ترنم دعاهای رمضان زینت بخش محفل اهل یقین

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ دعاها و نیایش های خالصانه به پیشگاه معبود بی همتا، آثار معنوی بسیاری بر افراد دارد، آنگاه كه فضای زندگی با عطر معنویت دعا معطر شده و درگاه حق به عنوان استوارترین و امن ترین پناهگاه برای انسان خسته از گناه به مامنی مطمن بدل می شود و در پرتو توجه و رحمت الهی، ناامیدی ها رنگی معنویت و امید به خود می گیرد تا انسان ضمن توكل بر یگانه خالق، با بردباری و صبر به رویارویی با مشكلات و ناملایمات زندگی برود.

ائمه اطهار(ع) به اهمیت دعا به خصوص در رمضان بسیار سفارش كرده اند؛ امام صادق(ع) درباره جایگاه دعا می فرماید: «شما را سفارش مي كنم به دعا كردن، زیرا با هیچ چیز به مانند دعا به خدا نزدیك نمي شوید و دعا كردن براي هیچ امر كوچكي را، به خاطر كوچك بودنش رها نكنید، زیرا حاجت هاي كوچك نیز به دست همان كسي است كه حاجت هاي بزرگ به دست اوست.»

حقیقت دعا، توجه به خداوند و درخواست رحمت و لطف از آن خالق بی همتا است كه پروردگار در سرشت هر مخلوقی به یادگار نهاده و بدین گونه رشته وجود تمام انسان ها به ذات بی نیاز او پیوسته است. دعا در روزها و شب های پرفیض رمضان، مكتبی سازنده برای پرورش روح پاك و قلب بی آلایش به شمار می رود و بنابر آموزه های الهی و احادیث اهل بیت(ع) اسلام بر پایه عبادت و پرستش ذات مقدس الهی استوار است.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در همین راستا با حجت الاسلام «محمد فلاحی قمی» عضو هیات علمی جامعه المصطفی و مدرس حوزه علمیه قم به گفت وگو پرداخته است.

**تاثیر دعا در گره گشایی از مشكلات انسان
رمضان سبب غنی سازی و پرورش روحی و معنوی روزه داران می شود چرا كه عبادت های مختص این ماه، از زاویه های گوناگون زندگی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد و از این رو فرصتی مغتنم و ارزشمند برای تقرب و نزدیكی به خالق بی همتا به شمار می رود. برای تبیین ارزش ها و میزان اثرگذاری شگرفی كه دعا در تحول زندگی انسان دارد، ابتدا باید معنای دعا و جایگاه آن را در قرآن بررسی كرد.

خداوند بزرگ در قرآن كریم و در چندین آیه به اهمیت دعا و اثر آن بر انسان می پردازد و در سوره بقره آیه 186 خطاب به رسول اكرم(ص) می فرماید: «و چون بندگان من (از دوری و نزدیكی) من از تو پرسند، (بدانند كه) من به آنها نزدیكم، هرگاه كسی مرا خواند دعای او را اجابت كنم. پس باید دعوت مرا (و پیغمبران مرا) بپذیرند و به من بگروند، باشد كه (به سعادت) راه یابند.» این آیه نشان از اهمیت بسزای دعا دارد كه بندگان نباید تصور كنند چون خدا از اسرار و خواسته های من مطلع است، پس احتیاج به گفتن و دعا كردن نیست. خدا می فرماید «مرا بخوانید تا من اجابت كنم» همچنین در آیه 77 سوره فرقان هم آمده است: «اگر دعای شما نباشد، پروردگار من برای شما وزن و ارزشی قائل نیست(زیرا سابقه ی خوبی ندارید). شما حقّ را تكذیب كرده اید و به زودی كیفر تكذیبتان دامن شما را خواهد گرفت.» از این آیه ها می توان به ارزش دعا در قرآن پی برد.

**جایگاه دعا از دید غیر مسلمانان
«الكسیس كارل» دانشمند و نگارنده 2 كتاب معروف «انسان ناشناخته» و «نیایش»، نبود نیایش در میان ملت را برابر با سقوط آن ملت می داند و می گوید: «جامعه ای كه احتیاج به نیایش را در خود كشته است، معمولا از فساد و زوال محروم نخواهد بود.» این نویسنده در كتاب انسان موجود ناشناخته می آورد: «به ما پزشكان ثابت شد كه بسیاری از بیماری های صعب العلاج یا بیماران بدون علاج با نیایش بهبود یافتند.»

نیایش باید به صورت پیوسته انجام شود و در تمام حال انسان متوجه حضور پروردگار باشد تا اثر عمیق خود را بر فرد از دست ندهد. در ماه مبارك رمضان دعاها انواع و اقسامی دارد كه دعای سحر و افطار و دعاهای مخصوص هر روز را دربرمی گیرد. در این زمینه كتاب «عُنوانُ الكَلام» از مرحوم ملا محمد باقر فشاركی می تواند راهگشای علاقه مندان باشد كه در آن شرح دعاهای ماه رمضان آمده است. با خواندن این كتاب مفید، بسیاری از مسایل دعا آشكار می شود.

**راه و رسم دعا كردن با پیروی از پیامبران و امامان معصوم(ع)
راز و نیاز از ابتدای زندگی بشر همراه او بود. اما پیامبران و افرادی كه با وحی در ارتباط بودند، این راز و نیاز را دسته بندی كرده و چگونگی ارتباط و توسل به معبود را به بندگان می آموزند. به عنوان مثال برای رفع مشكل اقتصادی باید به صفت رزاق بودن خدا توسل جست و اگر برای شفای بیمار دعا می شود باید از شافی بودن معبود بهره برد.

اهل بیت(ع) برای تقرب به خالق خویش پس از نماز، دعاهایی را انتخاب می كردند كه در تمام این دعاهای مستحب، حكمتی نهفته است و مضامینی عالی دارد. آنجا كه از خدا خواسته می شود كه «خدایا فقیران را بی نیاز، گرسنگان را سیر و...» این دعاها با این مفاهیم والا در ماه مبارك واصل شد تا روزه داران در حال گرسنگی در زبان و عمل به یاد نیازمندان باشند.

چند فراز از دعاهای ماه رمضان به مستمندان و برآوردن نیاز و خواسته حاجت مندان اختصاص دارد. زیبایی اسلام را در تجلی مهرورزی و انفاق این دین می توان دید، نمود و جلوه این امر در سیره اهل بیت(ع) قابل مشاهده است، هنگامی كه این بزرگواران حتی از غذای خویش برای اطعام فقرا استفاده می كردند كه در این باره تنها انسانیت اهمیت دارد.

دعا كردن یعنی این كه تغذیه معنوی جای موارد مادی را بگیرد. آموزه های گرانبهای دعاهای رمضان به انسان یاد می دهد كه از نظر عمل و زبان چگونه درخواست خویش را بیان و بر زبان جاری كنند تا شاگردان مكتب 30 روزه رمضان، بتوانند در طول 11 ماه، آنچه را فرا گرفتند، عملی سازند.

پژوهشم**9428**2059**9131