ناكامي در وي بروز مي كند.
بيشتر واكنش هاي فرد نسبت به ناكامي پرخاشگرانه است و غالبا با خشم، ترس، احساس گناه و خصومت همراه است.
**ترس
بسياري از ترس هاي ما از دوران كودكي سرچشمه مي گيرند لذا رابطه اي بين ترس نوجوان و سن او وجود دارد، هرچه بر سن نوجوان افزوده مي شود، ترس وي كمتر شده و شكل آن تغيير مي كند.
ترس نوجوان در آخر دوران نوجواني بيشتر ماهيتي اجتماعي پيدا مي كند كه از طريق تجارب دوستان و همسالان و همين طور تجربه شخصي وي است.
ترس نوجوان به علت گسترده شدن تماس ها و روابط اجتماعي و افزايش آگاهي وي نسبت به عوامل ترس زا در سال هاي آخر دوران نوجواني كم شده و يا به شكل هاي ديگري رنگ مي بازد.
اين دوران ترس افراد بيشتر بر سر مسائلي همچون بي كفايتي، بي استعدادي و تخيل است.
افرادي كه از موقعيت هاي عاطفي ترس آور مي گريزند، سال ها ترس در آنها باقي مي ماند، زيرا به تعويق انداختن، ترس را از بين نمي برد.
مواجه شدن با محرك هاي ترس آور به اجبار نيز نمي تواند ترس را از بين ببرد و آشنايي با موقعيت هاي ترس آور و درك واقعي محرك ترس آور مي تواند در كاهش ترس سودمند و موثر باشد.
آشفتگي هاي خانوادگي و مراقبت هاي افراطي، اغلب سبب بروز ضعف در تصميم گيري و نشان دادن رفتارهاي وسواسي در نوجوانان مي شود.
افكار بي محتوا، مرتبا فكر نوجوان را مشغول كرده و وي را به سوي اعمالي مي كشاند كه همراه با اضطراب و تكرار است.
در دوران نوجواني ترس مي تواند به صورت هاي مختلفي ازجمله دروغگويي، بزرگ نمايي، دزدي، جلب توجه و خودنمايي جلوه كند و اين گونه رفتارها پوششي براي پنهان كردن ترس است.
**وسواس
آشفتگي هاي خانوادگي و مراقبت هاي افراطي اغلب سبب بروز ضعف در تصميم گيري و نشان دادن رفتارهاي وسواسي در نوجوانان مي شود.
افكار بي محتوا، مرتبا فكر نوجوان را مشغول كرده و او را به سوي اعمالي مي كشاند كه همراه با اضطراب و تكرار است، در رفتار نوجوان وسواسي، نظم افراطي و باريك بيني خاصي وجود دارد كه تمامي فعاليت ها را فلج كرده و كارآيي اين فرد را كاهش مي دهد.
اغلب جوانان وسواسي، با نظم و ترتيب هستند و دائما عواطف و احساسات خود را كنترل مي كنند اما اين كنترل شديد از ارتباط سالم آن ها با ديگران جلوگيري مي كند.
پس دقت داشته باشيم والدين سخت گير، خرافي، بي تحمل و غيردموكراتيك موجب بوجود آمدن وسواس در فرزند خود مي شوند.
7420/ 5054